نسبت سنجیِ خشونت و سیاست در اندیشه سیاسی فارابی بر اساس چارچوب نظری هانا آرنت

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمانشاه

چکیده

فهم دلالت­ها و تضمنات سیاسی اندیشه فارابی با تکیه بر معیار تصمیمات مبتنی بر «گفتگو» و استوار کردن مفروضات سیاسی بر روابط میان انسان­های آزاد و برابر در «حوزه عمومی»، مسئله مقاله حاضر را تشکیل می­ دهد. نگارندگان با تحقیق در منظومه اصلی فلسفه سیاسی فارابی، بر این ادعا هستند که این فیلسوف مسلمان، با فضل تقدم «رئیس» بر «جامعه» و قائم نمودن شهرِ فاضله بر رئیس فاضل و قرار دادن وی در جایگاه فرد هنجارگزار و مجرای تشخیص خیر برین و سعادت نهایی، مصلحت عمومی و به­تعبیری متأخر، «عرصه عمومی» را نادیده می­گیرد. بدین­سان، مقوله شهروندی، به همان معنای کلاسیک و ارسطویی آن، یعنی موجودیتی «مشارکت»جو، در اندیشه فارابی ممتنع می­شود. در این پژوهش، نگارندگان نسبت اندیشه و سیاست را از منظری خاص و با اتکا به منطق علمی و چارچوب نظری هانا آرنت تبیین می­کنند. از نظر آرنت، سیاست صرفاً محصول روابط انسان­های آزاد و برابر در حوزه عمومی است؛ از این رو، انسداد حوزه عمومی و حاکم کردن مداری سلسله ­مراتبی بر جامعه، نتیجه­ای جز «خشونت» نخواهد داشت. لذا، این مقاله برای اثبات ادعای خود، با کاربست روش کیفی، به گردآوری دلایل و اطلاعات لازم پرداخته و به این نتیجه رسیده است که فارابی با وابسته کردن جامعه به رئیس اول، نوع خاصی از سیاست ­ورزی را در افق اندیشه اسلامی رواج می ­دهد که خشونت به معنای آرنتی کلمه را توجیه می­ کند و راه گفتگو و ظهور شهروند آزاد و مشارکت­ جو را می ­بندد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Relationship Between Violence and Politics in Farabi’s Political Thought Based on Hana Arendt Theoretical framework

نویسندگان [English]

  • Ranjbar Iraj
  • Mohammad Javad Sadeghi Matin
چکیده [English]

The understanding of significances and political implications of Farabi's thought by considering decision criteria based on dialogue and also basing political assumptions on the relationship between free and equal human beings in “general field”, is forming the main purpose of this research. The researchers by conducting an accurate research on the main system of Farabi's political philosophy, believe that this Muslim philosopher is ignoring “public domain” or in other words “public interest”, by preferring boss over society and basing the utopian city on superior boss, putting him in the place of a normative and the channel of supreme good and ultimate bliss.  Thus, citizenship category, in its classic and Aristotelian meaning “participatory existence”, is abstained on the thought. Current research explains the connection between thought and politic in a particular perspective and by relaying on the scientific logic and the theoretical framework of Hannah Arendt. According to Arendt, politics is merely the product of free and equal human beings’ relationship in the public domain. Obstruction of public domain and appointing a hierarchical system on society will only lead to violence. The current research has applied an analytical and interpretative method through analyzing of available contexts, collected information and reasons in order to prove its claim, hence it concluded that Farabi is promoting a specific type of politics in the horizon of Islamic thoughts that justifies violence in its Arendt verbal form by making society dependent on primary superior and it blocks the path to dialogue and advent of a free and participatory citizen.   

کلیدواژه‌ها [English]

  • Politics
  • Freedom
  • Violence
  • Philosophy
  • Utopia
  • Farabi's political philosophy
  • The Prime Superior