رفتار جمعی یا کنش اعتراضی: مطالعه ناآرامی های اجتماعی آبان 98 با استفاده از نظریه مبنایی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه شناسی سیاسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی.

2 دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه شیراز

3 استادیار جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی

10.29252/piaj.2022.225335.1183

چکیده

ناآرامی­های اجتماعی به نارضایتی عمومی و شیوه­های نامتعارف و گاه خشونت آمیز افراد در جامعه اشاره دارد. در این مقاله ناآرامی­های اجتماعی آبان 98 بررسی شده است. نبود اجماع همگانی بر سر کاربرد مفاهیم و همچنین عدم اجماع نظری در بررسی این ناآرامی­ها جنبه­های پرابلماتیک این موضوع را نشان می­دهد. این پژوهش با هدف بررسی چیستی ناآرامی­های اجتماعی آبان 98  با استفاده از روش کیفی انجام شده است. منطق حاکم بر جمع آوری داده­ها با توجه به ماهیت موضوع که در گذشته اتفاق افتاده، مثلث بندی است که از منابع متعدد داده و تکنیک­های مختلف از جمله مصاحبه، تحلیل اسناد مکتوب، تصویری و الکترونیکی استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده­ها و ارائه نظریه نهایی از روش نظریه مبنایی (GT) استفاده شده است. یافته­های به دست آمده شامل 10 مقوله: کنش اعتراضی، ناتوانی سیاسی، ساختار انگیزشی، مشروعیت نهادی پایین، فقیرتر شدن جامعه، تجهیز اطلاعات، افق­گرایی، تشدیدکنندگی و پیرامونی بودن اعتراض است. مقوله محوری این پژوهش کنش اعتراضی است که مقولات فوق را شامل می­شود. سپس با توجه به نتایج به دست آمده شرایط علی، شرایط زمینه­ای و مداخله­گر استخراج گردید و مدل مفهومی مربوطه، تبیین شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Collective Behavior or Protest Action: A Study of the Social Unrest of November 2019 using grounded Theory

نویسندگان [English]

  • Anvar Mostafavi 1
  • Mahmood Shahabi 2
  • Somayeh Shalchi 3
1 Ph.D. Candidate in Political Sociology, Faculty of Social Science, Allameh Tabataba'i University.
2 Associate Professor, Department of Sociology, Shiraz University
3 Assistant Professor of Sociology at Allameh Tabataba'i University
چکیده [English]

Social unrest refers to public discontent and the unconventional and sometimes violent practices of individuals in society. This article examines the social unrests of November 2019. The lack of consensus on the application of the concepts, as well as the lack of theoretical consensus on the study of these unrests, show the problematic aspects of this issue. The aim of this study was to investigate the nature of social unrest in November 2019 using a qualitative method. The logic behind data collection is triangulation according to the nature of the issue that has occurred in the past, which uses multiple data sources and various techniques such as interview, analysis of written, visual documents. The grounded theory (GT) method used to analyze the data and present the final theory. The findings include ten categories: protest action, political incapacity, motivational structure, low institutional legitimacy, poorer society, information provision, fattening of horizontalism, aggravation and peripherally of protest. The central category of this research is protest action, which includes the above categories. Then, according to the obtained results, causal conditions, contextual and intervening conditions extracted and the relevant conceptual model explained.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political incapacity
  • Protest action
  • Low institutional legitimacy
  • horizontalism
  •  

    منابع

    • سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی(1398)، اعتراضات آبان 98، تحلیل صاحبنظران استان ها از ناآرامی های پس از افزایش قیمت بنزین
    • سایت آفتاب نیوز (09/09/1398)، دسترسی در : ir/fa/news/624097
    • سایت ایرنا (24/09/1398)، دسترسی در : ir/news/83600253
    • پناهی، محمد حسین، گودرزی، آیت (1392)، ناآرامی های اجتماعی عوامل و فرایند آن، پژوهش نامه نظم و امنیت اجتماعی، شماره 23، صفحات 1-30
    • سایت تسنیم (17/09/1398)، دسترسی/2156031/com/fa/news/
    • سایت فرارو (24/09/1398)، دسترسی در: https://www. Fararu.com/fa/news/420403
    • سایت رنانی. 1398. دسترسی در : net
    • سایت میدان (24/11/1398)، دسترسی در com/archive/ 64544
    • مدنی و دیگران (1399)، آتش خاموش، نگاهی به اعتراضات آبان 98 ، موسسه رحمان، تهران
    • Akram, S. (2014), recognizing the 2011 United Kingdom riots as political protest: A theoretical framework based on agency, habitus and preconscious. British Journal of Criminology, vol 54 (3), 375–
    • Akram, S. (2012), ‘Fully Unconscious and Prone to Habitus: The Characteristics of Agency in the Structure and Agency Dialectic’, Journal for the Theory for Social Behaviour, vol 43(1): 45–65.
    • Blumer, H. (1957), "Collective Behavior," in Gittler, J. B. (Ed.). Review of Sociology: Analysis of a Decade, American Journal of Sociology, Vol 64, No 2, 127-158.
    • Corbin, J. M. Strauss, A. L. (1990). Grounded Theory Research: Procedures, Canons, and Evaluative Criteria. Qualitative Sociology, Vol 13, No.1, 3-21
    • Jenkins, R. (1992) Pierrre Bourdieu. London: Routledge
    • Hay, C. (2007), Why We Hate Politics. Cambridge: Polity Press.
    • Holdo, M, Bengtsson, B (2020) Marginalization and Riots: A Rationalistic Explanation of Urban Unrest, Housing, Theory and Society, Vol 37,No2, 162-179
    • LeBon, G. (1960), the Psychology of the Crowd. London: Viking
    • M. Thorn. C. Thorn. H. (2016), urban uprising Challenging neoliberal urbanism in Europe. London: Macmillan.
    • Park R., (1972), the crowd, the Public, and other essays, Chicago, University of Chicago Press
    • Louis, (2005), Gabriel Tarde and the Dreyfus Affair. Reflections on the engagement of an intellectual, open edition journal, vol 2.1-11
    • Smelser, N. (1965), Theory of Collective behavior. Third Edition. New York: The Free Press
    • Strauss, A. L., & Corbin, J. M. (1990). Basics of Qualitative Research. Thousand Oaks, Calif.: Sage.
    • Tinney, j, W. (2013), Collective Behaviors versus Social movements: An Examination of the Differences, International Conference on Applied Social Science Research.74-79
    • H. Mayer. M. Thorn. C. (2016), rethinking urban social movements, Riots and uprising: An introduction in urban uprising Challenging neoliberal urbanism in Europe. London: Macmillan.
    • Treadwell, J., Briggs, D., Winlow, S. and Hall, S. (2012), ‘Shopocalypse Now: Consumer
    • Culture and the English Riots of 2011’, British Journal of Criminology, Vol 53: 1–17.