مطالعه تطبیقی فرصت‌ها و تهدیدات طرح‌های اقتصادی ترکیه و روسیه در آسیای ‌مرکزی برای ایران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

دکترای مطالعات منطقه ای پژوهشگر

10.29252/piaj.2022.224989.1170

چکیده

با توجه به چرخش ریشه­های نزاع بین­المللی از میدان رقابت­های «ایدئولوژیک» به سمت «تسخیر منابع انرژی»، به ویژه در سال­های بعد از جنگ سرد و همچنین کاهش اهمیت «ژئوپولیتیک» به نفع رویکردهای «ژئواکونومیک»، پژوهش حاضر در صدد صورت­بندی مفهومی این مسأله بود که طرح­های اقتصادی ترکیه و روسیه در آسیای مرکزی حامل چه فرصت­ها و تهدید­های محتملی برای ایران می­باشد. مسأله بر این بنیاد نظری استوار است که  هر گونه تلاش برای کسب جایگاه برتر منطقه­ای و بین­المللی قبل از هر چیز در گرو تسلط بر منابع انرژی و خطوط لوله­ی انتقال آن می­باشد. برای سنجش این ادعا با استفاده از روش تحلیل مضمون و از نوع ماتریس مضمون با انجام مشاهده­ی غیرمستقیم (واکاوی متون)، داده­های پژوهش به صورت روش نمونه­گیری هدفمند از روی متون موجود گردآوری و از طریق کدگذاری موضوعی، سعی شد تا مضامین فرصت­ها و تهدیدات طرح­های اقتصادی روسیه و ترکیه در آسیای­مرکزی برای ایران شناسایی و در نهایت برحسب وجوه اشتراک و افتراق با یکدیگر مورد مقایسه و تحلیل قرار داده شود. یافته­های پژوهش نشان داد که وجه اشتراک طرح­های اقتصادی ترکیه و روسیه در آسیای­مرکزی برای ایران از حیث فرصت، افزایش اهمیت ژئواکونومیکی ایران و گسترش روابط ایران با کشورهای درگیر طرح­های اقتصادی مذکور است. همچنین، وجه افتراق طرح­های اقتصادی روسیه و ترکیه در آسیای­مرکزی برای ایران از حیث تهدید، داشتن تبعات منفی سیاسی و اقتصادی بواسطه اجرای طرح­های اقتصادی روسیه، ناهمخوانی سیاست­های توسعه­ای ایران و ترکیه در آسیای­مرکزی و تضعیف شدن موقعیت ایران به واسطه دنبال نمودن سیاست­های غربگرایانه در منطقه  از سوی ترکیه می­باشد. جهت اعتبارسنجی یافته­های کیفی از روش ممیزی و تشکیل گروه کانونی و برای پایایی­سنجی آن از  قابلیت تکرارپذیری و نیز قابلیت انتقال یا تعمیم­پذیری استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

"A Comparative Study of the Opportunities & Threats of Turkish & Russian Economic Plans in Central Asia for Iran"

نویسنده [English]

  • mohammad farhadi
Researcher
چکیده [English]

The present study seeks to make a comparative study of the opportunities & threats of Turkish & Russian economic projects in Central Asia for Iran. Therefore, using the content analysis method & the theme matrix type by performing indirect observation (analysis of texts), research data are collected as a purposeful sampling method from existing texts & through thematic coding, themes, opportunities & project threats. The economic relations of Russia & Turkey in Central Asia were identified for Iran & finally compared & analyzed in terms of commonalities & differences. Findings showed that the common denominator of Turkish & Russian economic plans in Central Asia for Iran in terms of opportunity is to increase Iran's geopolitical importance & expand Iran's relations with countries involved in these economic plans. In addition, the difference between Russian & Turkish economic plans in Central Asia for Iran in terms of threat, having negative political & economic consequences due to the implementation of Russian economic plans, inconsistency of Iran & Turkey development policies in Central Asia & weakening Iran's position due to Turkey is pursuing Occidentalism policies in the region. In order to validate the qualitative findings, the audit method & the formation of a focal group have been used for its reliability & the reproducibility as well as the transferability or generalizability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic Projects
  • Central Asia
  • China
  • India
  • Iran

مراجع

  •  

    • کریمی پور، داوود و سید امیر نیاکوئی (1396)، «نقش دیپلماسی انرژی در سیاست خارجی: مطالعه تطبیقی روسیه و قطر»، پژوهش­های راهبردی سیاست، دوره 6، شماره 22.
    • صادقی، سید شمس الدین (1391)، راهبرد سیاست انرژی روسیه در اوراسیا، فرصت­ها و موانع، فصلنامه روابط خارجی، سال چهارم، شماره اول
    • دانش نیا، فرهاد (1390)، کاربرد نظریه بازی­ها و نهادگرایی نئولیبرال در تحلیل رفتار بازیگران اصلی اوپک گازی، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال8، شماره1
    • ولی قلی زاده، علی؛ ذکی، یاشار (1387)، بررسی و تحلیل جایگاه ژئوپلتیکی و ژئواکونومیکی ایران برای کشورهای CIS،فصلنامه ژئوپلتیک، سال چهارم، شماره3، پاییز و زمستان 1387، ص 56-21
    • فرهادی، محمد (1400)، واکاوی طرح­های اقتصادی ترکیه در آسیای­مرکزی از منظر فرصت­ها و تهدیدات برای ایران، فصلنامه مطالعات آسیای­مرکزی و قفقاز، سال27، شماره116.
    • فرهادی، محمد (1401)، مطالعه تطبیقی فرصت‌ها و تهدیدات طرح‌های اقتصادی چین و روسیه در آسیای‌مرکزی برای ایران، فصلنامه اوراسیای دانشگاه تهران، شماره 16
    • Omelicheva, Mariya (2018), " Russia's Foreign Policy in Central Asia. Routledge". Routledge, Edited by Andrei P. Tsygankov, Available at: file:///C:/Users/asus/Downloads/OmelichevaRussiaFPinCentralAsia.pdf, (Accessed on: 16/9/2020)
    • Götz, R. (2020), Russia and the energy supply of Europe. The Russian energy strategy to 2020. Dostupné na http://www. swp-berlin. org/common/get_ document. php.
    • Уляницкий В.А. (1911), Международное право (вместо литографированного издания лекций). – Томск, 1911 // Золотой фонд рос- сийской науки международного права. Т. 3. – М. Междунар. отношения, 2010. – С. 55. (Дата обращения, 23/7/2021)
    • Юлия Дмитриева,(2017) Евразийский экономический союз: становление, развитие, значение, Института менеджмента ОГУ.Оренбург, 2017, адрес: http://Eurasian-studies.org/archives/3267, ( дата обращения, 10/4/2020)
    • ЗолотареваиСеменищева (2019), Внешняя Торгоиля евразийслого экономического союза статистика достижений за пять лет file:///c:/users/asus/downloads/vneshnyaya-torgovlya-evraziyskogo-ekonomicheskogo-soyuza-statistika-dostizheniy-za-pyat-let%20(1).pdf
    • уляницкий в.а. международное право (вместо литографированного издания лекций). – томск, 1911 // золотой фонд рос- сийской науки международного права. т. 3. – м.: междунар. отношения, 2010. – с. 55.
    • Winrow, G (2019), “The Southern Gas Corridor and Turkey’s Role as an Energy Transit State and Energy Hub”, Insight Turkey, Vol. 15, N°1, (2019), Available at:(http://file.insightturkey.com/Files/Pdf/ insight-turkey-vol_15_no_1_2019_winrow.pdf.),( Accessed on:6/14/2020)
    • Князев (2016), Турция в Центральной Азии: традиции и парадигмы, https://www.gumilev-center.ru/turciya-v-centralnojj-azii-tradicii-i-paradigmy-4
    • Елена Косолапова) 2015), Тюркоязычные страны на пути к интеграции, https://www.trend.az/casia/kazakhstan/2432673.html
    • Дина Малышева Россия и Турция в Центральной Азии: партнерство или соперничество? [Электронный режим]. - Режим доступа:( Availableat: http://russiancouncil.ru/analytics-and-comments/analytics/rossiya-i-turtsiya-v-tsentralnoy-aziipartnerstvo-ili-sopern/), (Accessed on: 15/5/2021)
    • Арестакес Симаворян) 2018), турция и сотрудничество диаспор тюркоязычныч странб , ( Available at: http://www.noravank.am/rus/articles/detail.php?ELEMENT_ID=17412), (Accessed on: 14/7/2020)

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار