شش مغالطه‌ی روش‌شناختی در مطالعه‌ی تاریخ اندیشه‌ی سیاسی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

10.29252/piaj.2021.223326.1121

چکیده

این مقاله متکفلِ معرفی و نقادیِ شش خطای رایج روش‌شناختی در مقامِ فهمِ تاریخِ اندیشه‌ی سیاسی و مطالعه‌ی تاریخیِ آن‌ها است. از این مجموعه، دو اسطوره‌ی «تقلیلِ پدیده‌های فکری‌ـ‌سیاسی به بازنمودها و ساختارهای زبانی» و «تحلیل پدیده‌های فکری‌ـ‌سیاسی بر اساسِ شباهت خانوادگی و بازی‌های زبانی» به ترتیب، حاصلِ کاربستِ ناروشمندِ آرای متقدم و متأخر ویتگنشتاین اند، کاربستی نسنجیده بر اساسِ تعمیم ناروای آرای متقدم و متأخر او از حوزه‌ی مباحث ناظر بر مسائل متافیزیکی به حوزه‌ی مباحثِ تجربی و نظری ‌مربوط به علوم انسانی و اجتماعی. چهار اسطوره‌ی دیگر، در واقع، حالاتی گوناگون از «اسطوره‌ی دکترین‌اندیشی» اند که اسکینر آن را در آثار خود معرفی و نقد کرده است. این چهار اسطوره به ترتیب در ذیل این عناوین بررسی و سنجیده خواهند شد: «اسطوره‌ی زمان‌پریشی،» «اسطوره‌ی شیء‌انگاری،» «اسطوره‌ی سازگاری درونی،» و «اسطوره‌ی فراپیش‌افکنی.» این مقاله علاوه بر سنجش و بررسی این شش اسطوره‌ی مغالَطی، شامل یک پیش‌گفتار و یک پی‌گفتار است. در پیش‌گفتار، پاره‌ای مقدماتِ نظری و روش‌شناختی تمهید می‌شوند. دو بخشِ نخستِ مقاله دربرگیرنده‌ی صورت‌بندیِ منطقیِ دو اسطوره‌ی پیش‌گفته‌ی ویتگنشتاینی است. بر اساسِ خوانشی هم‌دلانه از رویکرد تاریخ‌شناختیِ اسکینر، بخش سوم مقاله به معرفی کلان‌اسطوره‌ی دکترین‌اندیشی و چهار اسطوره‌ای که از آن مشتق و متشعّب می‌شوند، اختصاص دارد. هریک از این چهار اسطوره در یکی از فصل‌های چهارگانه‌ی بخش سوم مقاله معرفی و نقد می‌شود. در پی‌گفتاری که در «ارزیابی و افق‌گشایی» پایانی، چگونگی نسبت آرای اسکینر با دو اسطوره‌ی ویتگنشتاینی بررسی خواهد شد و مسیر پی‌گیری و تکمیل مطالعه‌ی حاضر نشان داده می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Six Methodological Fallacies in the Study of the History of Political Thought

نویسنده [English]

  • Mojahedi Mojahedi
Faculty Member, Institute for the Humanities and Cultural Studies
چکیده [English]

This paper examines six methodological myths, which animates a wide range of fallacies in the study of the history of political thought. “The reduction of social facts to language representations” and “the reduction of the relations among politico-intellectual facts to family resemblance and language games” are the first two myths, which I try to discuss and bust in this paper. They stem from an unwarranted generalization of Wittgenstein’s ideas regarding philosophical statements and metaphysical claims to scientific (theoretical and experimental) statements. The next four myths are those, which Skinner pioneered in introducing and critically examining—i.e., “the myth of anachronism”, “the myth of reification”, “the myth of coherence” and “the myth of prolepsis”. In the Introduction, I discuss some theoretical basis for this methodological critique to the study of the history of political thought. Afterwards, in the first two parts of the paper, the two Wittgensteinian fallacies will be examined separately through a close reading of the ideas he developed in the two phases of his intellectual life. The four Skinnerian fallacies will be examined through four sections under the third part of the paper. Setting forth an overall review of the debates, which have taken shape around the six introduced fallacies, I conclude the paper with an evaluation of the relations between the Wittgenstein-inspired methodological myths and those discovered by Skinner given the fact that Skinner’s ideas regarding the methodology of the study of the history of political thought were partly under the influence of Wittgenstein’s philosophical ideas.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Skinner"
  • "Wittgenstein"
  • "Strauss"
  • "history of political thought"
  • "the myth of doctrine"

مراجع

  • داوری، رضا ۱۳۸۶، «همایش روشن‌فکری دینی» به نقل از گزارش فارس مورخ ۲۹/۹/۱۳۸۶، http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8609250665
  • دباغ، سروش (۱۳۹۲)، «روشنفکری دینی و روشنفکران دینی» تارنمای رادیو زمانه، ۴ بهمن ۱۳۹۲، http://www.radiozamaneh.com/121622
  • دباغ، سروش، (۱۳۹۳)، «الهیات روشنفکری دینی» ۲۹ فروردین ۱۳۹۳، http://www.rahesabz.net/story/81948
  • الدهلوی، شاه ولی‌الله (۱۴۱۵)، حجة‌الله البالغه، الطبعة الاولی، بیروت، دارالکتب العلمیه.
  • فیرحی، داود (۱۳۹۴)، آستانهٔ تجدّد: در شرح تنبیه الامة و تنزیه الملة، (چاپ دوم: ۱۳۹۵) تهران: نشرنی.
  • فیرحی، داود (۱۳۹۶)، فقه و حکمرانی حزبی، تهران: نشر نی.
  • میردامادی، یاسر (۱۳۹۲)، «آیا روشنفکری دینی همان روشنفکری دینداران است؟» تارنمای رادیو زمانه، ۴ مرداد ۱۳۹۲، http://www.radiozamaneh.com/85297#.UuD_tRAo7IU
  • میلاپوری، عبدالقادر مهربان فخری (۱۹۵۹)، اصل الاصول فی بیان مطابقه الکشف بالمعقول و المنقول، مصحح محمدیوسف عمری، مدرس، مدارس یونیورسیتی.
  • نیکفر، محمدرضا (۱۳۸۹)، «خشونت دینی و خشونت سکولار،» در تارنمای رادیو زمانه مورخ ۱۸ خرداد ۱۳۸۹، آخرین بازیابی ۱۸ آذر ۱۳۹۲. http://zamaaneh.com/nikfar/2010/06/post_132.html
  • Åsard E. (1987), “Quentin Skinner and His Critics: Some Notes on a Methodological Debate,” Statsvetenskaplig Tidskrift, 1., No. 2, pp. 101-116.
  • Berlin I. (1990), The Crooked Timber of Humanity: Chapters in the History of Ideas, Henry Hardy (ed.), London: John Murray; New York, 1991: Knopf; 2nd, Princeton: Princeton University Press, 2013.
  • Berlin I. (2002), Liberty, Henry Hardy (ed.), Oxford and New York: Oxford University Press.
  • Brett A. & Tully J. (2006), ed., Rethinking the Foundations of Modern Political Thought, Cambridge and New York, Cambridge University Press.

 

  • Deutsch K.L. & Walter Nicgorski (1994) eds., Leo Strauss: Political Philosopher and Jewish Thinker, US, Rowman & Littlefield Publishers.
  • Frazer J. G. (1890), The Golden Bough, 1st edition, 2 vols; 1900, 2nd edition, 3 vols.; 1906-15, 3rd edition, 12 vols.
  • Goodhart M. (2000), “Theory in Practice: Quentin Skinner's Hobbes, Reconsidered,” The Review of Politics, Vol. 62, No. 3, Summer, pp. 531-561.
  • Israel (2006), Enlightenment Contested: Philosophy, Modernity, and the Emancipation of Man 1670-1752, Oxford University Press.
  • Klagge J. C. (2003), “The Puzzel of Goethe’s Influence on Wittgenstein” Goethe and Wittgenstein: Seeing the World’s Unity in its Variety, F. Breithaupt, R. Raatzsch, and B. Kremberg (eds.), Wittgenstein Studien, v. 5, Frankfurt am Main, Peter Lang, 19-26.
  • Mojahedi M.M. (2016), “Is There Toleration in Islam? Reframing a Post-Islamist Question in a Post-Secular Context” ReOrient, 2(1), 51-72. doi:10.13169/reorient.2.1.0051.
  • Patch A. (2004), “Leo Strauss on Maimonides” The Review of Politics, Vol. 66, No. 1 (Winter), pp. 83-104.
  • Skinner Q. (1989a), “Part II: Skinner on Interpretation” in James Tully (ed.), Meaning and Context: Quentin Skinner and His Critics, USA, Princeton University Press, 29-134.
  • Skinner Q. (1989b), “A Reply to My Critics”, in James Tully (ed.), Meaning and Context: Quentin Skinner and His Critics, USA, Princeton University Press, 1989, 231-87.
  • Skinner Q. (2002), Visions of Politics, US, Cambridge University Press, vol. 1 “Regarding Method”, Ch. 4.
  • Skinner Q. (2006), “Surveying the Foundations: a retrospect and reassessment” in Brett A. & James Tully (ed.), Rethinking the Foundations of Modern Political Thought, Cambridge and New York, Cambridge University Press, 2006, 236-61.
  • Spengler O. (1918), Der Untergang des Abendlandes, erster Band, München, Verlag C. H. Beck; zweiter Band, Wien, Verlag Braumüler, 1922.
  • Strauss L. (1941), “Persecution and the Art of Writing” Social Research, vol. 8, No. 4 (Nov.), pp. 488-504.
  • Strauss L. (1943), “The Law of Reason in the "Kuzari"” Proceedings of the American Academy for Jewish Research, 1943, Vol. 13, pp. 47-96.
  • Strauss L. (1988), What Is Political Philosophy? and other studies, USA, University of Chicago Press.
  • Syros V. (2010), “Linguistic Contextualism and Medieval Political Thought: Quentin Skinner on Marsilius of Padua,” History of Political Thought, Vol. XXXI. No. 4. Winter, 691-708.
  • Toussi S.K. (2014), The Political Philosophy of Mulla Sadra, UK and USA, Routledge.
  • Tully J. (1989), ed., Meaning and Context: Quentin Skinner and His Critics, USA, Princeton University Press.
  • Turanli A. (2005), “Wittgenstein and Spengler vis-à-vis Frazer”, Philosophy Social Criticism, 31: 69-88.
  • Wittgenstein L. (1998a), Philosophical Grammar, The Collected Works of Ludwig Wittgenstein, UK and US, Blackwell Publishers Inc., Second edition.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار