عوامل تاثیر گذار بر روابط ج.ا.ایران و ج.آذربایجان از سال 1992 تا 2016

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد تمام دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشگاه شهید بهشتی

10.29252/piaj.2020.99903

چکیده

فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در دهه 1990 و استقلال کشورهای قفقاز جنوبی باعث تحولی در منطقه و سیاست­های کشورهای همسایه این منطقه شد. یکی از این کشورهایی که توانست استقلال خود را از اتحادیه جماهیر شوروی به دست آورد، آذربایجان بود که به دلیل داشتن منابع انرژی فراوان به خصوص نفت و گاز دارای اهمیت به سزایی در بین کشورهای منطقه قفقاز می­باشد. از همین رو ج.ا. ایران نیز با توجه به پیوندهای تاریخی، قومی،فرهنگی، مذهبی و همسایگی که با آذربایجان دارند، تلاش کرد که روابط خود را با این کشور افزایش دهد. با این حال این کشور برای به دست آوردن اهداف و منافع­اش در آذربایجان و ایجاد روابط سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و انرژی با مسائل و مشکلاتی روبه رو بوده­ است که ما در این مقاله در پی بررسی این مشکلات و موانع پیش پای ج.ا.ایران برآمدیم. از این رو سوال اصلی مقاله این است که « عوامل تاثیر گذار بر سیاست خارجی و دست آوردهای ایران در آذربایجان بین سال های 1991 تا 2017 کدام­اند و چه تاثیری بر روابط دو کشور گذاشته است؟» به علاوه ما در این مقاله از چارچوب نظری نوواقع گرایی به بررسی سیاست خارجی ایران و عوامل موثر بر آن می­پردازیم.چکیده انگلیسیOne of the countries of the South Caucasus region that won its independence from the Soviet Union in the 1990s is Azerbaijan, which has significant importance among the countries of the Caucasus region due to its high energy resources, especially oil and gas. Due to the historical, ethnic, cultural, religious and neighboring ties with Azerbaijan, the Islamic Republic of Iran has always tried to increase its relations with the country, however, it has been seeking to achieve its goals and interests in the country. Azerbaijan and the establishment of political, economic, cultural and energy relations with problems and problems have faced In this article, we are looking at these problems and barriers to the Islamic Republic of Iran. In fact, after the collapse of the Soviet Union, strategic factors, geochemistry, geo-nuclear and geopolitics have been effective in shaping the policy of competition between Iran and Azerbaijan, which has been the subject of our review. In addition, in this article we discuss theoretical framework of neoclassical realism (defensive realism) and descriptive-analytic method to study Iran's foreign policy and its effective factors.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Factors affecting the relations between the Islamic Republic of Iran and the Republic of Azerbaijan from 1992 to 2016

نویسندگان [English]

  • Hossein Pourahmadi Meibodi 1
  • Mohammad Paddin 2
1 دانشگاه شهید بهشتی
2 ندارد
چکیده [English]

One of the countries of the South Caucasus region that won its independence from the Soviet Union in the 1990s is Azerbaijan, which has significant importance among the countries of the Caucasus region due to its high energy resources, especially oil and gas. Due to the historical, ethnic, cultural, religious and neighboring ties with Azerbaijan, the Islamic Republic of Iran has always tried to increase its relations with the country, however, it has been seeking to achieve its goals and interests in the country. Azerbaijan and the establishment of political, economic, cultural and energy relations with problems and problems have faced Inthis article, we are looking at these problems and barriers to the Islamic Republic of Iran. In fact, after the collapse of the Soviet Union, strategic factors, geochemistry, geo-nuclear and geopolitics have been effective in shaping the policy of competition between Iran and Azerbaijan, which has been the subject of our review. In addition, in this article we discuss theoretical framework of neoclassical realism (defensive realism) and descriptive-analytic method to study Iran’s foreign policy and its effective factors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Republic of Iran
  • Republic of Azerbaijan
  • Energy
  • Defensive Realism

مراجع

 
منابع
امیراحمدیان، بهرام (1384)، روابط ایران و جمهوری آذربایجان،تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
امیراحمدیان، بهرام و رضازاده، حبیب و جرفی، احمد (1395)، "تحلیل روابط ایران و ارمنستان با استفاده از چارچوب نظری واقع­گرایی تدافعی"، مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره9، شماره1، صص 19-41
جوادی ارجمند، محمدجعفر و رضازاده،حبیب و حضرت­پور، سعیده(1392)، "بررسی علت­های سردی روابط ایران و جمهوری ­آذربایجان"، مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره7،شماره1،صص 57-80
سلیمی، حسین و ابراهیمی،منار(1393)، "مبانی نظری، فرانظری و نقد نظریه واقع­گرایی نوکلاسیک"، فصلنامه پژوهش­های روابط بین‌الملل، دوره نخست، شماره هفدهم، صص24-13.
حق­شناس، محمدرضا(1392)، "واقع­گرایی نوکلاسیک: از سیاست بین‌الملل تا سیاست خارجی"، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و هفتم،شماره 3.
مشیرزاده، حمیرا(1392)، تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل، چاپ هشتم، تهران: انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها(سمت)،.
عباسی،مجید و موسوی، سید محمدرضا(1392)، "روابط جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان"، بسترهای همگرایی و زمینه‌های واگرایی، مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 6، شماره 2، صص 61-80.
Atai, Farhad. (2009)."The Dynamics of Bilateral Relations in the South Caucasus: Iran and its North Neighbors." THE CHINA AND EURASIA FORUM QUARTERLY. Vol. 7. No. 3, pp 1-14.
Abilov, Shamkhal.(2009). "THE AZERBAIJAN-ISRAEL RELATIONS: A NONDIPLOMATIC, BUT STRATEGIC PARTNERSHIP." Orta Asya ve Kafkasya Araştırmaları,vol.8, pp 138-156.
Arjomand, Mohamad Jafar Javadi, and Yazdan Keikhosrou Doulatyari. (2012) .          "A Geopolitical Analysis of Iran and Armenia Relationship Based on the Thomas Anderson Theoretical Framework and a Plan for a Regional Integration after the Process of Normalization of Turkey-Armenia Relationship."
Blank, Stephen.(2017).Missing in action: US policy. "The International Politics of the Armenian-Azerbaijani Conflict". Palgrave Macmillan US, pp125-148.  
Davoodi, Taghi. (2016). "Political and Cultural Relations between Iran and Azerbaijan: A Review." International Journal of Humanities and Cultural Studies (IJHCS) ISSN 2356-5926 1.1,pp 1997-2004.    
Goksel, Oğuzhan. (2015)."Beyond Countering Iran: A Political Economy of Azerbaijan-Israel Relations." British Journal of Middle Eastern Studies 42.4, pp 655-675.
Kraus, Josef, and Emil Souleimanov. (2016). "A Failed Comeback? Understanding Iranian Policies in the South Caucasus." Journal of Balkan and Near Eastern Studies 18.5,pp 448-464.
Koolaee,Elaheh And Hafezian,Mohammad Hossien. (2010). The Islamic Republic of Iran and the South Caucasus Republics. Iranian Studies,volume 43,Number 3,pp1-19.
Koolaee, Elaheh, and Mahnaz Goodarzi. (2015) "Turkey-Armenia Rapprochement and Its Impact on Iran-Armenia Relations." Hemispheres 30.2,pp 57-76.
Khalifa-Zadeh, Mahir. (2014). "THE SOUTH CAUCASUS: OBAMA’S FAILED RUSSIA “RESET” AND THE PUTIN DOCTRINE IN PRACTICE." Middle East 18.3,pp 33.
Moradi, Naser, and Alireza Amini. (2016). "Iran's Regional Concerns and Security Strategies in South Caucasus." International Journal of Humanities and Cultural Studies (IJHCS) ISSN 2356-5926, pp1804-1817.                          
Moniquet, Claude, and William Racimora. (2013). "The Armenia-Iran Relationship: Strategic Implication For Security in the South Caucasus Region." European Strategic Intelligence&Securiy Center 17.
Murinson, Alexander. (2008). "Azerbaijan-Turkey-Israel Relation the Energy Factor." Middle East Review of International Affairs 12.3, pp47-64.
Najafov, Huseyn. (2008). "Iran and the Southern Caucasus." Central Asia and the Caucasus 1 (49).                                                 
Nichol, Jim. "Azerbaijan: Recent Developments and US Interests. (2013)." Current Politics and Economics of Russia, Eastern and Central Europe 28.2, pp 199-212.                                                                                                                                                                                                                    
Iashaki, Abdollah Baei, Masoumeh Rad Goudarzi, and Davood Amraei. (2013). "The roots of tension in South Caucasus: The case of Iran-Azerbaijan relationship." J. Pol. & L. 6,pp141.
Rabiee, Hossein, and Mosayeb GharehBeygi. (2013). "Geopolitical-Based Foreign Policy of Iran and Gaining Hegemony in the Transcaucasia Region." International Journal of Scientific Studies 1.2,pp 1-17. 
Shokri Kalehsar, Omid. (2016). "Iran‐Azerbaijan Energy Relations in the Post‐Sanctions Era." Middle East Policy 23.1,pp 136-143.
Sardashti, Fahimeh, and Hamid Ahmadi. (2016). "The Surrounding Regions of Iran and the Regionalism in Foreign Policy of Islamic Republic of Iran." J. Pol. & L. 9,pp 1-13.
Sadri, Houman A. (2012). "Iran and the Caucasus states in the 21st century: a study of foreign policy goals and means." Journal of Balkan and Near Eastern Studies 14.3,pp383-396.
Souleimanov, Emil, and Ondrej Ditrych. (2007). "Iran and Azerbaijan: a contested neighborhood." Middle East Policy 14.2,pp101-116.
Souleimanov, Emil, and Filip Černý. (2012). "The Southern Caucasus Pipelines and the Caspian “Oil diplomacy” The issue of transporting Caspian oil and natural gas to world markets." RIPS: Revista de Investigaciones Políticas y Sociológicas 11.4,pp77-105.  
Cornell, Svante E. (2017) "Turkey’s Role: Balancing the Armenia-Azerbaijan Conflict and Turkish-Armenian Relations." The International Politics of the Armenian-Azerbaijani Conflict. Palgrave Macmillan US,pp89-105.
Sharashenidze, Tornike. (2011). "The role of Iran in the South Caucasus." Caucasus  Analytical Digest 30,pp 2-5.
اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران.در دسترس: http://www.tccim.ir/.
http://irdiplomacy.ir/fa/page/1975178/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C+%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%.it.
http://www.farsnews.com/13961117001987. The current page could have changed in the meantime.
http://shafaqna.com/persian/elected/item/6776-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D9%87-.
his is Google's cache of http://www.anaj.ir/News/100686/%D8%B9%D8%AF%D9%85-. 
رهیافت‌های سیاسی و بین ‌المللی
دوره 13، شماره 1
فروردین 1399
صفحه 115-146

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار