نوع مقاله : علمی - پژوهشی
چکیده
هدف این پژوهش، واکاوی امر کارناوالی در فرهنگ عامیانه و بررسی امکان مقاومت در برابر قدرت سیاسی مسلط و تکصداست. پارادایم غالب در ساحت اندیشهورزی دوران جدید، زبان را ابزار جدید فهم جهان معرفی میکند و آن را موقعیتمند و برآیند بافتار اجتماعیاش میداند و صداها بیانگر منافع، علائق و ایدئولوژیهای متفاوتاند و در نتیجه، زبان حوزهی منازعات سیاسی-اجتماعی تلقی میشود. بنا به رأی باختین، دو گفتمان عمده در جامعه وجود دارد: گفتمان جدی و رسمی و گفتمان غیررسمی و خنده. گفتمان نخست غالباً دلالت بر دستگاه حکومت و نهادهای قدرت دارد که عبوس و صامت تلقی میشوند و گفتمان دوم نیز بر زندگی روزمره، زبان و ادبیات عامیانه. باختین کارناوال را بهترین محل نمود و شکلگیری مقاومت و تحقق چندصدایی میداند. محقق در این پژوهش کوشیده است به دنبال ردیابی و واکاوی عناصر کارناوالیته، از جمله مهمترین مؤلفهی آن، یعنی «چندصدایی»، با تبیینی جامعهشناختی، مسئلهی شکلگیری مقاومت در زبان عامیانه را ارزیابی کند. بنا به رأی باختین، میان بروز چندصدایی (پلورالیسم آوایی) در وضعیت استبدادی و وجود طنز در زبان عامیانه رابطه ی ایجابی وجود دارد. این پژوهش وجود چنین رابطهای را تحقق امکان مقاومت در زبان عامیانه میداند.