منطقه گرایی نهادمحور در آسیای جنوبی: کارایی سنجی سارک، سپتا و سفتا

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

گروه علوم سیاسی، دانشکدة علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی، مشهد

چکیده

بعد از جنگ دوم جهانی، موج منطقه­گرایی و هم­گرایی منطقه­ای از اروپا شروع شد و به­مرور زمان، به سایر مناطق گسترش یافت. همگام با گسترش منطقه­گرایی، نظریه­های مختلفی مانند کارکردگرایی، نوکارکردگرایی، وابستگی متقابل و نهادگرایی در پی توضیح این پدیده برآمدند. یکی از مناطقی که تحت تأثیر روندهای منطقه­گرایانه قرار گرفت، آسیای جنوبی بود. از­این­رو، کشورهای این منطقه برای تسهیل هم­کاری منطقه­ای اقدام به ایجاد نهادهای منطقه­ای کردند. هدف این مقاله، بررسی منطقه­گرایی در آسیای جنوبی با تمرکز بر نقش نهادهای منطقه­ای است. بنابراین، پرسش اصلی این است که نهادهای منطقه­ای آسیای جنوبی چه نقشی در روند منطقه­گرایی کشورهای عضو ایفا کرده­اند؟ در پاسخ به این پرسش، باید میان کشورهای بزرگ آسیای جنوبی، یعنی هند و پاکستان و کشورهای ضعیف این منطقه، یعنی سریلانکا، نپال، بوتان، بنگلادش، مالدیو و افغانستان، تمایز قائل شد. در این چارچوب، فرضیه­ای که مطرح می­شود این است که نقش سارک، سپتا و سفتا در منطقه­گرایی آسیای جنوبی از منظر اعضای بزرگ، ناکارامد و از منظر اعضای کوچک، کارامد بوده است. برای آزمون فرضیه، از نظریة نهادگرایی نئولیبرال و روش تبیینی کارکردی استفاده شده است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که هرچند نهادهای منطقه­ای آسیای جنوبی توفیقی در روند منطقه­گرایی میان کل اعضا نداشته­اند، اما کشورهای ضعیف منطقه از وضعیت موجود رضایت دارند و حضور همین نهادهای ضعیف را بر فقدان آن­ها ترجیح می­دهند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Institutional Regionalism in South Asia: An Evaluation on the Efficiency of SAARC, SAPTA, SAFTA

نویسنده [English]

  • Seyed Ahmad Fateminejad
چکیده [English]

After the World War II, regionalism and regional integration raised from Europe and extended to other regions in the next decades. Alongside the extension, several theories such as functionalism, neo-functionalism, interdependence, and neo-liberal institutionalism have tried to explain the phenomenon. South Asia was among the regions experienced the wave. So, countries located in the region launched to establish regional institutions. The article aims to study the role of the institution on facilitating regional cooperation at first and integration at second step. Main question is how have regional institutions contributed to regionalism in South Asia. Answering the question, it is necessary to distinct between South Asian great states, i.e. India and Pakistan, and weak states, i.e. Afghanistan, Bangladesh, Bhutan, Maldives, Nepal and Sri Lanka. So, the hypothesis here is that the role of SAARC, SAPTA, and SAFTA in South Asian regionalism is inefficient in the great states view, and efficient in regard of the weak states. Examining the hypothesis, I’ve used theory of neo-liberal institutionalism and functional explanatory method. Findings show that the weak members have been more satisfied than the great members in the present situation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • institutionalism
  • South Asia
  • regionalism
  • SAARC
  • SAPTA
  • SAFTA