میزان و مقایسه هویت قومی و هویت ملی در اقوام ترکمن و سیستانی استان گلستان

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر پسادکترای جامعه‌شناسی، گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

2 دانش آموخته دکتری علوم سیاسی، گروه علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

3 دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه و اهداف: اکثر ملت‌ها و کشورهای جهان از ترکیب جمعیتی یکسانی برخوردار نیستند و دارای تنوع و تکثر قومی می‌باشند. هویت قومی از هویت‌های میانی در عصر جدید به شمار می‌آید که فراتر از هویت فردی و فروتر از هویت ملی قرار دارد. از همین رو، این هویت دارای عناصر مشترکی از قبیل؛ فرهنگ، تاریخ، مکان، زبان، نژاد، مذهب و ... با هویت ملی می‌باشد. مسأله قومیت یکی از مسائل بغرنج در کشورهای گوناگون می‌باشد و کشورهایی که تنوعات اجتماعی و قومی دارند چالش‌های متعددی را تجربه می‌کنند. کشور ایران نیز جامعه‌ کثیرالقومی است که گروه های فرهنگی، زبانی و مذهبی گوناگون را در خود جای داده. آنچه در این گونه جوامع اهمیت فوق‌العاده دارد، ایجاد و تقویت همبستگی ملی و در عین حال حفظ تنوع و گوناگونی است که در عرصه‌های مختلف در اقوام دیده می‌شود.

روش: جهت بررسی دو امر یاد شده پژوهش حاضر در چارچوب روش کمی و با تحلیل پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری 299 نفر از مردمان ترکمن و 127 نفر از مردمان سیستانی در شهرهای مختلف استان گلستان می‌باشد. هر دو قوم از 9 طایفه می‌باشند که به توازن جمعیتی، پرسشنامه‌ها پر شد. داده‌ها در دو سطح توصیفی و استنباطی تحلیل گردید که در سطح توصیفی؛ توزیع فراوانی و میانگین و در سطح استنباطی؛ از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون تی استفاده شد. همچنین از نظریات؛ نوسازی، محرومیت نسبی، مقوله‌بندی هویتی، به مثابه چارچوب نظری بهره گرفته شد.

یافته ها: داده ها نشان می‌دهد در ابعاد هویت قومی و هویت ملی تشابه و تفاوت‌هایی بین ترکمن‌ها و سیستانی‌های استان گلستان دیده می‌شود. به عبارتی گرایش‌های قومی در بین این دو قوم گرچه چندان قوی نبوده ولی بیشتر از متوسط می‌باشد. اما در یک مقایسه، آمارها گویای آن است که میزان گرایش به هویت ملی و هویت قومی در بین ترکمن‌های استان گلستان بیشتر از متوسط بوده است. از طرفی در یک مقایسه، بین گرایش به هویت قومی و هویت ملی تفاوت معنی‌داری وجود دارد و میانگین گرایش به هویت قومی بین این قوم بیش‌تر از گرایش به هویت ملی است. در خصوص سیستانی ها نیز این آمارها نشان می‌دهد میزان گرایش به هویت ملی و هویت قومی در بین سیستانی‌های استان گلستان بیشتر از متوسط بوده است. ضمن آنکه در یک مقایسه، بین گرایش به هویت قومی و هویت ملی تفاوت معنی‌داری وجود دارد و میانگین گرایش به هویت ملی بین این اقوام بیش‌تر از گرایش به هویت قومی است. در کل نتایج نشان از ضعف نسبی شناخت ابعاد تاریخ بین این مردمان می باشد که این مسأله خلاء آموزشی در حوزه‌های مربوطه را برای این اقوام عیان می‌سازد. ضمن آنکه محدودیت‌های ساختاری در معرفی و بازخوانی هویتی و سلطه فرهنگ کلان، اقوام(خصوصا اقوام کم جمعیت) را در یک بی‌میلی و بی‌توجهی به حفظ و معرفی تاریخ قومی خود که به نوعی ناشی از انزوای قومی می‌باشد کشانده است.

نتیجه گیری: در پرتو عناصر شناختی، احساسی و ارزشی و در راستای حفظ تنوعات قومی می بایست بازخوانی قومیتی برای این اقوام صورت گیرد. از طرفی محرومیت ها و شکاف های اجتماعی در پرتو نگرش های قومی می تواند ستیزه ها و تنش های قومی را برانگیزد که این مهم نیز با بسترمندی عادلانه حقوق اجتماعی، نه تنها سدی بر احساس تبعیض و نارضایتی و تنش های قومی منبعث از آن می تواند باشد، بلکه همسویی و همنوایی قومی را در جامعه کلان ایران تقویت خواهد کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The level and comparison of ethnic identity and national identity in Turkmen and Sistani ethnic groups of Golestan province

نویسندگان [English]

  • Zeinab Hashemikhah 1
  • Sajad amoozad khalili 2
  • Jalil Dara 3
1 Sociology postdoctoral researcher in the Department of Sociology, Mazandaran University, Babolsar, Iran.
2 PhD Candidate in political science in the political science department of Mazandaran University, Babolsar, Iran.
3 Associate Professor of Political Science, Faculty of Political Science, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Introduction and objectives: Most of the nations and countries of the world do not have the same population composition and have ethnic diversity and plurality. Ethnic identity is one of the intermediate identities in the new era, which is beyond individual identity and below national identity. Therefore, this identity has common elements such as; Culture, history, place, language, race, religion, etc. are with national identity. The issue of ethnicity is one of the most complicated issues in various countries, and countries with social and ethnic diversity experience many challenges. Iran is also a multinational society that includes various cultural, linguistic and religious groups. What is extremely important in such societies is the creation and strengthening of national solidarity and at the same time preserving the diversity that can be seen in different fields in ethnic groups.
Method: In order to investigate the two mentioned issues, the current research was conducted within the framework of quantitative method and with survey analysis. The statistical population is 299 Turkmen people and 127 Sistani people in different cities of Golestan province. Both ethnic groups are from 9 clans, which were filled in the questionnaires according to population balance. The data were analyzed in two descriptive and inferential levels, which in the descriptive level; frequency distribution and average and at the inferential level; Pearson's correlation coefficient and T-test were used. Also from theories; Modernization, relative deprivation, identity categorization were used as the theoretical framework.
Findings: The results show that there are similarities and differences between Turkmens and Sistanis of Golestan province in terms of ethnic identity and national identity. In other words, although the ethnic tendencies among these two peoples are not very strong, they are more than average. But in a comparison, the statistics show that the tendency towards national identity and ethnic identity among the Turkmens of Golestan province was more than the average. On the other hand, in a comparison, there is a significant difference between the tendency towards ethnic identity and national identity, and the average tendency towards ethnic identity among these peoples is more than the tendency towards national identity. Regarding the Sistanis, these statistics show that the tendency towards national identity and ethnic identity among the Sistanis of Golestan province is higher than the average. Moreover, in a comparison, there is a significant difference between the tendency towards ethnic identity and national identity, and the average tendency towards national identity among these ethnic groups is more than the tendency towards ethnic identity. In general, the results show the relative weakness of understanding the dimensions of history among these peoples, which reveals the lack of education in the relevant fields for these peoples. At the same time, the structural limitations in the introduction and retelling of the identity and dominance of the macro culture have led the ethnic groups (especially the small population ethnic groups) to a reluctance and neglect to preserve and introduce their ethnic history, which is somehow caused by ethnic isolation.
Conclusion: Therefore, in the light of cognitive, emotional and value elements, and in order to preserve ethnic diversity, ethnic re-reading should be done for these ethnic groups. On the other hand, deprivations and social gaps in the light of ethnic attitudes can provoke ethnic conflicts and tensions, which is also important with the fair establishment of social rights, not only a barrier to the feeling of discrimination and dissatisfaction and ethnic tensions arising from it. rather, it strengthened the ethnic harmony in Iran's macro-society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Turkmen people
  • Sistani people
  • ethnic identity
  • national identity
  • comparison

مراجع

‒ Ahmadi, Hamid (2008), Foundations of Iranian National Identity, Tehran: Research Center for Cultural and Social Studies. [In Persian].
‒ Ahmadi, Hamid (2004), Iran identity, nationality, ethnicity. Tehran: Humanities Research Institute. [In Persian].
‒ Ahmadi, Hamid; Ganj-Khanlou, Mossadegh (2013), the relationship between national identity and ethnic identity among the youth of Zanjan city, Journal of International Political Approach, Volume 5, pp. 62-91. [In Persian].
‒ Smith, Anthony (1998), Ethnic sources of nationalism, Strategic Study Quarterly, No. 1, pp. 183-206. [In Persian].
‒ Ashraf, Ahmad (2010), economic and social characteristics of agricultural exploitation systems in Iran, Tehran: Program and Budget Organization. [In Persian].
‒ Afzali, Rasool; Zarghami, Barzin (2008), analysis of stable foundations of convergence and credit variables of ethnic threat in Iran, Human Geography Research Quarterly, No. 70, pp. 77-90. [In Persian].
‒ Amouzgar, Jhaleh (2010), History of Iranian Mythology, Tehran: Samt Publications. [In Persian].
‒ Ballmer, Martin; Soloms, John (2001), Ethnic and racial study in the 20th century, translators: Parviz Delirpour and Seyyed Kamal Sarwarian, Tehran, Strategic Studies Publications. [In Persian].
‒ Ted, Robert (1999), Why do people rebel, translated by Ali Morshidizadeh, Tehran: Strategic Research Institute. [In Persian].
‒ Jalali, Mehdi (2017), Comparative study of ethnic identity and national identity among Turkish and Azeri speaking students, Scientific Quarterly of Intercultural Studies, No. 37, pp. 71-93. [In Persian].
‒ Chalabi Masoud (1999), Social Peace Roundtable, National Studies Quarterly, Volume 1, pp. 1-12. [In Persian].
‒ Chalabi, Masoud (2012), Sociology of Order, Tehran: Nashrani. [In Persian].
‒ Hajiani, Ebrahim (2008), the relationship between national identity and ethnic identity among Iranian ethnic groups, Journal of Political Sociology, Volume 9, pp. 143-163. [In Persian].
‒ Hajiani, Ebrahim (2008), Sociology of Iranian Identity, Tehran: Strategic Research Center Publications. [In Persian].
‒ Hajiani, Ebrahim (2000), Sociological analysis of national identity in Iran and several hypotheses, National Studies Quarterly, No. 5, 193-228. [In Persian].
‒ Deshiari, Mohammad Reza (2009), Globalization and National Identity, National Studies Quarterly, No. 5, pp. 71-100. [ In Persian].
‒ Rabbani, Jafar (2002), National Identity, Tehran: Association of Parents and Teachers. [In Persian].
‒ Rezaei, Ahmad (2004), Cultural Diversity in Gilan Province, National Studies Quarterly, Year 6, Number 21, pp. 123-140. [In Persian].
‒ Reofi, Mitra; Tajuddin, Mohammad Bagher; Mashhadi Miqani, Jila (2017), Sociological analysis of tendency towards national and ethnic identity with an emphasis on the feeling of relative deprivation among the youth of Ilam city, Iranian Journal of Social Studies, No. 2, pp. 5-24. [In Persian].
‒ Zanjani, Habibullah (2001), Migration, Tehran: Samit Publications [In Persian].
‒ Sakhawafar, Noor Mohammad (2016), a study of the relationship between national identity and ethnic identity of Turkmens in Golestan province, Master's thesis, supervisor: Ahmad Rezaei, Mazandaran University, Faculty of Social Sciences. [In Persian].
‒ Saravani, Zahra (2013), why and how the Sistani migrated to Dasht Gorgan, master's thesis in the field of history, supervisor: Zikrullah Mohammadi, Qazvin: Imam Khomeini International University (RA) Qazvin. [In Persian].
‒ Shekhavandi, Daud (2000), the formation and enforcement of Iranian identity, Tehran: Islamic and Iran Research Center. [In Persian].
‒ Ameli, Saeedreza (1999), Globalization Process and Iranian Identity in Britain, Iranian Discourse Book, Collection of Articles, Tehran: Islamic Culture and Communication, pp. 219-247. [In Persian].
‒ Azizi, butterfly; Azarkmand, Roza (2018), investigation of the factors of divergence of the Baloch people and its impact on the country's national security, Daneshnameh Quarterly, No. 2, pp. 95-111. [In Persian].
‒ Ghravian-Zandi, Daoud (2014), Intellectualism, identity and modernity in Iran: an epistemological view, Strategic Studies Quarterly, No. 21, pp. 47-68. [ In Persian].
‒ Ghasemi, Ali Asghar; Ebrahimi Ali-Abadi, Gholam-Reza (2013), the relationship between national identity and national unity in Iran, Strategic Studies Quarterly, No. 59, pp. 107-138. [In Persian].
‒ Ghalibaf, Mohammad Baqir; Poivendeh, Mohammad Hadi (2013), Geographical explanation of the foundations of national identity (case study of Iran), National Studies Quarterly, No. 1, pp. 3-24[In Persian].
‒ Ghanbari Barzian, Ali; Jafarzadeh Pour, Foruzandeh (2010), The strength of national identity among Iranians, National Studies Quarterly, No. 4, pp. 3-32. [In Persian].
‒ Kamali, Mohammad Sharif (1995), Turkmen Iranians, Tehran: Asatir Publishing House. 
-Ger, Tedrabert (1999), Why do people rebel, translated by: Ali Morshidizadeh, Tehran: Strategic Studies Institute. [In Persian].
‒ Goli, Aminullah (1987), Political and Social History of Turkmens, Tehran: Alam Publishing. [In Persian]. 
-Guderz, Mohammadwali (2013), Studying the state of ethnic and religious divide in the western region of the country (Kermanshah and Kurdistan), its effect on the national security of the Islamic Republic of Iran, Master's thesis, supervisor: Ali Asghar Ghasemi. [In Persian].
‒ Mirmohammadi, Davood (2013), Speeches about national identity in Iran, Tehran: Iranian Civilization Publications. [In Persian]. ‒ Nazari, Ali Asghar (1997), Population Geography of Iran, Tehran: Payam Noor Publications. [In Persian].
‒ Drake, C. (2019), National integration in Indonesia: Patterns and policies. University of Hawaii Press
‒ Kee, C. P., & Nie, K. S. (2017), A reflection of national integration process and the role of media in Malaysia. Journal Komunikasi: Malaysian Journal of Communication, 33(1).
‒ Sabatier; Coltte (2008), ”Ethnic and national identity among secon-generation immigrant adolescents in France: The role of social context and family”Journal ofAdolescence;VOL
‒ Shah, S. J., & Ishaque, W. (2017), Challenges of National Integration in Pakistan and Strategic Response. ISSRA PAPERS, 9(II).
‒ Striker،sheldon (2000), Identity theory in Encyclopedia of sociology،ed.Ef Borgata ML Borgatta ،Machmillan.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار