,
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
10.29252/piaj.2023.230195.1342
چکیده
در مشروعیت و کارآمدی حکومتها و در بهروزی و سعادت مردم، مسئولیتپذیری کارگزاران نقشی حیاتی دارد و فقدان یا نارسایی در این امر، مردم، کشور و حکومت را به راه زوال سوق خواهد داد. از این روی، تأمل در چند و چون و چرائیِ مسؤلیتپذیری در سیاستگذاریها و برنامهریزیهای بنیادین ضروری است. پیشینه موضوع نشان میدهد این مسئله از منظرهای گوناگون مورد بررسی قرار گرفته، اما در این پژوهش کوشیدیم در نگاهی مبنایی، آن دسته از موانع مسئولیتپذیریِ ایرانیان که ذیل مفهوم منش ملی قرار میگیرند را مورد بررسی قرار دهیم. سوال اصلی ما این بود که مسئولیتپذیری در منشِ ملیِ ایرانیان چه جایگاهی دارد و کدام موانع در این منش نهفتهاند؟ در این تحقیق تلاش کردیم با تأکید بر موضوع مسئولیتپذیری، با روشی توصیفی- تحلیلی منش ملّی ایرانیان را از نگاه متفکران و نویسندگان غیرایرانی مورد واکاوی قرار دهیم و موانع پاسخگویی و مسئولیتپذیری را در در این حوزه تا جای ممکن شناسایی کنیم. بررسی ما نشان میدهد تاریخ و فرهنگ سیاسی استبدادی حاکم در طی قرون به تقویت گرایشها و ساختارهایی در بطن فرهنگ و منش ملی ایرانیان منجر شده که با وجود آگاهی از بایستگی انسانی و اجتماعیِ پاسخگویی در برابر دیگری، آنان را به سبب حس ناامنی و بیثباتی، به سمتو سوی مسئولیتپذیری کمتر سوق میدهد.
منابع
- امیر، آرمین (1396)، ره افسانه زدند (تبارشناسی آثار خلقیاتنویسان ایرانی در پنجاه سال اخیر)، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
- انه، کلود (1398)، اوراق ایرانی: خاطرات سفر کلود انه در آغاز مشروطیت، ترجمهی ایرج پروشانی، تهران: نشر گویا.
- بروگش، هاینریش کارل (1374)، در سرزمین آفتاب، ترجمه مجید جلیلوند، تهران: نشر مرکز.
- بلوشر، ویپرت (1363)، سفرنامه بلوشر، ترجمه کیکاوس جهانداری، تهران: خوارزمی.
- پولاک، یاکوب ادوارد (1368)، سفرنامه پولاک: ایران و ایرانیان، ترجمه کیکاوس جهانداری، تهران: خوارزمی.
- تاورنیه، ژان (1336)، سفرنامه تاورنیه، ترجمه ابوتراب نوری، اصفهان: سنایی.
- داگلاس، ویلیام. او (1377)، سرزمین شگفتانگیز و مردمی مهربان و دوست داشتنی، ترجمه فرویدن سنجر، تهران: گوتنبرگ.
- رحمانی، جبار و میرزایی، حسین (1396)، ایرانی از نگاه «دیگری»(منطق فهم فرهنگ ایران در سفرنامهها)، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
- رحیمی، حمید، مدنی، سید احمد و محمدیان، آسیه (1394). بررسی رابطۀ بین هوش اخلاقی و سرمایۀ اجتماعی با مسئولیت پذیری دانشجویان. فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 5(1)، ص10-125.
- رضایی، علی؛ اصغر شریفی، علاء الدین اعتماد اهری (1399) واکاوی عوامل موثر بر مسئولیت پذیری اعضای هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان: یک پژوهش کیفی، فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی - سال دوازدهم، شماره اول،ص 289-303.
- سبحاننژاد، مهدی (1379) مسئولیتپذیری اجتماعی در برنامة درسی کنونی دورة ابتدایی ایران و طراحی برای آینده، پایاننامة کارشناسیارشد، دانشگاه تربیتمدرس.
- شاردن، ژان (1372)، سفرنامه شاردن، ترجمه اقبال یغمایی، تهران: طوس.
- صاحبی، علی؛ زالی زاده، محسن و زالی زاده، مسعود (1394). تئوری انتخاب: رویکردی در جهات مسئولیتپذیری و تعهد اجتماعی. تهران: رویش.
- طبرسا، علیرضا و معینی کربکندی، منصوره (1395). بررسی تاثیر هوش سازمانی بر مسئولیتپذیری اجتماعی سازمان. نخستین کنفرانس بین المللی پارادایم های نوین مدیریت هوش تجاری و سازمانی.
- فولر، گراهام (1377)، قبله عالم: ژئوپلتیک ایران، ترجمه عباس مخبر، تهران: نشر مرکز.
- کارری، جملی (1383)، سفرنامه کارری، عباس نخجوانی و عبدالعلی کارنگ، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- کمپفر، انگلبرت (1360)، سفرنامه کمپفر، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی.
- گرگر، سی (1366)، شرح سفری به ایالت خراسان، ترجمه مجید مهدیزاده، مشهد: آستان قدس رضوی.
- گوبینو، آرتور (1385)، سه سال در ایران، ترجمه ذبیحالله منصوری، تهران: فرخی.
- مورگان، دو (1335)، سفرنامه دُمورگان، ترجمه نادر جهانگیری قائم مقامی، تهران: کتابفروشی طهوری.
- موریه، جیمز(1376)، حاجیبابای اصفهانی، ترجمه مهدی افشار، تهران: علمی.
- میلسپو، آتور چستر (1370)، امریکاییها در ایران(خاطرات دوران جنگ جهانی دوم)، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران: البرز.
- میلسپو، آتور (1356)، ماموریت امریکاییها در ایران، ترجمه حسین ابوترابیان، تهران: پیام.
- ویشارد، جان جی (1363)، بیستسال در ایران، ترجمه علی پیرنیا، تهران :نوین.
- Antunes, A. and Franco, M. (2016), “How people in organizations make sense of responsible leadership practices: multiple case studies”, Leadership and Organization Development Journal, Vol. 37 No. 1, pp. 126-152.
- Doh, J.P. and Quigley, N.R. (2014), “Responsible leadership and stakeholder management: influence pathways and organizational outcomes”, The Academy of Management Perspectives, Vol. 28 No. 3, p. 255.
- Dugan, J.P. and Komives, S.R. (2010), “Influences on college students' capacities for socially responsible leadership”, Journal of College Student Development, Vol. 51 No. 5, pp. 525-549.
- Freeman, R. E. (2001). ‘Stakeholder Theory of the Modern Corporation (Reprint)’, in T. Donaldson, P. H. Werhane, and M. Cording (Eds), Ethical Issues in Business: A Philosophical Approach. 38–48. Upper Saddle River: Prentice-Hall.
- Gond, J., Igalens, J., Swaen, V. and Akremi, A.E. (2011), “The human resources contribution to responsible leadership: an exploration of the CSR-HR interface”, Journal of Business Ethics, Vol. 98 No. 1, pp. 115-132.
- Kiel, F., & Lennick, D. (2005). Moral intelligence: Enhancing business performance and leadership success. Pearson Education.
- Maak, T. and Pless, N.M. (2006), “Responsible leadership in a stakeholder society: a relational perspective”, Journal of Business Ethics, Vol. 66 No. 1, pp. 99-115.
- Novicevic, M.M., Zikic, J., Martin, J., Humphreys, J.H. and Roberts, F. (2013), “Responsible executive leadership: a moral-identity analysis based on Barnard's conceptualization”, Journal of Management History, Vol. 19 No. 4, pp. 474-491.
- Pless, N.M. (2007), “Understanding responsible leadership: role identity and motivational drivers”,Journal of Business Ethics, Vol. 74 No. 4, pp. 437-456.
- Pless, N.M. and Maak, T. (2011), “Responsible leadership: pathways to the future”, Journal of Business Ethics, Vol. 98 No. 1, pp. 3-13.
- Voegtlin, C., Patzer, M. and Scherer, A.G. (2012), “Responsible leadership in global business: a new approach to leadership and its multi-level outcomes”, Journal of Business Ethics, Vol. 105 No. 1, pp. 1-16.
- Waldman, D.A. and Galvin, B.M. (2008), “Alternative perspectives of responsible leadership”, Organizational Dynamics, Vol. 37 No. 4, pp. 327-341.
- Waldman, D.A. and Siegel, D. (2008), “Defining the socially responsible leader”, The Leadership Quarterly, Vol. 19 No. 1, pp. 117-131.
- Wijekoon, C. N., Amaratunge, H., de Silva, Y., Senanayake, S., Jayawardane, P., & Senarath, U. (2017). Emotional intelligence and academic performance of medical undergraduates: a cross-sectional study in a selected university in Sri Lanka. BMC medical education, 17(1), 176.
- Witt, M.A. and Stahl, G.K. (2016), “Foundations of responsible leadership: Asian versus Western executive responsibility orientations toward key stakeholders”, Journal of Business Ethics, Vol. 136 No. 3, pp. 623-638.