نویسندگان
1
دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد
2
دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد
,
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
10.29252/piaj.2022.224488.1155
چکیده
ورود مدرنیته به ایران با چالشهای متعددی همراه بودهاست، به طوریکه جامعه ایرانی در مواجهه با امر مدرن، دغدغه حفظ هویت بومی خود را داشتهاست. چالشهای یک سده اخیر در ایران حاکی از آن استکه جامعه ایرانی با مدرنیته مشکل نداشته بلکه با ایدئولوژی دگرساز غربگرا که بر تفکر مدرن سایه انداخته بود، سرستیز داشت. با پیروزی انقلاب اسلامی، همچنان تقابل سنت و مدرنیته که میراثی تاریخی محسوب میشد، خودنمایی میکرد. هریک از دولتمردان پس از انقلاب به دلیل اقتضائات ناشی از انقلاب با ایدئولوژی غربگرا از در خصومت درآمدند اما با مدرنیته و ماشین فاوستی توسعه مدرن نه تنها هیچ مشکلی نداشته بلکه به عنوان پیشرانان امر مدرن نقشآفرینی کردهاند. نوشتار پیشرو درصدد است تا پرچمداری دولتهای ایران پسا انقلاب در پیشبرد امر توسعه مدرن را به رغم تعارضات ایدئولوژیکی با ایدئولوژی غربگرا که خود را به صورت تخاصم با غرب نمایان ساخته بود، به نمایش بگذارد. این نوشتار همچنین در راستای اثبات مدعای بالا به شیوه توصیفی و تحلیلی، از مدل نظری تلفیقی فاوست گوته، امرنمادین لکان و جهان زیست هابرماس بهرهگرفته است.
منابع
- آبراهامیان، یرواند (1398)، تاریخ ایران مدرن، ترجمه محمد ابراهیم فتاحی، چاپ بیستم، تهران، نشرنی.
- ازغندی، علیرضا (1381)، سیاستخارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران، نشر قومس.
- احمدی، بابک (1373)، مدرنیته و اندیشههای انتقادی، تهران، نشر مرکز.
- باقری دولتآبادی، علی و ابراهیمی، حسین (1395)، « توسعهحوری در دولت سازندگی و الزامات آن برای سیاست خارجی ایران»، فصلنامه دولت پژوهی،مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، سالدوم، شماره6، تابستان، صص173-133.
- برمن، مارشال(1397)، تجربه مدرنیته، تهران، طرح نقد.
- بشیریه، حسین (1380)، اندیشههای مارکسیستی، چاپ سوم، تهران، نشرنی.
- بشیریه، حسین (1381)، دیباچهای بر جامعهشناسی سیاسی ایران: دوره جمهوری اسلامی، تهران، نگاه معاصر.
- پدرام، مسعود (1382)، روشنفکران دینی و مدرنیته در ایران پس از انقلاب، تهران،گام نو.
- پرستش، شهرام (1387)، «تجربه امرمدرن»، خردنامه، شماره 48، مرداد و شهریور.
- جهانبگلو، رامین(1376)، مدرنها، تهران، نشر مرکز.
- حاتمی، عباس (1396)، «تحلیل تطبیقی جهانیشدن اقتصادی و سیاسی در دولت خاتمی و احمدینژاد»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال سیزدهم، شماره اول، زمستان، صص130-97.
- حائری، عبدالهادی ( 1394)، نخستین رویاروییهای اندیشهگران ایران با دو رویه تمدن بورژوازی غرب، تهران، انتشارت امیرکبیر.
- خدابخشی، لیلا ، خالدی، احسان و آسوده، رضا (1397)، «مقایسه شاخصهای عملکرد اقتصادی دولت ایران در زمان ریاستجمهوری محمود احمدینژاد با حسن روحانی»، فصلنامه راهبرد سیاسی ، سال دوم، شماره7، زمستان، صص112-99.
- دارابی، علی (1388)، جریانشناسی سیاسی در ایران، چاپ سوم، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- دهقانی فیروزآبادی، سید جلال (1389)، سیاستخارجی جمهوری اسلامی ایران، چاپ سوم، تهران، انتشارات سمت.
- دهقانی فیروزآبادی، سید جلال (1384)، تحول گفتمانی در سیاست خارجی جمهوری اسلامیایران، تهران، انتشارات موسسه ایران.
- دهقانی فیروزآبادی، سید جلال (1393)، چرخه گفتمانی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از دولت بازرگان تا دولت روحانی، تهران، نشر مخاطب.
- رمضانی، روحالله (1380)، چارچوبی تحلیلی برای بررسی سیاست خارجی جمهوریاسلامی ایران، تهران، نشر نی.
- روحانی، حسن (1390)، امنیت ملی و دیپلماسی هستهای، تهران، مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک.
- رئیسی، سید ابراهیم (1400)، اولین واکنش ابراهیم رئیسی به طرح صیانت از فضای مجازی/ خیال مردم راحت باشد، در دسترس در: https://www.eghtesadnews.com/
- زرشناس، شهریار (1369)، «فاوست گوته آیینه بشریت جدید»، نشریه سوره اندیشه، دوره اول، شماره 24، اسفند، صص 52 تا50 .
- سراج، رضا و اخوان، محمدجواد(1395)، از مکتب نیاوران تا کابینه توسعهگرا، تهران، انتشارات دیدمان.
- سرزعیم، علی (1396)، پوپولیسم ایرانی: تحلیل کیفیت حکمرانی محمود احمدینژاد از منظر اقتصاد و ارتباطات سیاسی، تهران، نشر کرگدن.
- سعید، بابی (1379)، هراس بنیادین: اروپامداری و ظهور اسلامگرایی، ترجمه غلامرضا جمشیدیها و موسی عنبری، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
- شوالیه، ژانژاک (1398)، آثار بزرگ سیاسی از ماکیاولی تا روزگار ما، تهران، فرهنگ نشرنو.
- فوزی، یحیی (1387)، «سمت و سوی تحولات سیاسی- اجتماعی انقلاب اسلامی در ایران»، مجموعه مقالات نخستن همایش علمی درآمدی بر کارنامه نظام جمهوری اسلامی ایران، جلدیکم، تهران، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران، اسفندماه.
- قهرمانپور، رحمن (1394)، بررسی چهار دهه تحولخواهی در ایران، تهران، روزنه.
- فرزانهپور، حسین و زنگنه، پیمان (1388)، «مقایسه رفتاری سیاست خارجی ایران: گفتمان آرمانگرای ارزشمحور و گفتمان ایدئولوژیک ارزشمحور عملگرا»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال چهارم، شماره2، بهار.
- فون گوته، یوهان ولفگانگ (1399)، فاوست، ترجمه م.ا. به آذین،چاپ دهم، تهران، انتشارات نیلوفر.
- گفتگو با مسعود پزشکیان (1396) کوچکسازی دولت با ادغام وزارتخانهها تنها در تئوری اتفاق افتاد نه در عمل//، ://icana.ir/Fa/News
- مشروح نخستین نشست خبری دکتر حسن روحانی (1392)، قابل دسترسی در: https://www.irinn.ir/fa/news/19233
- محمود زاده، محمود (1400)، جزئیات ساخت مسکن در دولت رئیسی، قابل دسترسی در: https://www.eghtesadnews.com/
- مردیها، مرتضی(1397)، «نقش توسعه اقتصادی در تحول فرهنگی؛ عصر پساجنگ در ایران»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال سیزدهم، شماره دوم، بهار.
- مصاحبه با حسین امیرعبداللهیان (1400)، استراتژی سیاست خارجی دولت دولت رئیسی، قابل دسترسی در: donya-e-egtesad.com
- مصلینژاد، عباس (1395)، دولت و توسعه اقتصادی در ایران، تهران، نشر نی.
- مصاحبه کرباسچی با بی بی سی فارسی، 24/4/1386 قابل دسترسی در :http//www.bbc.com/Persian/iran/story/2007/07/070715_ka-karbaschi2.shtml
- موسویان، حسین (1394)، روایت بحران هستهای ایران: ناگفتههای یک دیپلمات، ترجمه رحمن قهرمانپور، تهران، انتشارات تیسا.
- موللی، کرامت (1386)، مبانی روانکاوی فروید- لکان، تهران: نشر نی، چاپ سوم.
- میرسپاسی، علی (1393)، تاملی در مدرنیته ایرانی: بحثی درباره گفتمانهای روشنفکری و سیاست مدرنیزاسیون در ایران، ترجمه جلال توکلیان، تهران، نشرثالث.
- هومر، شون(1388)، ژان لاک، ترجمه محمدعلی جعفری و محمد ابراهیم طاهائی، تهران: ققنوس.
- J (1993), ), The seminar. Book III. The psychoses, 1955-56, trans Russell Grigg, notes by Russei Grigg, London: Routledge.