نویسندگان
1
دکتری علوم سیاسی، فارغ تحصیل دانشگاه اصفهان
2
هیت علمی دانشگاه اصفهان
,
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
10.29252/piaj.2021.211737.0
چکیده
آزادی مهمترین مفهوم در فلسفۀ عملی کانت است. هدف این مقاله بررسی نسبت میان آزادی و دیگر مفاهیمِ فلسفۀ عملی کانت با سیاست بطور عام و حکومت مطلوب بطور خاص است. ابتدا از منظر نظریۀ پدیدارشناسی و به روش توصیفی- تحلیلی به بررسی چگونگی اثبات آزادی اراده و اختیار در اندیشۀ کانت پرداختیم. اختیار به عنوان اساس معماری فلسفۀ عملی کانت قرار دارد و دو مفهوم «تکلیف» و «حق» در نسبت با آن تعریف میشود. تکلیف در حوزۀ آزادی درونی موضوع اخلاق است و حق در حوزۀ آزادی بیرونی موضوع حقوق خصوصی و عمومی است. با بررسی اندیشۀ سیاسی کانت چند نتیجۀ مهم حاصل شد: اولاً هنگامی عملِ فرد از وجاهت اخلاقی برخوردار است که کاملاً آزادانه باشد و هیچ انگیزۀ بیرونی جزء آزادی اراده دخیل نباشد (اصل تکلیف)؛ در این شرایط امکان کمال فرد وجود دارد. ثانیاً ویژگیهای یک حکومت مطلوب از نظر کانت که استلزامات کمال فرد را فراهم میکند عبارتند از: 1- غایت قراردادن انسان 2- آزادی فردی 3- حاکمیت قانون و 4- اصل تفکیک قوا. کانت حکومت جمهوری بر پایۀ قانون اساسی را حکومت مطلوب معرفی میکند.
- استیونسن، لزلی و دیگران (1397)، دوازده نظریه دربارۀ طبیعت بشر، ترجمۀ میثم محمد امینی، تهران، فرهنگ نشر نو
- اشرفنظری، علی؛ صحرایی، علیرضا (1391)، کاربست رهیافت و روش پدیدارشناسی در علوم سیاسی، فصلنامۀ سیاست، دورۀ 42، شماره 3، 34-17
- اوزر، آتیلا (1386)، دولت در تاریخ اندیشۀ غرب، ترجمۀ دکتر عباس باقری، تهران، نشر فرزان روز
- آلن، داگلاس (1375)، پدیدارشناسی دین، ترجمۀ بهالدین خرمشاهی، تهران، پژوهشگاه علوم علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،
- سیف، مسعود (1389)، نقش آزادی در فلسفۀ اخلاق کانت، متافیزیک، سال دوم شمارۀ 7و8، صفحۀ 79 تا 92
- سندل، مایکل (1397)، لیبرالیسم و محدودیتهای عدالت، ترجمۀ حسن افشار، تهران، نشر مرکز
- جمادی، سیاوش (1385)، زمینه و زمانۀ پدیدارشناسی، تهران، نشر ققنوس
- جمالی، حسین؛ منوچهری، عباس (1388)، تأملی بر فلسفۀ سیاسی کانت، فصلنامۀ مفید، شماره 25
- صانعی دره بیدی، منوچهر (1394)، جایگاه انسان در اندیشۀ کانت، تهران، انتشارات ققنوس
- رالز، جان (1388)، عدالت به مثابۀ انصاف، ترجمۀ عرفان ثابتی، تهران: نشر ققنوس
- فولادوند، عزتالله (1371)، فلسفۀ سیاسی کانت، فرهنگ، شمارۀ 11، 202- 177
- کانت، ایمانوئل (1394)، نقد عقل محض، ترجمۀ بهروز نظری، تهران، نشر ققنوس
- کانت، ایمانوئل (1393 الف)، فلسفۀ فضیلت، ترجمۀ منوچهر صانعی درهبیدی، تهران: انتشارات نقش و نگار
- کانت، ایمانوئل (1393 ب)، فلسفۀ حقوق، ترجمۀ منوچهر صانعی درهبیدی، تهران، انتشارات نقش و نگار
- کانت، ایمانوئل (1392)، نقد عقل عملی، ترجمۀ انشاءالله رحمتی، تهران، سوفیا
- منوچهری، عباس (1387)، رهیافت و روش در علوم سیاسی، تهران، سمت
- موحدیان عطار، علی (1392)، پدیدارشناسی دین و مقایسۀ ویژگیهای آن با پدیدارشناسی فلسفی، پژوهش، سال چهارم، شماره اول، 21-5
- یاسپرس، کارل (1390)، کانت، ترجمۀ میر عبدالحسین نقیبزاده، تهران، انتشارات طهوری
- هابز، توماس (1391)، لویاتان، ترجمۀ حسین بشیریه، تهران: نشر نی
- Bojanowski, Jochen (2015), “Kant and human dignity”, Kant-Studien Journal, 106(1): 78-87
- Caygill, Howard (1995), A Kant's Dictionary, Oxford, Blackwell.
- Cummiskey, David (2008), Rethinking Kant; Justice and revolution in Kant’s political philosophy, volume I, edited by Pablo Muchnik, UK, Cambridge Scholar Publishing,
- Guyer, Paul (2007), Kant's Groundwork for the Metaphysics of Morals, Great Britain, continuum international publishing group.
- Hart, Keith (2010). “Kant ‘anthropology’ and the new human universal”, Social Anthropology/Anthropologie Sociale, European Association of Social Anthropologists, 18, 4 441–447
- Hill, Thomas. E (2000), A Kantian perspective on political violence; respect, pluralism, and justice: Kantian perspective, New York. NY: Oxford University Press
- Hume, David (2012), A treatise of human nature, ebook at gutenberg.org
- Hobbes, Thomas (2013). Leviathan, eBook at gutenberg.org
- Kant, Immanuel (2010), The philosophy of law, translated from German by W. Hastie. B.D, Edinburgh : T. & T. Clark, 38 GEORGE STREET, The lawbook Exchange Ltd.
- Kant, Immanuel (2006). Anthropology from a Pragmatic Point of View, translated and edited by Robert B. Louden, published in the United States of America by Cambridge University press, New York
- Kant, Immanuel (1998), Critique of pure reason, translated and edited by Paul Guyer and Allen W. Wood, Cambridge University Press
- Kant, Immanuel (1991), political writings, series editors; Raymond Geuss, Quentin Skinner, Cambridge text in the history of political thought, Cambridge University Press
- Kyla Ebels, Duggan (2012), “Kant’s Political Philosophy”, Philosophy Compass 7/12, 896- 909
- Rawls, John (2001). Justice as Fairness: restatement, edited by Erin Kelly, printed in the United State of America, The Belkanp press of Harvard University Press
- Ross, David (2005), Aristotle, Tylor & Francis e-library, www.eBookstore.tandf.co.uk
- Wood, Allen W. (2008), Kantian Ethics, New York, Cambridge University Press
- Wood, Allen W. (2009), “Kant and problem of human nature”, download from https://www.camberidge.org.core, University of Leicester
- McCluskey, Colleen (2001). “The Roots of Ethical Voluntarism”, Koninklijke Brill NV, Leiden
- Mullholland, leslie (1990), Kant’s system of right, New York, NY: Columbia University Press
- Plato (1991). The Republic, translated with notes and interpretive essay by Allan Bloom, BasicBooks, A Division of HarperCollinsPublishers
- Sandel, Michael (2009), Justice; what’s the Right Thing to Do? New York, Farrar, Straus and Giroux