نویسندگان
1
پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
2
دانشگاه آزاد اسلامی بافت
,
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
10.29252/piaj.2021.214723.0
چکیده
یکی از منابع مهم تاریخ اندیشه سیاسی در ایران متون ادبی به جا مانده از گذشته است. نکته حایز اهمیت برای بازیابی این اندیشه ها، شیوه و روش فهم، دریافت و بازخوانی مفاهیم مورد نظر در آنهاست. کلیله و دمنه یکی از این متون است که محتوای آن قرابت بسیاری با سیاست و شیوه های حکمرانی دارد. یکی از روش هایی که به یاری آن می توان به استخراج مفاهیم سیاسی از متون گذشته پرداخت، روش هرمنوتیک قصدگرای کوئنتین اسکینر است. در این مقاله با مبنا قرار دادن این روش، تلاش شده با توجه به زمینه و زمانه نصرالله منشی، رئوس مهم تفکر وی در مقدمهاش بر ترجمه کلیله و دمنه بازخوانی شود. پرسش اصلی بر گرد مولفه های اندیشه سیاسی نصرالله منشی و هدف او از نگارش دیباچه بر ترجمه تنظیم شده است و در پاسخ، تاکید شده که می توان مولفه های اندیشه سیاسی نصرالله منشی را در مواردی چون سلسله مراتبی بودن قدرت، مشروعیت بخشی به حاکمیت با بهره از دین، لزوم اطاعت از پادشاهان، همراهی دین و سیاست و عدالت اجتماعی رصد کرد که با طرح آنها در پی مشروعیت سازی و توجیه جایگاه پادشاهان در دوران آخر سلسله غزنویان بوده است. اندیشه منشی از این منظر تاکنون، بررسی نشده و همین امر نوآوری نوشته به شمار می رود.
- احمدوند، شجاع ودیگران (1395)، «فهم و تطور اسطوره فره ایزدی؛ از عهد ساسانی تا دوران اسلامی»، مجله تحقیقات تاریخ اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال ششم، شماره اول ، بهار و تابستان 1395.
- اسکینر، کوئنتین (1399)، بینشهای علم سیاست(جلد اول: درباب روش)، ترجمه فریبرز مجیدی، چاپ دوم، تهران، فرهنگ جاوید.
- پالمر، ریچارد (1377)، علم هرمنوتیک، ترجمهی محمدسعید حنایی کاشانی،تهران، هرمس.
- پورزکی، گیتی(1397)، «گفتوگوی با متن، تلاقیگاه هرمنوتیک اسکینر و گادامر» پژوهش سیاسی نظری، شماره 23، بهار و تابستان، صفحههای 57 تا 77.
- جرفادقانی، ابواشرف ناصح بن ظفر(1373)، تاریخ یمینی تصحیح جعفر شعار، چاپ سوم، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
- حمیدی، محمد محسن (1386)، آرام و بیقرار(فرهنگ سیاسی در ادبیات فارسی)، مشهد، خانه آبی
- ذبیح نیا عمران، آسیه و سمیه سنکگی(1391)، «تعلیم الگوی حکومت در کلیله و دمنه و گلستان سعدی»، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، سال چهارم، شماره 13، صفحههای 197-236.
- سلمانی، مهدی، مجلیزاده، امین (1395)، «کتابشناسی کلیله و دمنه در زبان فارسی» آینه پژوهش، سال بیست و هفتم، شماره1
- بهروزیلک، غلامرضا، «بررسی تطبیقی اجتهاد و هرمنوتیک اسکینر»؛ در سیدباقری، سیدکاظم (1394) هرمنوتیک و اجتهاد در فقه سیاسی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- شمیسا، سیروس (1393)، سبکشناسی نثر،چاپ سوم، تهران، میترا.
- صادقی، مریم (1394)، نثر فارسی در سپهر سیاست، تهران، نگاه معاصر.
- صفا، ذبیحالله (1385)، تاریخ ادبیات ایران، جلد اول، چاپ نهم، تهران، فردوسی.
- عوفی، محمد (1906)، لبابالالباب، تصحیح: ادوارد براون، بریل، لندن.
- ظهیری ناو، بیژن و... (1389)، «سیر و تداوم اندیشههای ایرانشهری در کلیله و دمنه» ، پژوهشهای زبان وادبیات فارسی، سال دوم، شماره 7
- کیلفورد باسورث (1378)، تاریخ غزنویان، ترجمه حسن انوشه، چاپ دوم، تهران، امیرکبیر.
- گلشنی، علی (1387)، «فهم فلسفی و تاریخی اندیشه سیاسی بر اساس تلفیقی از نظریات اسکینر، اکشات و اسپریگنز» نامه مفید، شماره 68، آبان، صفحههای 93 تا 108.
- مرتضوی، خدایار (1388)، «کاوشی در روششناسی اندیشههای سیاسی(مطالعه موردی نقد اسکینر بر روششناسی قرائت متنی)» فصلنامه سیاست دانشگاه تهران، دوره 39، شماره 1، بهار، صفحههای 285 تا 304.
- معینی علمداری، جهانگیر (1385)، روششناسی نظریهها در سیاست جدید ، تهران، دانشگاه تهران.
- منشی، ابوالمعالی نصرالله (1388)، ترجمه کلیله و دمنه تصحیح و توضیح مجتبی مینوی تهرانی، چاپ سی و سوم، تهران، امیر کبیر
- منوچهری، عباس (1387)، رهیافت و روش در علوم سیاسی، تهران، سمت.
- نوذری،حسینعلی و پورخداقلی،مجید (1389)، «روششناسی مطالعه اندیشه سیاسی: متدولوژی کوئنتین اسکینر» فصلنامه علوم سیاسی، شماره11، تابستان، صفحههای 95-119.