,
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
10.29252/piaj.2021.210729.0
چکیده
عناصر هویتی و فرهنگی از مؤلفههای اصلی شکلدهنده مناسبات کنشگران سیاست بینالملل محسوب میشوند. بر همین اساس، بحران اوکراین که با تصمیم دولت یانوکوویچ مبتنی بر خودداری از پیوستن به موافقتنامه تجارت آزاد با اتحادیه اروپا آغاز شده بود، باعث تغییر روابط روسیه و اوکراین شد. به طوری که پس از خلع وی و روی کار آمدن دولت جدید، روابط دو کشور از حالتی دوستانه و همکاریجویانه به خصمانه تبدیل و در اشغال شبهجزیره کریمه توسط روسیه نمود عینی یافت. مسکو پس از اشغال، تصمیم به الحاق شبهجزیره کریمه به روسیه گرفت و با برگزاری یک همهپرسی در کریمه و با موافقت 96 درصدی مردم آن، در تاریخ 21 مارس 2014 بهطور رسمی این شبهجزیره را به روسیه ملحق کرد. از این رو، این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و بر مبنای چارچوب نظری سازهانگاری، در پی پاسخ به این سؤال است که عوامل غیرمادی چه نقشی در الحاق شبهجزیره کریمه به روسیه داشتهاند؟ نتایج حاصل از این مقاله، حاکی از آن است که تغییرات به وجود آمده در ارزشها و هنجارهای مشترک میان اوکراین و روسیه در طول بحران و همچنین اشتراکات تاریخی، فرهنگی، مذهبی، زبانی و قومی- نژادی میان دو جامعه روسیه و شبهجزیره کریمه از جمله عوامل غیرمادی بودهاند که نقشی مهم در گسترش بحران و موفقیت الحاق کریمه به روسیه داشتهاند.
منابع
- بهمن، شعیب (1394)، «تأثیر بحران اوکراین بر روابط روسیه و امریکا»، مطالعات راهبردی جهان اسلام، شماره ۶۱، صص 78-43.
- دانش نیا، فرهاد؛ مارابی، مهری (1394)، «تقابل سازهانگارانه آمریکا و روسیه در اوکراین»، مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 9، شماره 2، صص 248-231.
- دهقانی فیروزآبادی، سید جلال (1392)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، چاپ پنجم، تهران؛ نشر سمت.
- زنده بودی، عباسعلی؛ ابراهیمی، شهروز و گودرزی، مهناز (1396)، «روابط غرب - روسیه در سایه تحولات اوکراین 2014»، فصلنامه مطالعات روابط بینالملل، سال دهم، شماره 39، صص 82-59.
- عبداله خانی، علی (1390)، فرهنگ استراتژیک، چاپ دوم، تهران؛ انتشارات موسسه ابرار معاصر.
- عسگر خانی، ابو محمد؛ منصوری مقدم، جهانشیر (1389)، «همکاری و منازعه در روابط بینالملل: نگاهی به نظریه سازهانگارانه الکساندر ونت»، فصلنامه سیاست، دوره 40، شماره 3، صص 208-189.
- قوام، سید عبدالعلی (1390)، روابط بینالملل (نظریهها و رویکردها)، چاپ پنجم، تهران؛ نشر سمت.
- کرم زادی، مسلم؛ خوانساری فرد، فهیمه (1393)، «بررسی روابط اوکراین و روسیه (ریشهیابی زمینههای بحران 2014)»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 86، صص 159-135.
- کولایی، الهه؛ صداقت، محمد (1396)، «بحران اوکراین و آیین نظامی روسیه»، مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 10، شماره 1، صص 220-205.
- مرادی، علیرضا (1394)، «هویت فرهنگی اقوام ایرانی و تأثیر آن بر هویت ملی و انسجام ملی ایرانیان»، مهندسی فرهنگی، سال نهم، شماره 84، صص 144-128.
- مشیرزاده، حمیرا (1383)، «سازهانگاری بهعنوان فرا نظریه روابط بینالملل»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 65، صص 144-113.
- مشیرزاده، حمیرا (1389)، تحول در نظریههای روابط بینالملل، چاپ پنجم، تهران؛ نشر سمت.
- موسائی، علی؛ یزدانی، عنایتالله؛ بصیری، محمد علی (1399)، «تحلیل دلیلها و عاملهای مادی و غیرمادی پیوسته سازی شبهجزیره کریمه به فدراسیون روسیه»، مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 13، شماره 1، صص 275-253.
- مهکویی، حجت (1397)، «تحلیل مناقشات قومی - دینی میان مسیحیان و مسلمانان در شبهجزیره کریمه»، فصلنامه سیاست جهانی، دوره 7، شماره 1، صص 225-197.
- یاری، احسان (1399)، «پوتین و الحاق کریمه به روسیه؛ واکاوی ژئوپلیتیکی از اقدام روسیه در الحاق شبهجزیره کریمه»، پژوهشهای جغرافیای انسانی، دوره 52، شماره 2، صص 499-477.
- Allison, Roy (2014), »Russian Deniable Intervention in Ukraine: How and Why Russia Broke the Rules«, International Affairs, Vol. 90, No. 6, pp. 1255-1296.
- Berryman, John (2017), Crimea: Geopolitics and Tourism, Tourism and Geopolitics: Issues and Concepts from Central and Eastern Europe, Wallingford, UK: CABI.
- Cross, Mai. Karolewski, Pawel (2017), »What type of power has the EU exercised in the Ukraine–Russia crisis? A framework of analysis«, Journal of Common Market Studies, 55, No. 1, pp. 1-17.
- Dickinson, Sara (2002), »Russia’s First “Orient”: Characterizing the Crimea in 1787«, Kritika Explorations in Russian and Eurasian History, Vol. 3, No. 1, pp. 3-25.
- EU-Ukraine Association Agreement 2014 (2014), Accessed on: 7/16/2020, Retrieved from: https://eeas.europa.eu/delegations/ukraine/10420/eu-ukraine-association-agreement_en.
- Himka, John-Paul (2015), »The history behind the regional conflict in Ukraine«, Kritika: Explorations in Russian and Eurasian History, 16, No. 1, pp. 129-136.
- Kissinger, Henry (2014), To settle the Ukraine crisis, Start at the End, The Washington Post, Accessed on: 7/10/2020, Retrieved from: http://www.washingtonpost.com/opinions/henry-kissingerto- settle-the-ukrainecrisis-start-at-the-end/2014/03/05/46dad868-a496-11e3- 8466-d34c451760b9_story .html.
- Kofman, M. Migacheva, K. Nichiporuk, B. Radin, A. & Oberholtzer, J. (2017), Lessons from Russia's Operations in Crimea and Eastern Ukraine, California, Research Report (Rand Corporation).
- Lahusen, Thomas (2019), How Life Writes the Book: Real Socialism and Socialist Realism in Stalin's Russia, New York, Cornell University Press.
- Lavrov, Sergey (2014), The Fascists Are Coming, the Fascists Are Coming!, Foreign Policy, Accessed on: 8/13/2020, Retrieved from: https://foreignpolicy.com/2014/06/02/the-fascists-are-coming-the-fascists-are-coming/.
- Mearsheimer, John (2014), Why the Ukraine crisis is the west´s fault, Foreign Affairs, Accessed on: 6/14/2020, Retrieved from: https://www.foreignaffairs.com/articles/russia-fsu/2014-08-18/why-ukraine-crisis-west-s-fault.
- Putin, Vladimir (2010), Putin Satisfied With State of Ukrainian-Russian Relations, Kyivpost, Accessed on: 7/14/2020, Retrieved from: https://www.kyivpost.com/article/content/ukraine-politics/putin-satisfied-with-state-of-ukrainian-russian-re-71180.html.
- Putin, Vladimir (2014a), Crimea crisis: Russian President Putin's speech annotated, BBC News, Accessed on: 7/11/2020, Retrieved from: https://www.bbc.com/news/world-europe-26652058.
- Putin, Vladimir (2014b), Adress by President of the Russian Federation, The Kremlin, Accessed on: 8/1/2020, Retrieved from: http://en.kremlin.ru/events/president/news/20603.
- Reus-Smit, Christian (2002), » Imagining Society: Constructivism and the English School«, Journal of Politics and International Relations, Vol. 4, 3, pp. 487-509.
- Wendt, Alexander (1992), »Anarchy is What States Make of it«, International Organization, Vol. 46, No. 2, pp. 391-425.
- Wendt, Alexander (1994), »Collective Identity Formation and the International State«, American Political Science Review, Vol. 88, No. 2, pp. 384-396.
- Wendt, Alexander (1999), Social Theory of International Politics, Cambridge, Cambridge University Press.
- Wendt, Alexander (2000), »On the Via Media: A Response to the Critics«, Review of International Studies, Vol. 26, No. 1, pp.165-180.
- Bäuml, Georg (2016), Russland Verstehen? Eine Theoriegeleitete Analyse der Krim-Annexion Durch Russland, Munchen, Maximilians Universitat Munchen, (Doctoral dissertation).
- Fischer, Sabine (2014), »Eskalation der Ukraine-Krise: gegensätzliche Interpretationen erschweren internationale Diplomatie«, SWP-Aktuel, Vol. 13, No. 1, pp. 1-4.
- FOCUS (2010), Russland und Ukraine mit.historischem Abkommen, Accessed on: 7/9/2020, Retrieved from: http://www.focus.de/politik/ausland/energie-russland-und-ukraine-mitund132historischem-abkommenund147_aid_500842.html.
- Götz, Roland (2015), Erdgas für die Ukraine im Winter 2015/16: Wie viel, zu welchem Preis, von wem?, Ukraine Analysen, Accessed on: 1/24/2021, Retrieved from: https://www.laender-analysen.de/ukraine-analysen/155/erdgas-fuer-die-ukraine-im-winter-2015-16-wie-viel-zu-welchem-preis-von-wem.
- Jobst, Kerstin (2015), Die symbolische bedeutung der halbinsel Krim fuer Russland, Bundeszentrale fur Politische Bildung, Accessed on: 8/13/2020, Retrieved from: http://www.bpb.de/internationales/europa/russland/202224/analyse-die-symbolische-bedeutung-der-halbinsel-krim-fuer-russland.
- Richter, Wolfgang (2014), »Die Ukraine-krise: die dimension der paneuropäischen sicherheitskooperation«, Stiftung Wissenschaft und Politik (SWP), No. 23, pp. 1-8.