بررسی پیامد خواسته و ناخواسته پروژۀ مشروع‌سازی متمم قانون اساسی در مشروطه اول

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

چکیده

تدوین متمم قانون اساسی در مشروطه اول، با بحران مشروعیت دینی مواجه شد. در تفسیر علمای مخالف مشروطه، متمم حاوی مفادی بود که با اصول دیانت شیعی در تعارض قرار می‌گرفت. به همین دلیل، آنان از ضرورت تصحیح و بازنگری متمم برای مطابقت آن با شریعت سخن به میان آوردند. فشار علمای معترض، مجلس را واداشت تا پروژه مشروع‌سازی متمم را در دستور کار خود قرار دهد. به این منظور، کمیسیون ثانویه‌ای تشکیل شد تا به بازاندیشی شرعی در متمم بپردازد. در این نوشتار، سعی بر آن است تا پیامدهای خواسته و ناخواسته اقدامات و منازعات نظری نیروهای مذهبی در جهت مشروع‌سازی متمم مورد بررسی قرار گیرد. برای تحقق این هدف، مطالعه در دو سطح دنبال خواهد شد: نخست، بررسی مناقشات دینی که علما به صورت نظری در رابطه با متمم قانون اساسی مطرح کردند؛ و دوم، بررسی تأثیر عینی این منازعات نظری از طریق تحلیل متن متمم قانون اساسی. رویکرد نظری که برای پاسخ به مسئله پژوهش حاضر اتخاذ شده، منطق نظری ماکس وبر در کتاب اخلاق پروتستانی و روح سرمایه‌داری است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of the wanted and unwanted outcome of the project of legitimizing the amendment of the constitution in the first constitution

نویسندگان [English]

  • Narges Souri
  • Sara Shariati Mazinani
چکیده [English]

The drafting of the amendment of the constitution in the first constitution faced a crisis of religious legitimacy. In the interpretation of the constitutional scholars, the amendment contained provisions that were in conflict with the principles of the Shi'ite Faith. For this reason, they spoke of the need for amendment correction and revision to conform to sharia. The pressure of the protesting scholars forced the parliament to put the amendment legitimacy project on its agenda; for this purpose, a secondary commission was formed to the religious-rethinking in the amendment. This paper tries to examine the wanted and unwanted consequences of theoretical struggle and actions of the religious forces in order to legitimize the complement. To achieve this goal, the study will be pursued on two levels: First, the study of the religious controversy that the scholars formulated theoretically in relation to the constitutional amendment. The second is to examine the objective impact of these theoretical disputes through the analysis of the constitutional amendment text. The theoretical approach adopted to answer the research problem is Weber's theoretical logic in Protestant Ethics and the Spirit of Capitalism book.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wanted and Unwanted Outcome
  • Consequence
  • Legitimation
  • Secularization
  • Double Constitution