مقایسه‌ی‌ رابطه‌ی‌ جهان‌شناسی‌ و‌ اندیشه‌ی‌ سیاسی ‌در‌ایران‌ باستان‌ و‌ یونان‌ باستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه آزاد اسلامی، واحد چالوس

چکیده

می‌­دانیم که اندیشه­‌ی سیاسی در ایران و غرب، در دو بستر متفاوت رشد پیدا کرده است. در ایران، اندیشه­‌ی سیاسی در بستر جهان­‌شناسی دینی و در غرب، در بستر جهان‌­شناسی فلسفی. بسیاری از وجوه تمایز اندیشه­‌ی سیاسی ایرانی و ایرانی-اسلامی از یک­سو و اندیشه­‌ی سیاسی غربی از سوی دیگر، در اساس از همین بستر متفاوت در رشد و بسط اندیشه ریشه می­‌گیرد. هدف اصلی این پژوهش این است که با تمرکز بر وجوه سرشتی تمایز این دو بستر، با تکیه بر فضای شکل­‌گیری دو جهان­‌شناسی متفاوت که یکی را جهان­‌شناسی ایرانی و دیگری را جهان­‌شناسی غربی می­‌خوانیم، این رابطه مورد موشکافی قرار گیرد. فرضیه­‌ای که در پژوهش مورد آزمون قرار می­‌گیرد، این است که دو جریان جهان‌­شناسی ایرانی و یونانی از آغازین دوره‌­ی پیدایش و گسترش­‌شان، وارد مسیرهای متفاوت شدند و همراه خود، رشد و تکامل اندیشه­‌ی سیاسی را در مسیرهای متفاوت به‌پیش بردند: یکی از مسیر جهان‌­شناسی دینی و دیگری در مسیر جهان­‌شناسی فلسفی. نتیجه این­که از این دو مسیر، جهان­‌شناسی فلسفی بوده است که ظرفیت بیشتری برای تحول و امکان بیشتری برای انکشاف اندیشه­‌ی سیاسی داشته است. ضمن این­که روش پژوهش، تحلیل محتواست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparison of the relationship between cosmology and political thought in ancient Iran and ancient Greece.

نویسنده [English]

  • Behrooz Dailam salehi
چکیده [English]

We know that political thought in Iran and the West has grown in two different contexts. In Iran, political thought is in the context of religious cosmology and in the West, in the context of philosophical cosmology. Many of the differences between Iranian and Iranian-Islamic political thought on the one hand and Western political thought on the other hand are rooted in this different background in the growth and development of thought. The main goal of this research is to scrutinize this relationship by focusing on the nature of the difference between these two platforms, relying on the formation of two different cosmologies, one of which we call Iranian cosmology and the other Western cosmology. The hypothesis that is tested in the research is that the two currents of Iranian and Greek cosmology entered different paths from the beginning of their emergence and expansion, and along with them, they advanced the growth and evolution of political thought in different paths: one of the path of religious cosmology and the other in the path of philosophical cosmology. The result is that from these two paths, philosophical cosmology has been more capable of transformation and more possibility for the development of political thought. In addition, the research method is content analysis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iranian cosmology
  • Philosophical ontology
  • political thought
  • Shahi Armani
  • the myth
  1. الف) فارسی
  2. احمدوند، شجاع؛ اسلامی، روح‌الله. (1396). اندیشه سیاسی در ایران باستان، تهران: انتشارات سمت.
  3. پازارگادی، بهاالدین. (1382). تاریخ فلسفه سیاسی، جلد اول، تهران: نشر زوار.
  4. بویل، جان. (1385). صخره داغ، یک غار مهری در فولکلور ارمنی در دین مهری در جهان باستان، ترجمه‌مرتضی ثاقب‌فر، تهران: انتشارات طوس.
  5. پولادی، کمال. (1397). در سودای نظام داد، جهان‌شناسی ایرانی و اندیشه سیاسی، تهران: نشر مرکز.
  6. پولادی، کمال. (1395). تاریخ اندیشه سیاسی در غرب، از سقراط تا ماکیاولی، تهران: نشر مرکز.
  7. جابری، محمدعابد. (1387). ما و میراث فلسفی‌مان، ترجمه محمد ال‌مهدی، تهران: نشر ثالث.
  8. جابری، محمدعابد. (1391). خوانشی نوین از فلسفه‌ی مغرب و اندلس، ترجمه محمد ال‌مهدی، تهران: نشر ثالث.
  9. دوشن گیمن، آرتور. (1385). اهورامزدا و اهریمن، ترجمه عباس باقری، تهران: انتشارات فرزان.
  10. دوستخواه، جلیل. (1374). مقدمه‌نویس در اوستا، تهران: انتشارات مروارید.
  11. زنر، آر.سی.(1375). طلوع و غروب زردشتی‌گری، ترجمه تیمور قادری، تهران: انتشارات فکر روز.
  12. زنر، آر.سی. (1385). زروان، ترجمه تیمور قادری، تهران: نشر فکر روز.
  13. عباسی، مسلم. (1393). تحول اندیشه سیاسی در ایران باستان، تهران: نشرنگاه معاصر.
  14. سودآور، ابوالعلاء. (1384). فره ایزدی در آیین پادشاهی ایران باستان، تهران: نشر نی.
  15. سیونگ یو، دال. (1394). بررسی مقایسه‌ای مبانی متافیزیکی نظریه سیاسی در ایران و چین باستان، فصلنامه دولت پژوهی، 1 (1)، صص. 21-01
  16. طباطبایی، سیدجواد. (1373). زوال اندیشه سیاسی در ایران، تهران: انتشارات کویر.
  17. طباطبایی، سیدجواد. (1380). دیباچه‌ای بر نظریه انحطاط، تهران: نشر نگاه معاصر.
  18. ضیمران، محمد. (1392). گذار از جهان اسطوره به فلسفه، تهران: نشر هرمس.
  19. کوورجی کویاجی، جهان‌گیر. (1388). بنیادهای اسطوره و حماسه ایران، ترجمه‌ جلیل دوستخواه، تهران: نشر آگاه.
  20. کلنز، ژان. (1386). مقالاتی درباره زردشت و دین او، ترجمه احمدرضا قائم مقامی، تهران: نشر فرزان.
  21. کمپرتس، تئودور. (1375). متفکران یونانی، ترجمه‌ی محمدحسن لطفی، جلد اول، تهران: انتشارات خوارزمی.
  22. کاسیرر، ارنست. (1382). فلسفه روشنگری، ترجمه‌ی یدالله موقن، تهران: انتشارات نیلوفر.
  23. کسرایی، محمد سالار. (1389). فرمانروایی توأمان: حکومت و مشروعیت در ایران باستان، فصلنامه سیاست، 40 (2)، صص. 208-189.
  24. گاتری، دبیلیوکی‌سی. (1388). فیلسوفان یونان باستان از طالس تا ارسطو، ترجمه حسن فتحی، تهران: نشر علم.
  25. مجتبایی، فتح‌الله. (1352). شهر زیبای افلاطون و شاهی آرمانی ایرانی، تهران: انجمن فرهنگ باستان.
  26. ویدن گرن، کئو. (1377). دین‌های ایرانی، ترجمه منوچهر فرهنگ، تهران: نشر آگاه.
  27. هایلند، دریو. (1384). بنیادهای فلسفه در اساطیر و حکمت پیش از سقراط، ترجمه رضوان صدقی‌نژاد و کتایون مزداپور، تهران: نشر علمی.
  28. یگر، ورنر. (1376). پایدیا، جلد دوم، ترجمه‌ی محمدحسن لطفی، تهران: انتشارات خوارزمی.
  29. یوسفی، ماشالله. (1378). بازنمایی گفتار نظم الهیات اخلاقی زرتشت در بایسته‌های شاهی آرمانی ایران باستان، فصلنامه سیاست، 38 (2)، صص 321-299.
  30. ب) منابع انگلیسی
  31. Habermes, Jurgen. (1981). The Theory of Communicative Action, Trans. T. Mccarty, Boston: Beacon Press.
  32. Frankfort, Henri. (1965). Before Philosophy: The Intellectual Adventure of Ancient Man, Penguin Books.