دیپلماسی انرژی اتحادیه اروپا در قبال جمهوری آذربایجان: اهداف و دستاوردها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روابط بین الملل دانشگاه گیلان

2 استادیار علوم سیاسی دانشگاه گیلان

10.29252/piaj.2021.100839

چکیده

انـرژی دارای ارزش و اهمیـت بسـیار تعیین کننـده ای در روابـط بین الملـل می باشـد و وجود آن در هـر کشـوری می توانـد آن کشـور را تبدیـل بـه عرصـه ای بـرای رقابـت و کشـاکش نموده و صف بندی هـا و آرایش هـای سیاسـی را حـول آن شـکل دهـد. در راسـتای دکتریـن فـوق، اتحادیـه اروپـا بـه دنبـال اسـتفاده حداکثـری از انـرژی و همـکاری بـا کشـورهایی اسـت کـه دارای منابـع انـرژی می باشـند تـا قـدرت خـود را بازیابـد و بیشـترین تاثیـر را بر سیاسـت های کشـورهای صادرکننـده انـرژی بـه ویـژه روسـیه برجای بگـذارد. پژوهـش حاضر با اسـتفاده از روش توصیفـی و تحلیلـی به بررسـی علـل، زمینه و هم چنین نقـش متغیر انـرژی در همکاری اتحادیـه ی اروپـا با آذربایجـان از سـال ۲۰۰۶ به بعد می پردازد. پرسـش اصلی مقالـه این گونه مطـرح می شـود کـه دالیـل اهمیـت جمهـوری آذربایجـان در سیاسـت انـرژی اتحادیـه اروپا چیسـت؟ در پاسخ، این فرضیه مطرح می شود کــه »اســتفاده ی سیاسی روسـیه از ابزار انرژی بـه منظـور فشـار بـر اتحادیه اروپـا و هم چنیـن رشــد روزافــزون نیازهـای اتحادیه بـه واردات منابع انرژی، شــرایط را بــرای افــزایش همکـاری هــای اتحادیـه اروپا با آذربایجـان از طریق کریدورهای بین المللی فراهم آورده و در شرایط تیرگی روابــط با روســیه، گســترش مناسـبات میــان اتحادیــه و آذربایجان به تسهیل در روند فشار بر روســیه و افــزایش قــدرت چانـه زنـی اتحادیــه منجر شـده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

EU Energy Diplomacy towards the Republic of Azerbaijan: Reasons and Consequences

نویسندگان [English]

  • Danyal Rezapoor 1
  • Mehdi Hedayati 2
1 ph. d student
2 assistance professor
چکیده [English]

The geo-economic situation and the amount of oil and gas reserves in the Republic of Azerbaijan, along with Russia's disputes with near abroad from 2006 to 2014, and the disruption of the gas of the European countries, was a factor in pushing the European Union to seek new energy resources to Azerbaijan. The present paper examines the causes, context, and also the role of the energy variable in the European Union's cooperation with Azerbaijan over the past few years. The main question of this article is the question of what place Azerbaijan has in the EU diplomacy of energy? In response, it is hypothesized that "Russia's political use of energy resources to pressure the European Union, as well as the growing need of the Union to import energy resources, will provide conditions for increasing EU cooperation with Azerbaijan through the Southern Gas Corridor has brought And increased union bargaining power. The findings of the study show that the union, in its awareness of the asymmetric dependence on Russian energy and its consequences and security threats, has sought in recent years to reduce these threats by connecting with Azerbaijan and diversifying its energy resources.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Azerbaijan
  • energy diplomacy
  • Russia
  • Southern gas corridor(SGC)
 
 
الف: منابع فارسی
آجیلی، هادی و بهادرخانی، محمد رضا(1394)، اقتصاد سیاسی خطوط لوله انرژی در آسیای مرکزی و قفقاز. فصلنامه پژوهش­های راهبردی سیاست، سال سوم، شماره 10 ،پاییز.
تیشه­یار، ماندانا و گرجی، میلاد(1395)، سیاست امنیت انرژی ترکیه و نقش آن در انتقال انرژی به اروپا. مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 9، شماره1، بهار و تابستان.
جعفری، علی اکبر و جانباز، دیان(1397)، امنیت هستی شناسانه: ابزاری برای مداخله ژئوپلیتیک غرب در خزر(با تاکید بر مسئله انرژی). مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 11، شماره 1، بهار و تابستان.
خزاعی، مجتبی و طهمورث، عماد(1396)، بررسی عوامل موثر بر مبادلات نفت و گاز روسیه – اتحادیه اروپا. ماهنامه علمی- ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز. شماره­ی 152.
شفائی، مسعود و دارابی، گلتاب(1390)، اهداف و ابعاد دیپلماسی انرژی چین. فصلنامه روابط خارجی، سال سوم، شماره چهارم، زمستان.
صادقی، سید شمس الدین(1392)، ایران و تعامل­های اقتصاد سیاسی انرژی در آسیای مرکزی. مطالعات اوراسیای مرکزی، سال ششم، شماره 12، بهار و تابستان.
صباغیان، علی و سروستانی، عباس(1393)، امنیت انرژی و روابط اتحادیه ی اروپا و کشورهای آسیای مرکزی. فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین المللی، شماره نوزدهم، تابستان.
فرجی­راد، عبدالرضا و دولت آباد، روح الله(1396)، اهمیت نقش انرژی در سیاست خارجی روسیه. فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 98 تابستان.
قنبری، لقمان(1396)، دیپلماسی انرژی و توسعه اقتصادی. فصلنامه سیاست خارجی، سال­سی­ویکم، شماره 4، زمستان.
کریمی­پور، داود، نیاکویی، امیر و سیمبر، رضا(1396)، نقش دیپلماسی انرژی در سیاست خارجی روسیه و قطر. فصلنامه پژوهش­های راهبردی سیاست، سال ششم، شماره 22 ،پاییز.
نیاکویی، سید امیر و کریمی­پور، داود(1394)، دیپلماسی انرژی اسرائیل: مبانی و اهداف منطقه­ای. فصلنامه تحقیقات سیاسی بین­الملل. شماره بیست و دوم، بهار.
ب: منابع انگلیسی
 
 
Barroso, durao J. M. (2011). Joint declaration on the Southern Gas Corridor of José Manuel Durão Barroso (President of the European Commission) and Ilham Aliyev (President of the Republic of Azerbaijan). January 13. Baku, the Republic of Azerbaijan. Accessed May 8, 2013.
Baylarbayov, V. (2015). In interview with Georgi Gotev for EurActiv, SOCAR: It is impossible to stop the Southern Gas Corridor. Accessed January 3, 2017.
Berdymukhamedoy, K. (2016). Turkmenistan says in talks with EU on possible gas deliveries. EurActiv with Reuters. Accessed August 29
Bocse, Alexandra(2018), EU Energy Diplomacy: Searching for New Suppliers in Azerbaijan and Iran. GEOPOLITICS https://doi.org/10.1080/14650045.2018.1477755.
BP Energy Outlook, RUSSIA (2019), Available at: © BP p.l.c. 2019 | bp.com/energyoutlook.
Ceep(2018), The Southern Gas Corridor: a struggle between EU co-operation and Chinese dominance. https://www.ceep.be/southern-gas-corridor-eu-co-operation-chinese-dominance.
Council of the European Union. (2015). Council conclusions on energy diplomacy. Council Document No. 10995/15. Accessed September 15, 2016. http://www.consilium.europa.eu/ en/press/press-releases/2015/07/20-fac-energy-diplomacy - conclusion

De Jong, S., J.Wouters, and S. Sterkx. (2010). The 2009 Russian-Ukrainian gas dispute: Lessons for European energy crisis management after Lisbon. European Foreign Affairs, Review 15.

Ec.europa.eu(2019), REPORT FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT, THE COUNCIL, THE EUROPEAN ECONOMIC AND SOCIAL COMMITTEE AND THE COMMITTEE OF THE REGIONS. Energy prices and costs in Europe. Brussels, 9.01.2019 COM(2019) 1 final.
 European Commission (2010). Communication from the Commission to the EuropeanParliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions, Energy 2020. Accessed July 2, 2015.
European Commission (2015). Priorities. Accessed November 30, 2015. http://ec.europa.eu.

European Commission (2018). EU energy statistical pocketbook and country datasheets. https://ec.europa.eu/energy/en/data-analysis/energy-statistical-pocketbook

Eurostat(2019), EU imports of energy products - recent developments. Statistics Explained (https://ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/) - 27/06/2019.
Herranz-Surrallés, A (2016). An emerging EU energy diplomacy? Discursive shifts, enduring practices. Journal of European Public Policy 23(9):1386–405. doi:10.1080/ 13501763.2015.1083044.
Huda, M. S., and S. H. Ali. (2017). Energy diplomacy in South Asia: Beyond the security paradigm in accessing the TAPI pipeline project. Energy Research & Social Science 34:202–13. doi:10.1016/j.erss.2017.07.013.
International Energy Agency. (2018). World energy outlook 2018. https://www.iea.org/statistics/rdd/ .
Isgandarov, F (2015). In interview with Georgi Gotev for EurActiv, Azeri Ambassador: Azerbaijan and EU need to build a perspective. Accessed December 5, 2016
Kramer, mark (2018) "Russian Policy Toward the Commonwealth of Independent States: Recent Trends and Future Prospects". In " Problems of Post-Communism". Volume 55, Issue 6

Mard, Malena(2016), EU-Azerbaijan cooperation – working together with different actors. Newtimes.az, Baku, 25 October 2016

Mather, P (2016). In Southern gas corridor on time, BP executive says, written by Georgi Gotev for EurActiv with agencies. Accessed January 3, 2017. http://www.euractiv.com
Siddi, M (2017). The EU’s botched geopolitical approach to external energy policy: the case of the southern gas corridor. Geopolitics. doi:10.1080/14650045.2017.1416606.
Simola, h and Laura S (2017), “Bofit Policy Brief, Overview of Russia’s Oil and Gas Sector”, Bank of Finland, BOFIT, Institute for Economies in Transition.
Triantaphyllou, D., and Fotiou. E (2010). The EU and Turkey in energy diplomacy. Insight. Turkey 12(3):55–61.
Yusifzade, K. (2016). In New discoveries improve the Southern Gas Corridor’s prospects. Written by Georgi Gotev for EurActiv. Accessed January 3, 2017.