پارلماسی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه ارتباطات و علوم اجتماعی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی

2 دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

10.29252/piaj.2021.211351.0

چکیده

با تحول مفهوم دیپلماسی، پارلماسی که از دهه های منتهی به قرن بیست و یکم رشد قابل توجهی داشته است؛ از شاخه های نوظهور دیپلماسی به شمار می رود. با این وجود پارلماسی کمتر مورد مطالعه آکادمیک قرار گرفته است. در سال های اخیر، پارلماسی مجلس شورای اسلامی رشد قابل توجهی داشته است. مذاکرات و مواضع بین المللی ریاست پارلمان، افزایش گروه های دوستی پارلمانی به 123 کشور، حضور مستمر در مجامع بین المللی پارلمانی، و رایزنی های هیئت های پارلمانی را می توان از این دست برشمرد. بنابراین این پرسش مطرح می شود که پارلماسی چه جایگاهی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارد؟ در راستای پاسخ به پرسش اصلی مقاله با بهره گیری از روش تحقیق اکتشافی، یافته های این پژوهش بر این اساس است که پارلماسی در زمینه سازی برای "پیشبرد"سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، مقوله ای پذیرفته شده و روبه رشد، اما در زمینه "شکل دهی" به سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با موانع و چالش هایی روبه رو است. عدم تدوین قانون، فقدان نگاه راهبردی، و عدم تعریف مأموریت برای پارلماسی مجلس شورای اسلامی از جمله این موانع هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Parlomacy in Iran’s Foreign Policy

نویسندگان [English]

  • Rahmat Hajimineh 1
  • Mohammad Abedi 2
1
2 islamic azad university
چکیده [English]

Since the development of the concept of diplomacy and downfall of the traditional ‘dominance’ of government on this concept, parliamentary diplomacy, which roared in concluding decades of the twenty-first century, has been held as an emerging aspect of diplomacy and one of its types. Notwithstanding, parliamentary diplomacy has failed to magnetize substantial investigations. In the recent years, parliamentary diplomacy of the Islamic Consultative Assembly has been on a considerable rise. Included in this are international talks and positions held by chairman of parliament, effective presence in international parliamentary assemblies such as Asian States Inter-Parliamentary Union and Inter-Parliamentary Union (IPU), increased parliamentary friendship groups in more than 100 countries, and continuous consultations offered by parliamentary committees. This is thus questioned that “What is the stance of parliamentary diplomacy in the foreign policy of the Islamic Republic of Iran?” Relying upon the framework provided by examination of the trends ending in parliamentary diplomacy, the present article argues that applications and capacities of parliamentary diplomacy in the foreign policy of the Islamic Republic of Iran are an accepted, growing, and comprehensive—but nascent—issue. In doing so, this research undertakes to investigate development of the concept of diplomacy under rubric of the trends ending in parliamentary diplomacy, delving into indicators of structures, processes, and agendas for understanding those at the helm of diplomacy, the manner to organize diplomacy, and the issues negotiated in the concept of diplomacy over time. Description of applications and differences of parliamentary diplomacy as to other forms of diplomacy is a result of this framework. After the introduction, research’s hypothesis will be tested by comparing the three above-mentioned indicators in parliamentary diplomacy in the foreign policy of the Islamic Republic of Iran. This study has been formulated in a descriptive-analytical form in terms of its methodology.

کلیدواژه‌ها [English]

  • parlomacy
  • diplomacy
  • foreign policy
  • Islamic Republic of Iran

مراجع

5- منابع
الف)فارسی
بی نام(1376الف)، مروری بر پیش نویس اساسنامه گروه های دوستی پارلمانی، دفتر بررسی های سیاسی-اجتماعی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، کد گزارش: 1402813
بی نام(1387 ب)، مقدمه ای بر تدوین دیپلماسی پارلمانی مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات سیاسی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، شماره مسلسل: 9181
حسینی، سید حسین(1392الف)، دیپلماسی پارلمانی و تأثیر آن بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: مجموعه مقالات دومین همایش نقش پژوهش در فرایند قانونگذاری، صص: 167-193
حسینی، سیدحسین(1392ب): مطالعه تطبیقی وظایف و اهداف گروه های دوستی پارلمانی(آلمان، فرانسه، پرتغال، ترکیه، کانادا، استرالیا، و جمهوری اسلامی ایران)، دفتر مطالعات سیاسی مجلس شورای اسلامی(گروه مطالعات پارلمانی)، شماره مسلسل: 13230
دلاورپوراقدم، مصطفی؛ و معادی رودسری، محمد حسن(1394)، دیپلماسی هسته ای جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر دیپلماسی پارلمانی، تهران: انتشارات مرکز پژوهش های مجلش شورای اسلامی
دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال؛ و دلاورپور اقدم، مصطفی(1395)، کاستی ها و راهکارهای توانمندسازی دیپلماسی پارلمانی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مجلس و راهبرد، سال بیست و سوم، شماره هشتاد و هشت، صص: 408-436
سنایی، مهدی(1392): دیپلماسی پارلمانی جمهوری اسلامی ایران(کاستی ها و راهکارها)، دفتر مطالعات سیاسی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، شماره مسلسل: 13335
کوهکن، علیرضا(1390)، جایگاه و اهمیت دیپلماسی پارلمانی در دستیابی به اهداف سیاست خارجی، دفتر مطالعات سیاسی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، شماره مسلسل: 12111
مقصودی، مجتبی؛ و مرادی، سید مهدی(1384)، گروه های دوستی پارلمانی و نقش آن در سیاست خارجی: مطالعه موردی ایران، فصلنامه مجلس و پژوهش، سال دوازدهم، شماره چهل و هشتم،صص: 13-39
وایت، برایان(1395)، دیپلماسی، در : بیلیس، جان؛ و اسمیت، استیو، جهانی شدن سیاست: روابط بین الملل در عصر نوین، ترجمه: راه چمنی، ابوالقاسم و دیگران، چاپ: چهارم، تهران: انتشارات مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر، صص: 700-731
پایگاه اطلاع رسانی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی(1396)، انتخاب نماینده ایران به عنوان نائب رییس اتحادیه بین المجالس جهانی،(مراجعه به سایت : 2 شهریور 1398)،قابل دسترسی به نشانی:
https://rc.majlis.ir/fa/news/show/1013896
پایگاه اطلاع رسانی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی(1394)،قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام، (مراجعه به سایت : 8 شهریور 1398)، قابل دسترسی به نشانی:
https://rc.majlis.ir/fa/law/show/939345
پایگاه اطلاع رسانی هیأت نظارت بر اجرای قانون اساسی، اصول 177 گانه‌ی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، (مراجعه به سایت: 7 شهریور 1398)، قابل دسترسی به نشانی:
http://www.ghanoonasasi.ir/Portal/home/?event/26796/26805/21898/اصول-177-گانه‌ی-قانون-اساسی-جمهوری-اسلامی-ایران
پورتال مجلس شورای اسلامی(1397)،اداره روابط پارلمانی و گروه های دوستی دوره دهم مجلس شورای اسلامی(مراجعه به سایت: 1 شهریور 1398)، قابل دسترسی به نشانی:  
  https://www.parliran.ir/majles/fa/ravabet-parlemani
پورتال مجلس شورای اسلامی(1397 شرح وظایف اداره کل بین الملل(مراجعه به سایت: 12 مهر 1398)، قابل دسترسی به نشانی:  
https://www.parliran.ir/fa/فعالیت-های-حوزه-بین-الملل
خبرگزاری ایران(1398)، ماجرای دیدار با سفیر بریتانیا از زبان رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، (مراجعه به سایت:16 مرداد 1398)، قابل دسترسی به نشانی:
http://www.ion.ir/news/492824/سفیر-بریتانیا
خبرگزاری ایران(1398)، ترامپ: اجازه دادم رند پال با مقامات ایرانی وارد گفتگو شود، (مراجعه به سایت:29 تیر 1398)، قابل دسترسی به نشانی:
http://www.ion.ir/news/488078/دونالد-ترامپ
خبرگزاری ایرنا(1397)، دیپلماسی پارلمانی در سالی که گذشت،(مراجعه به سایت:6 شهریور 1398)، قابل دسترسی به نشانی:
 https://www.irna.ir/news/82876076/دیپلماسی-پارلمانی-در-سالی-که-گذشت
خبرگزاری ایسنا(1398)، مجلس از پاسخ‌های وزیر خارجه درباره رژیم حقوقی دریای خزر قانع شد،(مراجعه به سایت:7 مرداد 1398)، قابل دسترسی به نشانی:
https://www.isna.ir/news/98050703610/مجلس-از-پاسخ-های-وزیر-خارجه-درباره-رژیم-حقوقی-دریای-خزر-قانع
خبرگزاری باشگاه خبرنگاران جوان(1397)، دیدار گروه دوستی پارلمانی جمهوری اسلامی ایران با مقامات ارشد گرجستان،(مراجعه به سایت:26 اسفند 1397)، قابل دسترسی به نشانی:
https://www.yjc.ir/fa/news/6868804/دیدار-گروه-دوستی-پارلمانی-جمهوری-اسلامی-ایران-با-مقامات-ارشد-گرجستان
خبرگزاری خبرآنلاین(1398)، مسیر ایران و آمریکا به دیپلماسی پارلمانی می‌افتد؟،(مراجعه به سایت:31 خرداد 1398)، قابل دسترسی به نشانی:
https://www.khabaronline.ir/news/1272116/مسیر-ایران-و-آمریکا-به-دیپلماسی-پارلمانی-می-افتد
خبرگزاری میزان (1397)، روایت ظریف از سفر علی لاریجانی به چین، (مراجعه به سایت:2 اسفند 1397)، قابل دسترسی به نشانی:
https://www.mizanonline.com/fa/news/496048/روایت-ظریف-از-سفر-علی-لاریجانی-به-چین
ب) منابع لاتین
Bajtay,Peter(2015),Shaping and controlling foreign policy;Parliamentary diplomacy and oversight, and the role of the European Parliament.Belgium: European Union
Berridge,G.R & James,Alan(2003), A Dictionary of Diplomacy. Second edition. New york: PALGRAVE MACMILLAN.
Berridge,G.R(2015),Diplomacy Theory and Practice.Fifth edition.UK:Palgrave Macmillan
Bjola,Corneliu & Kornprobst Markus(2018),Understanding international diplomacy theory, practice and ethics. Second edition. New york: Routledge
Buzan,Barry & Little,Richard(2000),International Systems in World History: Remaking the Study of International Relations. London: Oxford University Press.
 Cohen,Raymond(1999),Reflections on the New Global Diplomacy: Statecraft 2500 BC to 2000 AD. In: Melissen, jan. Innovation in diplomatic practice. New york: PALGRAVE. PP: 1-21.
De puig,Lluis Maria(2008),International parliaments. Strasbourg: council of europe publishing
Fonck,Daan(2018),Parliamentary Diplomacy and Legislative-Executive Relations in EU Foreign Policy: Studying the European Parliament’s Mediation of the Macedonian Political Crisis (2015–17). Journal of Common Market Studies(JCMS), Vol. 56, Issu. 6, PP: 1305-1322
Inter-Parliamentary Union(IPU) (2005).Parliamentary Involvement in International Affairs. report by the Inter-Parliamentary Union (IPU) to the Second World Conference of Speakers of Parliaments. New York: 7-9 September, 2005
Jonsson,Christer & Hall,Martin(2005),Essense of Diplomacy. New york: PALGRAVE MACMILLAN
Noulas,George(2011),The Role of Parliamentary Diplomacy in Foreign Policy, Foreign Policy Journal, Available in: https://www.foreignpolicyjournal.com/2011/10/22/the-role-of-parliamentary-diplomacy-in-foreign-policy/
Plano,Jack C & Olton,Roy(1988),The international relations dictionary. Fourth edition. California: ABC-CLIO
Rana,Kishan S(2011),21st Century Diplomacy; A Practitioner’s Guide. New York: Continuum
Rusk,Dean(1955),Parliamentary Diplomacy–Debate vs. Negotiation. World Affairs Interpreter, vol. 26, no. 2, pp: 121–138
Sayfullaev,Durbek(2016),Parliamentary Diplomacy in making og foreign policy. International journal of development research, Vol. 06, Issue. 07, pp: 8590-8592
Scott,Hamish(2012),Diplomacy. In: Doyle, William. The ancien Regime. New york: Oxford University Press. pp: 39-58
Snow,Nancy(2009),Rethinking public diplomacy.In:Snow, Nancy & Phillip M. Taylor.  Routledge Handbook of Public Diplomacy. New york: Routledge. pp: 3-12
Stavridis,Stelios & Jancic,Davor(2017):Parliamentary diplomacy in european and global governance. Leiden: Brill | Nijhoff
Watson,Adam(2005),Diplomacy the dialogue between states. Second edition. Abingdon: Taylor & Francis.
Weisglas,Frans W & De boer, Gonnie(2007),Parliamentary Diplomacy. The Hague Journal of Diplomacy, Vol. 2,  pp: 93-99
White,brian(2005),Diplomacy. In:Baylis, John & Smith, Steve. the globalization of world politics; an introduction to international relations. third edition. New york: Oxford University Press. pp: 387-403
Yonhap(2019), S. Korean parliamentary delegation visits Japan over trade row, The Korea Herald, Available in: http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20190731000808

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار