نقد نظریة مارکسیستی استبداد شرقی در چشم انداز تاریخ ایران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زاهدان

2 دانشگاه علوم آکادمی تاجیکستان

چکیده

مقالة حاضر در پی آن است تا با محور قرار دادن نظریة فئودالیسم به­عنوان نظریة رقیب استبداد شرقی، تمرکز اصلی بحث خود را بر روی آن قرار داده و ضمن بررسی نظریه­های موجود در این زمینه، فرضیة اصلی خود، یعنی «شکل­گیری استبداد شرقی در ایران بر اثر حملة اقوام خارجی» را تحلیل نماید. تحلیل فرضیة شکل­گیری استبداد شرقی در ایران بر اثر حملة اقوام خارجی، بر مبنای موارد زیر انجام می­شود: نخست، وجود دوره­ای تاریخی به نام فئودالیسم در ایران-که در مقابل استبداد شرقی قرار دارد- این فرضیه را مورد تأیید قرار می­دهد؛ چراکه در دورة ایران باستان شاهد این نظام هستیم و اوج آن در «سلسلة ساسانی» است. دوم، شکل­گیری استبداد شرقی در ایران، امری جبری و ناشی از شرایط اقلیمی محسوب نمی­شود، بلکه ورود اقوام مهاجم با فرهنگ متمایز از فرهنگ فئودالی، باعث حاکمیت تدریجی استبداد شرقی در ایران شد. در این پژوهش به برخی از این عناصر پرداخته می­شود و لذا تاریخ این سرزمین با دیدگاه نوینی مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار می­گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Criticism of Marxist Theory of Oriental Despotism in the Historical Perspective of Iran

نویسندگان [English]

  • Zia Khazaei 1
  • Mohamad Farhadi 2
1
2
چکیده [English]

By stablishing Feudalist Theory as a rival theory for Oriental Despotism Theory, the paper's main focus will be on Feudalist Theory as well as analyzing other related theories in the area and its principal hypothesis, emergence and reinforcing Oriental Despotism in Iran because of foreign tribes attacks. The analysis of the mentioned hypothesis will be carried out based on following points: first of all, existence of a feudalist period in Iranian history in ancient Iran that during the Sassanid dynasty reached its peak, is a strong evidence that approves the hypothesis; secondly, emergence of Oriental Despotism in Iran can not be only related to climatic conditions and the occupation of Iran by aggressive tribes with different culture, but Iran’s feudal culture paved the way toward gradual solidification of despotism in Iran. The study pays attention to the mentioned points and in doing so, the history of Iran is analyzed in a relatively new approach.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aggressive Foreign Tribes
  • Oriental Despotism
  • Iran
  • Marx
  • Sassanid