انقلابی برای برابری؛ تحلیل انقلاب ایران بر مبنای آرای توکویل

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه بوعلی سینا، همدان

2 دانشگاه علامه طباطبایی، تهران

چکیده

تأملات توکویل در باب انقلاب ­های فرانسه و آمریکا، رویکرد بدیعی در ‌تحلیل انقلاب‌ها را شکل داده است که بر مبنای آن می‌توان به فهم جنبه‌های مهمی از انقلاب ایران (1979) رسید. توکویل با کشف مفهوم «برابری شرایط»، علاوه بر تشریح علت تحولات عصر جدید، افق تازه‌ای را برای تحلیل انقلاب‌های مدرن گشوده است. وی در طی بحثی در باب رابطة آزادی و برابری، انقلاب آمریکا را‌ نمونة «انقلابی برای آزادی» و‌ انقلاب فرانسه را نمونة «انقلابی برای برابری» معرفی می‌کند. بر این اساس، می‌توان انقلاب‌ها را بر مبنای اولویتی که در‌آن غالب می‌شود، به دو‌ دستة «انقلاب‌ برای آزادی» و «انقلاب‌ برای برابری» تقسیم کرد. پژوهش حاضر برآن است که ابتدا با کنکاش در اندیشة توکویل، علل رخداد انقلاب از نگاه وی را در یک الگوی سه فاکتوریِ «برابری شرایط»، تمرکز ‌اداری و رؤیاپردازی ادیبان، نظم‌دهی کرده و سپس با بررسی رخداد انقلاب ایران بر مبنای این دستگاه مفهومیِ سه‌بُعدی، این نظریه را به محک تاریخ بسپارد. بر این مبنا، در عصر جدید، تمایل به تحقق برابریِ شرایط در جامعة ایرانی گسترش قابل توجهی یافت. در کنار آن، اداره امور به شکل متمرکز توسط دولت پهلوی، تأثیرات مخربی بر جامعه داشت و شرایطی را مهیا کرد که در آن «روشنفکران شاعرپیشه» دست به بسیج انقلابی زدند. علاوه بر تبیین انقلاب در بحث نتایج آن، مقالة حاضر در پایان، به طرح این نظر می‌پردازد که انقلاب ایران بر مبنای سرنوشتی که پس از پیروزی یافت، تحولی از جنس «انقلاب برای برابری» بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Revolution for Equality ;Analyzing the Iranian Revolution based on Tocqueville`s Thoughts

نویسندگان [English]

  • Hamid Yahyawi 1
  • Behzad Zarei 2
1
2
چکیده [English]

The present research maintains that Alexis de Tocqueville`s reflections on the French Revolution and the American Revolution might provide an innovative approach to analyze revolutions , including to understand  some significant aspects of the Iranian Revolution (1979) . Tocqueville, highlighting the “equality of conditions”, In addition to explaining the causes of the developments of the new age, opened a new horizon for analyzing the modern revolutions. In a discussion on freedom- equality relations, he introduces the American Revolution as a typical example of “the revolution for freedom”, and the French Revolution as “for equality”. Accordingly revolutions can be categorized in two groups, revolutions for freedom and those for equality, based on the cause to which is given priority by revolutionists. Investigating Tocqueville`s thoughts , the present paper seeks to, in the first stage , index a tree-factor model consisted of “the equality of conditions” , bureaucratic centralism, and the literates` dream-making ; then, put this three-dimensional conceptual apparatus to the test through focusing on Iranian Revolution . On this basis, in the new Age, the desire for equality of conditions in the Iranian society has been significantly expanded. Along with that, the administration of affairs in a centralized manner by the Pahlavi government had devastating effects on Iranian society and provided the conditions in which “the poet's intellectuals " launched a revolutionary mobilization. At the end, In addition to explaining the revolution in discussing its results the paper suggests that Iranian Revolution might be considered as a “revolution for equality” due to what occurred to it in the aftermath of the victory.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Iranian Revolution
  • Tocqueville
  • Equality
  • Centralism
  • Iranian intellectuals