بررسی روابط جمهوری اسلامی ایران و چین از دریچۀ فرهنگ راهبردی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضوهیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه ایت الله بروجردی ره

2 shLSHD

3 دکترای روابط بین الملل دانشگاه شهید بهشتی

10.29252/piaj.2022.226252.1217

چکیده

نگارندگان اثر حاضر درصدد برآمده‌اند تا از رهگذر مطالعه و سنجش معیارها، منابع و اسناد چینیِ مرتبط با مقولۀ فرهنگ راهبردی به این پرسش بنیادین پاسخ‌ گویند که پیوست‌های فرهنگ راهبردیِ چین چگونه بر ساخت سیاست‌های همگرایانه و واگرایانۀ این کشور شرق آسیایی در قبال ج.ا.ایران تأثیر گذاشته است؟ فرضیۀ اصلی پژوهش آن است که چین با تأسی از عناصر و مؤلفه‌های مستتر در فرهنگ راهبردی و متغیرهای کلان تأثیرگذار بر دیپلماسی عمومی خود مبادرت به اتخاذ سیاست‌های نوینی از قبیل چندجانبه گرایی، پرهیز از جنگ‌طلبی و تأکید بر صلح و امنیت در حوزۀ راهبردی غرب آسیا کرده است. ردگیریِ راهبردهای مورد اشاره به‌نوبۀ خود موجب شده تا روابط تهران و پکن طی سالیان اخیر خط سیر سینوسی را در پرتو اقدامات واگرایانه و همگرایانه تجربه نمایند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the relations between the Islamic Republic of Iran and China through the perspective of strategic culture

نویسندگان [English]

  • rashid rekabian 1
  • merdad alepour 2
  • vahed gorbane 3
1 اماا
2 ;jdjd
3 قخق
چکیده [English]

Strategic culture as a cohesive system of symbols that creates long-term and pervasive strategic preferences through the formulation of concepts and maps and the effectiveness of military forces in political affairs between states. In view of this hypothesis, the authors of the present work seek to answer the fundamental question of how China's strategic culture appendages build constructive convergent and divergent policies in the East Asian country by studying and evaluating Chinese criteria, sources, and documents related to the category of strategic culture. Has it affected Iran?

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strategic Culture
  • West Asia
  • Divergence
  • Convergence
  • Public Diplomacy
  • قران مجید، ترجمه ناصرمکارم شیرازی.
  • امام خمینی، سیدروح الله (1378)، صحیفه امام ، مجلدات ،تهران ، عروج.

‒   احمدی ،ژیلا، افشین زرگر (1397)، موج روانشناسی در روابط بین الملل : مطالعات بین المللی ،15(3) صص49-64

  • اپتر، دیوید و چارلز، اندی پین (1380)، «اعتراض سیاسی و تغییر اجتماعی»، ترجمه محمدرضا سعیدآبادی، تهران: نشر پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  • آشوری، داریوش (1358)، «نگاهی به سرزمین، تاریخ، جامعه و فرهنگ چین از دیرینه‌ترین روزگار تا پایان سدۀ نوزدهم»، تهران: مرکز اسناد فرهنگ آسیا.
  • بوزان، باری (1379)،«مردم، دولت‌ها و هراس: مشکل امنیت ملی در جهان سوم»، ترجمه ناشر، تهران: پژوهشکده تحقیقات راهبردی.
  • چانگ چینگ، جائو و دیگران (1379)، «چین و آسیای مرکزی (مناسبات سیاسی، اقتصادی و امنیتی)»، ترجمه محمدجواد امیدوار نیا، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  • چین، ون ـ شون (1381)، «مائو و مائوئیسم»، ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی، تهران: خجسته.
  • سلیمی، حسین و رحمتی پور، لیلا (1393)، «مطالعه مقایسه‌ای فرهنگ استراتژیک آمریکا و چین»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال هفدهم، شماره سوم.
  • شاهنده، بهزاد و طاهایی، سید جواد (1383)، «چین نو: دنگ شیائوپینگ و اصلاحات»، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
  • شفیعی، نوذر و شفیعی، لیلا (1395)، «تأثیر عوامل ادراکی ـ روانی بر سیاست خارجی چین»، فصلنامه سیاست خارجی، سال 30، شماره چهارم.

‒   عبدالله خانی، علی (1386)سه نسل ـ سه گفتمان در فرهنگ استراتژیک، فصلنامه مطالعات راهبردی،10(36)صص239-259

  • عسگری، محمود (1384)، «مقدمه‌ای بر فرهنگ استراتژیک»، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال سوم، شماره 10.
  • عسگری، محمود (1397)، «فرهنگ راهبردی جمهوری اسلامی ایران؛ عوامل و ویژگی‌ها»، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال شانزدهم، شماره 61.: 87-127
  • قنبرلو، عبدالله (1393)، «ریشه‌های فرهنگی و ایدئولوژیک سیاست خارجی چین»، جستارهای سیاسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال پنجم، شمارۀ چهارم.125-147
  • کیسینجر، هنری (1393)، «چین»، ترجمه حسین راسی، تهران: فرهنگ معاصر.
  • محمدعلی پور، فریده؛ مدرس، محمدولی و خدا قلی پور، علیرضا (1399)، «فرهنگ استراتژیک و سیاست خارجی پاکستان در قبال افغانستان»، پژوهش‌نامۀ ایرانی سیاست بین‌الملل، سال 9، شماره 1. 269-294
  • مسعود، علیرضا؛ ذاکریان، مهدی؛ قوام، عبدالعلی و احمدی، حمید (1399)، «بازنمود استمرار فرهنگ راهبردی ایران در ساخت و بنیان سیاست منطقه‌ای جمهوری اسلامی»، فصلنامه مطالعات بین‌المللی، سال 17، شماره 2 (66).97-114
    • Anand, v (2020), “The Daoist Tradition in China’s Strategic Culture: Understanding the Pragmatic Dimensions of China’s Behavioral Trends in the International System”, SAGE Journal, Vol. 56, No. 4.
    • Askari Rizvi, H. (2002), "Pakistan’s Strategic Culture. In South Asia in 2020: Future Strategic Balances and Alliances (Chapter 12), Carlisle Barracks, PA: Strategic Studies Institute, U.S. Army War College, 307.
    • Callahan, William A. (2004), "National Insecurities: Humiliation, Salvation, and Chinese", Nationalism’, Alternatives, Vol. 29, No. 2.
    • Chen, Kai (2020), “Review on Strategic Culture Interconnection With National Foreign Strategies: Case of China's Strategic Culture", Huachiew Chalermprakiet University, Vol. 7, No. 1.
    • Degaut P., & M. Rosas (2016), "Ideas, Beliefs, Strategic Culture and Foreign Policy: Understanding Brazil's Geopolitical Thought. Doctoral Dissertation". Florida Central University.
    • Garlick, J and Havlová, R. (2020), “China’s “Belt and Road” Economic Diplomacy in the Persian Gulf: Strategic Hedging amidst Saudi–Iranian Regional Rivalry”, Journal of Current Chinese Affairs, 49(1), pp. 82-105.
    • Goldstein, Avery (2001), "The Diplomatic Face of China’s Grand Strategy: A Rising Power’s Emerging Choice", The China Quarterly, No. 168.
    • Gray, C. S. (1981), "Strategic Culture as Context: The First Generation of Theory Strikes Back". Review of International Studies, 25(1), 49-69.
    • Hopf, T. (1998), "The Promise of Constructivism in International Relation Theory". International Security, 23 (1), Reprinted in Linklater, Ed.
    • Hudson, V. M. ed. (1997), "Culture and Foreign Policy". Boulder: Lynne Rienner.
    • Johnston, Alastair Iain (1995), "Cultural Realism: Strategic Culture and Grand Strategy in Chinese History", Princeton, NJ: Princeton University Press
    • Kapur, Harish (1987), "As China Sees the World: Perception of Chinese Scholar", New York: ST Martin’s Press.
    • Komrij, F. (2012), "Strategic Culture and Divergent Security Policies of European States". International Relation Studies. Retrieved from http://www.e-ir.info/2012/06/17/strategic-culture-and-divergent-policies-of-european-states/. Accessed on 2017/02/12.
    • Lantis, Jeffery (2002) "Strategic culture and national security Police", International studies association
    • Ritbergger, V. (2002), "Approach to the Foreign Policy Derived from International relations the Ories", Paper Prepared for Annual Meeting of the International Studies. New Orlean
    • Rosa, Paolo (2014) "the accommodations state: Strategic culture and Italy’s military behavior", International Relations, 2014, Vol. 28(1) 88–115.
    • Sarkar, J. (2010), "Strategic Culture and Foreign Policy Decision-Making: The Case of India and its Ties with Israel. Sixth Annual Graduate Conference at the Hebrew University of Jerusalem (December 16, 2010), Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=1728482
    • Scobell, Andrew (2003) "China and Strategic Culture: IR Theory Versus the fortune Cookie?" Strategic Insights, Vol. IV, Issue 10, October
    • Shen, Dingli (2006), “Iran's Nuclear Ambitions Test China's Wisdom”, the Washington Quarterly, 29:2, pp. 55-66.
    • Snyder, J. L. (1997), "The Soviet Strategic Culture: Implications for Limited Nuclear Options". Santa Monica: Rand Corporation.
    • Wendt, A. (1994), "Collective Identity Formation and the International State System. American Political Science Review, 88 (2).
    • Wendt, A. (1995), "Constructing International Politics". International Security, 20 (1).
    • China Source
    • 吕,蕊 (2013), “中国例外论"与中国在伊朗核问题中的国际责任”, 国际关系研究, (4): pp. 69-80.

孙,德; 刚, 张玉友 (2016), “中国参与伊朗核问题治理的理论与实践”, 阿拉伯世界研, 4期, pp. 3-19