صورت‌بندی نظریه‎پردازی تمدنی در روابط بین‎الملل

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم

10.29252/piaj.2022.225015.1171

چکیده

تحول نظری در روابط بین‎الملل از جمله موضوعات مهم در دانش این حوزه است. در بررسی تحولات نظری، مسئله کانونی، چگونگی خلق نظریه‎های جدید، ایجاد مناظره‎های علمی میان نظریه‎ها و در نهایت ظهور نظریه‎هایی متفاوت و یا متعارض است. ورود مفهوم تمدن به دانش روابط بین‎الملل و ظهور دو خوانش از تمدن، تحلیل تمدنی از روابط بین‎الملل را در دو رویکرد متفاوت آشکار نموده است. یک رویکرد، تمدن را به‌مثابه یک «وضعیت» ثابت و ایستا، و رویکرد دیگر تمدن را به‌مثابه یک «فرایند» در نظر می‎گیرد. وجه اشتراک هر دو رویکرد آن است که  هر دو به زمینه‎محور بودنِ نظریه اذعان دارند و تمدن را به‌مثابه یک سطح تحلیل و مقوله‏ای سیاسی می‎پذیرند، اما تفاوت آن‌ها در ارائه تعریفی متفاوت از ماهیت تمدن، نظام بین‎الملل و بروندادهای تحلیلیِ کاربست تمدن به‌مثابه یک سطح تحلیل است. فرضیه پژوهش حاضر این است که وجود دو رویکرد متعارض نسبت به تمدن در روابط بین‎الملل، شکل‎دهنده مناظره‎ای تمدنی در روابط بین‎الملل بوده و به نظر می‎رسد روابط بین‎الملل در آستانه ظهور یک نظریه تمدنی است. در این پژوهش تلاش می‎شود با روش توصیفی ـ تحلیلی و مراجعه به متون و فراتحلیل داده‎های تولید شده، تصویری روشن از این مناظره و فراتحلیلی از الزامات نظریه‎پردازی روابط بین‎الملل ارائه شود.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Formulation of Civilizational Theorizing in International Relations

نویسنده [English]

  • rasool noroozi
assistant profesor
چکیده [English]

Theoretical evolution in international relations is one of the important topics in the knowledge of international relations. In examining theoretical developments, the central issue is how to create new theories, create scientific debates between theories, and ultimately the emergence of different or conflicting theories. The introduction of the concept of civilization into the knowledge of international relations and the emergence of two readings of civilization have revealed the civilizational analysis of international relations in two different approaches. One approach considers civilization as a fixed and static "state", and the other approach considers civilization as a "process". The common feature of both approaches is that they both acknowledge the context-oriented nature of the theory and accept civilization as a level of analysis and a political category, but their difference lies in providing a different definition of the nature of civilization, the international system and Analytical outputs of civilization application are as a level of analysis. The hypothesis of the current research is that the existence of two conflicting approaches to civilization in international relations has shaped a civilizational debate in international relations and it seems that international relations is on the verge of the emergence of a civilizational theory. In this research, an attempt is made to provide a clear picture of this debate and a meta-analysis of the requirements of international relations theory by referring to the texts and meta-analysis of the generated data using the descriptive-analytical method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Theory
  • Meta-Theory
  • Level of Analysis
  • Civilization
  • International Relations

مراجع

  • منابع

    • بلیکی، نورمن (1384)، طراحی پژوهش‌‎های اجتماعی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.
    • جمعی از نویسندگان (1388)، جستاری نظری در باب تمدن، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
    • صالح، امانی؛ محروس، عبدالخبیر عطا (1390)، روابط بین‎الملل: رویکردی دینی و تمدنی، ترجمه وحید مرادی، تهران، دانشگاه امام صادق (ع).
    • عبدخدایی، مجتبی (1391)، درآمدی بر نظریه‎پردازی روابط بین‎الملل، فصلنامه روابط خارجی، شماره 16، صص 235 ـ 276.
    • مارش، دیوید؛ استوکر، جری (1388)، روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمه امیرمحمد حاجی‌یوسفی، چاپ پنجم، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
    • نوروزی فیروز، رسول (1394)، تمدن به‌مثابه سطح تحلیل، فصلنامه نقد و نظر، سال 20، شماره80 ، صص 101 ـ 131.
    • هانتینگتون، ساموئل (1378)، برخورد تمدن‌ها و بازسازی نظم جهانی، ترجمه محمدعلی حمید رفیعی، تهران: دفتر پژوهش‎های فرهنگی.
    • مردن، سیمون (1383)، «فرهنگ در امور جهانی»، در: جهانی‎شدن سیاست: روابط بین ‎الملل در عصر نوین بین‎‎المللی، ج2، ترجمه گروهی از مترجمان، تهران: ابرار معاصر.

     

    • Best, J. (2007), Discussion: The Politics of Civilizational Talk, In: M. Hall & P. Jackson (Eds.), Civilizational Identity: The Production and Reproduction of 'Civilizations' in International Relations (Culture and Religion), Palgrave Macmillan
    • Bowden, B. (2004), “In the Name of Progress and Peace: The "Standard of Civilization" and the Universalizing Project”, Alternatives: Global, Local, Political, Vol. 29, No. 1, pp. 43-68.
    • Collins, R. (2007), “Civilizations as Zones of Prestige and Social Contact”, In: Saïd Amir Arjomand and Edward A. Tiryakian, Rethinking Civilizational Analysis, Sage Publications.
    • Cox, R.W. (2000), “Thinking about civilizations”, Review of International Studies, 26, pp.217–234.
    • Cox, R.W. (2002), Civilizations and the Twenty-First Century: Some Theoretical Considerations, In: Mehdi Mozaffari (ed.), Globalization and Civilizations, Routledge.
    • Gong, G.W. (2002), Standards of civilization today, In: Mehdi Mozaffari, Globalization and Civilizations, Routledge, pp77 -97.
    • Hall, M. & Jackson, P. (Eds.) (2007), Civilizational Identity: The Production and Reproduction of “Civilizations,” In: International Relations, Palgrave Macmillan.
    • Hobson, J.M. (2007), “Deconstructing The Eurocentric Clash of Civilizations: De-Westernizing the West by Acknowledging the Dialogue of Civilizations,” In: M. Hall & P. Jackson (Eds.), Civilizational Identity: The Production and Reproduction of 'Civilizations', In: International Relations, Culture and Religion, Palgrave Macmillan.
    • Jackson, P. (2010), “How to Think about Civilizations?” In: Civilizations in World Politics: Plural and Pluralist Perspectives, Routledge.
    • KaraMustafa, A. (2003) “Islam: a civiliational project in progress”, In: Progressive Muslims—Defining and Delineating Identities and Ways of Being a Muslim, Omid Safi (ed.), Oxford: One world Publications,98-110.
    • Katzenstein, P.J. (2010), Civilizations in World Politics: Plural and Pluralist Perspectives, Routledge.
    • Koneczny, F. (1962), On the Plurality of the Civilizations, London: Polonica Publications.
    • Melleuish, G. (2004), “The Clash of Civilizations: A Model of Historical Development?”, In: Rethinking Civilizational Analysis, Edited by Saïd Amir Arjomand & Edward A. Tiryakian, SAGE Publications.
    • Mozaffari, M. (2002), “Globalization, civilizations and world order: a world-constructivist approach”, in: Mehdi, Mozaffari (Ed.), Globalization and Civilizations, Routledge
    • Nasr, S.H. (2009), “Civilizational Dialogue and the Islamic World,” In: Al-Idrus Mohamed Ajmal Bin Abdul Razak (Ed.), Islam Hadhari: Bridging Tradition and Modernity, Kuala Lumpur: International Institute of Islamic Thought and Civilization (ISTAC).
    • O’Hagan, J. (2007), “Discourses of Civilization Identity,” In: M. Hall & P. Jackson (Ed.), Civilizational Identity: The Production and Reproduction of 'Civilizations' in International Relations (Culture and Religion), Palgrave Macmillan.
    • Pasha, M.K. (2008), “Civilizations, Postorientalism and Islam,” In: M. Hall & P. Jackson (Eds.), Civilizational Identity: The Production and Reproduction of 'Civilizations' in International Relations (Culture and Religion), Palgrave Macmillan.
    • Said Edward W. (2001) “The Clash of Ignorance, available”, at: www.thenation.com/article/clash-ignorance/October 22.
    • Bowden Brett (2005), “the Colonial Origins of International Law. European Expansion and the Classical Standard of Civilization”, Journal of the History of International Law 7: 1–23.
    • Salter, M.B. (2002), Barbarians and Civilization in International Relations, London, Pluto Press.
    • Thomas, S. (2005), The Global Resurgence of Religion and the Transformation of International Relations: The Struggle for the Soul of the Twenty-first Century, Reviewed by G. John Ikenberry, Palgrave Macmillan.
    • Mazlish, Bruce (2004), Civilization in a Historical and Global Perspective, in: Saïd Amir Arjomand and Edward A. Tiryakian (Eds.), Rethinking Civilizational Analysis, SAGE Publications.
    • Esposito John L., (1992), The Islamic Threat: Myth or Reality? New York: Oxford University Press, 2nd Ed.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار