دشواره رویاگونگی و توسعه؛ نگاهی به مناسبات دولت با مدرنیته در ایران پسا انقلاب

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد

10.29252/piaj.2022.224488.1155

چکیده

ورود مدرنیته به ایران با چالش‌های متعددی همراه بوده‌است، به طوری‌که جامعه ایرانی در مواجهه با امر مدرن، دغدغه حفظ هویت بومی خود را داشته‌است. چالش‌های یک سده اخیر در ایران حاکی از آن است‌که جامعه ایرانی با مدرنیته مشکل نداشته بلکه با ایدئولوژی دگرساز غرب‌گرا که بر تفکر مدرن سایه انداخته بود، سرستیز داشت. با پیروزی انقلاب اسلامی، هم‌چنان تقابل سنت و مدرنیته که میراثی تاریخی محسوب می‌شد، خودنمایی می‌کرد. هریک از دولتمردان پس از انقلاب به دلیل اقتضائات ناشی از انقلاب با ایدئولوژی غرب‌گرا از در خصومت درآمدند اما با مدرنیته و ماشین فاوستی توسعه مدرن نه تنها هیچ مشکلی نداشته بلکه به عنوان پیشرانان امر مدرن نقش‌آفرینی کرده‌اند. نوشتار پیش‌رو درصدد است تا پرچمداری دولت‌های ایران پسا انقلاب در پیشبرد امر توسعه مدرن را به رغم تعارضات ایدئولوژیکی با ایدئولوژی غرب‌گرا که خود را به صورت تخاصم با غرب نمایان ساخته بود، به نمایش بگذارد. این نوشتار هم‌چنین در راستای اثبات مدعای بالا به شیوه توصیفی و تحلیلی، از مدل نظری تلفیقی فاوست گوته، امرنمادین لکان و جهان زیست هابرماس بهره‌گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Difficulty of dreaming and development; A look at the government's relationship with modernity in post-revolutionary

نویسندگان [English]

  • peyman zanganeh 1
  • Seyed Hossein athari 2
1 PhD student in Political Science, Ferdowsi University of Mashhad
2 Associate Professor of Political Science Department of Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

The arrival of modernity in Iran has been accompanied by several challenges, In the face of modernity, Iranian society has been concerned with preserving its indigenous identity.
The challenges of the last century in Iran show that Iranian society has not had a problem with modernity Rather, it was at odds with the altruistic ideology that overshadowed modern thought. With the victory of the Islamic Revolution, the confrontation between tradition and modernity, which was considered a historical heritage, also showed itself.
Each of the post-revolutionary statesmen became hostile to the pro-Western ideology due to the requirements of the revolution. But with modernity and the Faustian machine, modern development not only had no problem, but also played a role as the driving force of modernity. The leading article seeks to highlight the post-revolutionary Iranian governments in advancing modern development Despite ideological conflicts with the pro-Western ideology, which manifested itself in hostility to the West. In order to prove the above claim in a descriptive and analytical way, this article has also used the combined theoretical model of Faust Goethe, Lacan's instructor and Habermas's biological world.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Command
  • Modernity
  • Faustian Development
  • Post-Revolutionary Iran
  • Biological World
  • منابع

    • آبراهامیان، یرواند (1398)، تاریخ ایران مدرن، ترجمه محمد ابراهیم فتاحی، چاپ بیستم، تهران، نشرنی.
    • ازغندی، علیرضا (1381)، سیاست­خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران، نشر قومس.
    • احمدی، بابک (1373)، مدرنیته و اندیشه­های انتقادی، تهران، نشر مرکز.
    • باقری دولت­آبادی، علی و ابراهیمی، حسین (1395)، « توسعه­حوری در دولت سازندگی و الزامات آن برای سیاست خارجی ایران»، فصلنامه دولت پژ­وهی،مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، سال­دوم، شماره6، تابستان، صص173-133.
    • برمن، مارشال(1397)، تجربه مدرنیته، تهران، طرح نقد.
    • بشیریه، حسین (1380)، اندیشه­های مارکسیستی، چاپ سوم، تهران، نشرنی.
    • بشیریه، حسین (1381)، دیباچه­ای بر جامعه­شناسی سیاسی ایران: دوره جمهوری اسلامی، تهران، نگاه معاصر.
    • پدرام، مسعود (1382)، روشنفکران دینی و مدرنیته در ایران پس از انقلاب، تهران،گام نو.
    • پرستش، شهرام (1387)، «تجربه امرمدرن»، خردنامه، شماره 48، مرداد و شهریور.
    • جهانبگلو، رامین(1376)، مدرن­ها، تهران، نشر مرکز.
    • حاتمی، عباس (1396)، «تحلیل تطبیقی جهانی­شدن اقتصادی و سیاسی در دولت خاتمی و احمدی­نژاد»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال سیزدهم، شماره اول، زمستان، صص130-97.
    • حائری، عبدالهادی ( 1394)، نخستین رویارویی­های اندیشه­گران ایران با دو رویه تمدن بورژوازی غرب، تهران، انتشارت امیرکبیر.
    • خدابخشی، لیلا ، خالدی، احسان و آسوده، رضا (1397)، «مقایسه شاخص­های عملکرد اقتصادی دولت ایران در زمان ریاست­جمهوری محمود احمدی­نژاد با حسن روحانی»، فصلنامه راهبرد سیاسی ، سال دوم، شماره7، زمستان، صص112-99.
    • دارابی، علی (1388)، جریان­شناسی سیاسی در ایران، چاپ سوم، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
    • دهقانی­ فیروزآبادی، سید جلال (1389)، سیاست­خارجی جمهوری اسلامی ایران، چاپ سوم، تهران، انتشارات سمت.
    • دهقانی­ فیروزآبادی، سید جلال (1384)، تحول گفتمانی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی­ایران، تهران، انتشارات موسسه ایران.
    • دهقانی­ فیروزآبادی، سید جلال (1393)، چرخه گفتمانی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از دولت بازرگان تا دولت روحانی، تهران، نشر مخاطب.
    • رمضانی، روح­الله (1380)، چارچوبی تحلیلی برای بررسی سیاست خارجی جمهوری­اسلامی ایران، تهران، نشر نی.
    • روحانی، حسن (1390)، امنیت ملی و دیپلماسی هسته­ای، تهران، مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک.
    • رئیسی، سید ابراهیم (1400)، اولین واکنش ابراهیم رئیسی به طرح صیانت از فضای مجازی/ خیال مردم راحت باشد، در دسترس در: https://www.eghtesadnews.com/
    • زرشناس، شهریار (1369)، «فاوست گوته آیینه بشریت جدید»، نشریه سوره اندیشه، دوره اول، شماره 24، اسفند، صص 52 تا50 .
    • سراج، رضا و اخوان، محمدجواد(1395)، از مکتب نیاوران تا کابینه توسعه­گرا، تهران، انتشارات دیدمان.
    • سرزعیم، علی (1396)، پوپولیسم ایرانی: تحلیل کیفیت حکمرانی محمود احمدی­نژاد از منظر اقتصاد و ارتباطات سیاسی، تهران، نشر کرگدن.
    • سعید، بابی (1379)، هراس بنیادین: اروپامداری و ظهور اسلام­گرایی، ترجمه غلامرضا جمشیدی­ها و موسی عنبری، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
    • شوالیه، ژان­ژاک (1398)، آثار بزرگ سیاسی از ماکیاولی تا روزگار ما، تهران، فرهنگ نشرنو.
    • فوزی، یحیی (1387)، «سمت و سوی تحولات سیاسی- اجتماعی انقلاب اسلامی در ایران»، مجموعه مقالات نخستن همایش علمی درآمدی بر کارنامه نظام جمهوری اسلامی ایران، جلدیکم، تهران، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران، اسفندماه.
    • قهرمان­پور، رحمن (1394)، بررسی چهار دهه تحول­خواهی در ایران، تهران، روزنه.
    • فرزانه­پور، حسین و زنگنه، پیمان (1388)، «مقایسه رفتاری سیاست خارجی ایران: گفتمان آرمان­گرای ارزش­محور و گفتمان ایدئولوژیک ارزش­محور عمل­گرا»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال چهارم، شماره2، بهار.
    • فون گوته، یوهان ولفگانگ (1399)، فاوست، ترجمه م.ا. به آذین،چاپ دهم، تهران، انتشارات نیلوفر.
    • گفتگو با مسعود پزشکیان (1396) کوچک‌سازی دولت با ادغام وزارتخانه‌ها تنها در تئوری اتفاق افتاد نه در عمل//، ://icana.ir/Fa/News
    • مشروح نخستین نشست خبری دکتر حسن روحانی (1392)، قابل دسترسی در: https://www.irinn.ir/fa/news/19233
    • محمود زاده، محمود (1400)، جزئیات ساخت مسکن در دولت رئیسی، قابل دسترسی در: https://www.eghtesadnews.com/
    • مردیها، مرتضی(1397)، «نقش توسعه اقتصادی در تحول فرهنگی؛ عصر پساجنگ در ایران»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال سیزدهم، شماره دوم، بهار.
    • مصاحبه با حسین امیرعبداللهیان (1400)، استراتژی سیاست خارجی دولت دولت رئیسی، قابل دسترسی در: donya-e-egtesad.com
    • مصلی­نژاد، عباس (1395)، دولت و توسعه اقتصادی در ایران، تهران، نشر نی.
    • مصاحبه کرباسچی با بی بی سی فارسی، 24/4/1386 قابل دسترسی در :http//www.bbc.com/Persian/iran/story/2007/07/070715_ka-karbaschi2.shtml
    • موسویان، حسین (1394)، روایت بحران هسته­ای ایران: ناگفته­های یک دیپلمات، ترجمه رحمن قهرمان­پور، تهران، انتشارات تیسا.
    • موللی، کرامت (1386)، مبانی روان­کاوی فروید- لکان، تهران: نشر نی، چاپ سوم.
    • میرسپاسی، علی (1393)، تاملی در مدرنیته ایرانی: بحثی درباره گفتمان­های روشنفکری و سیاست مدرنیزاسیون در ایران، ترجمه جلال توکلیان، تهران، نشرثالث.
    • هومر، شون(1388)، ژان لاک، ترجمه محمدعلی جعفری و محمد ابراهیم طاهائی، تهران: ققنوس.
    • J (1993), ), The seminar. Book III. The psychoses, 1955-56, trans Russell Grigg, notes by Russei Grigg, London: Routledge.