شکل گیری جریانهای فکری رومانتیک در عرصة سیاسی ایران؛ دورة مشروطه تا دهة 1330

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشگاه شهیدبهشتی

چکیده

این پژوهش به بررسی «شکل­گیری جریان­های فکری رومانتیک در سپهر سیاسی ایران، از دوران مشروطه تا دهة 1330» می­پردازد. اهمیت یافتن رومانتیسم، به­عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار، در تاریخ معاصر ایران بر تنازع خرد و شاعرانگی-ستایش شور و هیجان و احساس به جای عقل در مواجهه با امور- دامن زد. مشروطیت که قرار بود بزنگاه کاربست عقل و تدبیر خردمندانه در سیاست ایران شود، دست آخر از رومانتیسم سر در آورد که برخی از نمودهای آن را می­توان در رازورزی، باستان­گرایی، بازگشت به خویشتن و انقلابی­گری مشاهده کرد. رومانتیسم سویه­های آرمان­شهری سیاست ایران را برجسته ساخت و تفکر منطقی را دچار طردانگاری، حذف و انکار کرد. با شدت گرفتن این موج در ادامه، این روند حتی خط­مشی نظام سیاسی قرار گرفت و بسیاری از اقدامات را بر پایة باستان­گرایی و بازگشت به خویشتن قرار داد. سؤال اصلی این است که «چه جریان­های رومانتیکی در دوران مشروطه تا دهة 1330 ظهور کرده و چگونه نضج یافتند». فرض مرتبط با این سؤال نیز چنین است که «باب شدن رومانتیسم و به تبع آن رازورزی، باستان­گرایی افراطی، انقلابی­گری و توجه به احساسات و تمایلات آنی در سپهر سیاسی ایران، سه جریان عمدة رومانتیک را در دورة مذکور به وجود آورد: نژادگرایی، هویت­اندیشی، سوسیالیسم عرفانی.»

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Formation of the Romantic Mental Currents in Iran's Politics; From the Constitutional Movement to the 1330s

نویسندگان [English]

  • Mohamadreza Tajik 1
  • Heidar Khosravi 2
1
2
چکیده [English]

This essay is an inquiry about the formation of the romantic mental currents in Iran’s politics, from the Constitutional Movement to the 1330s. The process of the formation of romanticism and the enmity with reason, provoked the antagonism of reason and the poetic in the current history of Iran. The Constitutional movement which was supposed to be the turning point of the application of reason and reasonable expediency in Iran’s politics, eventually resulted in romanticism, that one can find its appearance in mysticism, archaism, the return to the self and revolutionism. Romanticism highlighted the utopian aspects of Iran’s politics and made rational thought afflicted with discard, omission and rejection. As this utopian wave advanced, romanticism became even the policy of political system and organized many of the political enterprises in the basis of archaism and the return to the self. The main question is that what and how romantic currents appeared from the Constitutinal Movement to the 1330s? And the answer to this question is that the prevalence of romanticism and consequently mysticism, radical archaism, revolutionarism and paying attention to the emotions and immediate desires in Iran's political sphere, generated three main romantic currents: Racism, Identitism, and Mystic Socialism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Romanticism
  • Rationalism
  • Politics
  • The Constitutional Movement
  • Racism
  • Identitism
  • Mystic Socialism