TY - JOUR ID - 102944 TI - پیامدهای ظهور دوبارۀ طالبان برای دیپلماسی اقتصادی ایران در افغانستان JO - رهیافت‌های سیاسی و بین ‌المللی JA - PIAJ LA - fa SN - 1735-739X AU - عسکری کرمانی, حامد AU - صفار, آرش AD - پژوهشگر آزاد Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 14 IS - 1 SP - 97 EP - 121 KW - ایران KW - افغانستان KW - دیپلماسی اقتصادی KW - تجارت KW - ترانزیت KW - انرژی DO - 10.29252/piaj.2022.226471.1228 N2 - طی سال‌های حضور نیروهای ائتلاف در افغانستان، ایران توانست با کنار زدن رقیب‌های سنتی خود در بازار این کشور  به بزرگترین صادرکننده به آن تبدیل شود. به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان علاوه بر موضوعات سیاسی و امنیتی، از لحاظ تأثیراتی که می‌تواند بر روابط اقتصادی دو کشور داشته باشد نیز اهمیت دارد. یک راه برای فهم و تحلیل زمینۀ موفقیت اقتصادی ایران در افغانستان طی دوران گذشته و نیز پیامدهای به قدرت رسیدن طالبان طی دوران حاضر در حوزه روابط اقتصادی دو کشور، استفاده از مفهوم دیپلماسی اقتصادی است. مقاله حاضر با مبنا قرار دادن گرایشی در دیپلماسی اقتصادی که «دولت» و منافع استراتژیک دولت را در کانون مفهوم‌سازی خود از دیپلماسی اقتصادی قرار می‌دهند، کوشیده تا ضمن قرار دادن توفیقات اقتصادی ایران طی دهه‌های اخیر در افغانستان در یک زمینه مفهومی، دلالت‌ها و تأثیرهای حضور طالبان در کابل بر این وضعیت و چالش‌های به وجود آمده برای این روابط را مورد مداقه قرار دهد. چنین استدلال شده که عدم قطعیت‌ها، ورود بازیگران جدید، کوچک شدن اقتصاد و کاهش درآمدهای دولت و مردم افغانستان مهمترین چالش‌های دیپلماسی اقتصادی ایران در دوران طالبان هستند. با این حال، نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که هرچند دیپلماسی اقتصادی ایران در دوران طالبان در حال سازگار کردن خود با شرایط جدید بوده و دو حوزه از سه حوزۀ بررسی شده، تأثیرپذیریِ کمتری از به قدرت رسیدن دوبارۀ طالبان دارد، در یک حوزه یعنی ترانزیت چشم‌اندازهای تداوم دستاوردهای دیپلماسی اقتصادی ایران با عدم قطعیت و دشواری‌های بیشتری روبه‌رو است. UR - https://piaj.sbu.ac.ir/article_102944.html L1 - https://piaj.sbu.ac.ir/article_102944_58df7be92aa764e1ec7efc96c74a4631.pdf ER -