TY - JOUR ID - 101836 TI - وضعیت استثنائی وکرونارانگیِ سیاست JO - رهیافت‌های سیاسی و بین ‌المللی JA - PIAJ LA - fa SN - 1735-739X AU - جزایی, محدثه AU - نجف زاده, رضا AD - علوم سیاسی،‌دانشکده حقوق و علوم سیاسی،‌دانشگاه فردوسی،‌ مشهد،‌ایران AD - استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 13 IS - 1 SP - 177 EP - 206 KW - وضعیت استثنائی KW - کرونا ویروس KW - کارل اشمیت KW - کرونارانگی KW - مصلحت دولت DO - 10.29252/piaj.2021.221160.1054 N2 - همه‌گیری کروناویروس با تغییر در ساحت زیست شهروندان، اغلب دولت‌ها را به اعلام «وضعیت استثنائی» و اِعمال محدودیت‌های فراوان برای مقابله با گسترش این ویروس واداشت. اگرچه نمی‌توان از تلقی مشترک دربارۀ «وضعیت استثنائی» به‌عنوان یک موقعیت سخن گفت، اما اعلام وضعیت استثنائیِ مدنظر متفکرانی هم‌چون میشل‌فوکو، کارل‌اشمیت و جورجوآگامبن همواره به سودِ افزوده‌شدن بر قدرت حاکمِ مستقر تفسیر شده است. در این نوشتار، ضمن ایضاحِ نظری وضعیت استثنائی، به اثرات سیاسی و حقوقی اعلام چنین وضعیتی در کشور فرانسه و مقایسۀ آن با ایران پرداخته می‌شود. پرسش اساسی این نوشتار این است که نتایج سیاسی-زیستیِ اعلامِ وضعیت استثنائی در کشور فرانسه و ایران چگونه به افزایش اختیارات دولت، محدودیت آزادی شهروندان و صف‌آرایی جامعۀ مدنی در برابر حاکمیت دولت منجر شده است. به‌نظر می‌رسد قدرت دولت‌ها با اعلام وضعیت استثنائی به منظور تنظیم ساحت زیستی- سیاسی جمعیت افزایش یافته است. وضعیت استثنائی اعلام شده در فرانسه در ذیل دشوارۀ «مصلحت  دولت» به ایجاد نظم پلیسی- نظامی در جامعه منجر شده، مساله‌ای که قاعده‌مندیِ زیست روزمرۀ شهروندان را به حالت تعلیق درآورده و سایۀ تداوم وضعیت استثنائی را با دائمی‌کردن ترس میان جمعیت مستقر کرده است. وضعیت استثنائی ایجادشده پس از همه‌گیری کرونا در ایران، اگرچه نه به وضوح و تعیین‌کنندگیِ کشور فرانسه، اما تغییرات سیاسی اثرگذاری را به‌وجودآورده که برهم‌زنندۀ نظم سابق اجتماعی به‌شمار می‌رود. در هردو کشور مورد بررسی، کرونا هم‌چون رانه‌ای اساسی، تبدیل به موتور محرکه‌ای شده که با اعلام وضعیت استثنائی، مناسبات قدرت را به سود حاکیت دولت، تغییر داده است. UR - https://piaj.sbu.ac.ir/article_101836.html L1 - https://piaj.sbu.ac.ir/article_101836_1fa2bc3ee4dce4abe51c23e930e99235.pdf ER -