مدل راهبردی طالبان در روند دولت سازی دوم در افغانستان

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

2 دکتری مدیریت، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران

3 استادیار مدیریت، دانشکده فنی امام محمد باقر (ع) ساری، ساری، ایران

10.29252/piaj.2023.229626.1315

چکیده

در این تحقیق، هدف نویسندگان ارائه پاسخی مستدل به این سوال است که مدل راهبردی طالبان در روند دولت‌سازی دوم در افغانستان مبتنی بر چه مولفه‌هایی است و این امر چه چالش‌ها و فرصت‌هایی برای ایران در پی دارد؟ روش تحقیق از نوع کیفی با ماهیت اکتشافی است. جامعه آماری مقاله حاضر نخبگان و پژوهشگران حوزه علوم سیاسی، مطالعات منطقه‌ای، روابط بین‌الملل و ژئوپلیتیک است که با استفاده از روش نمونه‌گیری نظری و هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری با 40 خبره مصاحبه عمیق انجام شد و در بخش کمی، برای سنجش مدل پرسشنامه محقق ساخته‌ای با روش نمونه‌گیری در دسترس در بین 90 نفر از نمونه‌ها توزیع گردید. داده‌ها در بخش کیفی با روش کیفی تئوری داده نیاد و نرم افزار MAXQDA10 و در بخش کمی با روش معادلات ساختاری، الگوریتم حداقل مربعات جزیی با نرم افزار SMART PLS تحلیل گردید.یافته‌ها حاکی از آن است که مدل راهبردی طالبان در دولت‌سازی دوم افغانستان دارای 11 مولفه و 35 شاخص به شرح ذیل می‌باشد: شرایط علی (1.حضور نیروهای امریکایی و ناتو 2. شکست روند دولت‌سازی در افغانستان)؛ شرایط زمینه‌ای (3. تاکید بر تحقق دولت اسلامی  4. تلاش برای تقویت پایگاه اجتماعی و مردمی)؛ شرایط راهبردی (5. تلاش برای تحقق دولت اسلامی اعتدالگرا 6. تلاش برای وحدت قومیتی در افغانستان 7. تلاش برای ائتلاف با قدرت‌های منطقه ای)؛ شرایط مداخله‌گر (8. حمله مجدد ائتلاف بین‌المللی به افغانستان 9. تشدید تقابل گرایی طالبان و داعش) و پیامدها (10. فرصت‌های ایران 11. چالش‌های ایران) است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Taliban Strategic Model of the Second State Building in Afghanistan

نویسندگان [English]

  • Abdolreza Alishahi 1
  • Neda Hasanpuor 2
  • Karam Sina 3
1 PhD in Political Science, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.
2 PhD in Public Administration, Organizational Behavior, Department of Public Administration, Chalous Branch, Islamic Azad University, Chalous, Iran
3 Assistance Professor of Imam Muhammad Bagher Technical University, Sari, Iran.
چکیده [English]

In this research, the aim of the authors is answer to this question: "What does the challenges and opportunities Taliban's strategic model in the second state-building in Afghanistan? And what are the challenges and opportunities for the Islamic Republic of Iran? The research method is mixed. The statistical population of this article was the elites and researchers in the fields of political science, regional studies, international relations and geopolitics, who were interviewed in-depth with 40 experts using the theoretical and purposeful sampling method until reaching theoretical saturation. Quantitatively, to evaluate the model, a researcher-made questionnaire with available sampling method was distributed among 90 people from the samples. The data were analyzed in the qualitative part with the qualitative method of database theory and MAXQDA10 software, and in the quantitative part with the method of structural equations, partial least squares algorithm with SMART PLS software. The findings indicated that the strategic model of the Taliban in the second state-building period in Afghanistan has 11 components and 35 indicators as follows: Causal conditions (1. The presence of American and NATO forces, 2. The failure of the state-building process in Afghanistan) Background conditions (3. Emphasis on the realization of an Islamic state 4. Efforts to strengthen the social and popular base) Strategic conditions (5. Efforts to realize a moderate Islamic state 6. Efforts for ethnic unity in Afghanistan 7. Efforts for an alliance with the Republic Islamic Republic of Iran) and intervening conditions (8. International coalition's renewed attack on Afghanistan 9. Intensification of confrontation between Taliban and ISIS), consequences (10. Opportunities of the Islamic Republic of Iran 11. Challenges of the Islamic Republic of Iran)

کلیدواژه‌ها [English]

  • Afghanistan
  • Grounded Theory
  • State Building
  • Taliban
  • Strategic Model
  • Islamic Republic of Iran

مراجع

  • منابع

    • تاپیج، ویلیام (1401)، پاکستان: طالبان، القاعده و ظهور تروریسم. ترجمه امیرحسین کلاهچی، تهران: انتشارات لوح فکر.
    • خندق، نجله (1398)، زمینه‌های سیاسی و اجتماعی در فرآیند دولت‌سازی افغانستان در دوره طالبان و پساطالبان. تهران: دانش گستر حقیقت.
    • رشید، احمد (1380)، طالبان: اسلام، نفت و بازی بزرگ جدید. ترجمه اسدالله شفایی و صادق باقری، تهران: انتشارات دانش هستی.
    • سلیمانی پورلک،  فاطمه (1400)، خروج امریکا از افغانستان؛ بازتاب استراتژی بازموازنه. رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، 13(2)، 233-258.
    • شیرزاد، ابومسلم (1396)، طالبان در پشت نقاب. تهران: انتشارات سعید.
    • صفاری، غلامعلی (1395)، طالبان. تهران: انتشارات اندیشه سازان نور.
    • فرهودی مقدم، محمد رامبد و قوام, عبدالعلی (1399)، دولت ـ ملت سازی ابتر ریشه بحران‌های اخیر خاورمیانه. دوفصلنامه سیاست و روابط بین‌الملل، 4(7)، 279-310.
    • فضلی، رز (1401)، بررسی مقایسه‌‌ای میان امارت اسلامی طالبان در افغانستان 1996-2001 و الگوی دولت تمامیت‌خواه در غرب. دولت پژوهی، 8(30)، 93-132.        
    • قوام، عبدالعلی و زرگر، افشین (1390)، دولت‌سازی ملت سازی و نظریه روابط بین‌الملل؛ چارچوبی تحلیلی برای فهم و مطالعه جهان دولت-ملت تهران: انتشارات دانشگاه آزاد.
    • گال، کارلوتا (1400)، فتح نامه‌ی کابل: اسرار پنهان جنگ بی‌پایان. ترجمه محمدقراگزلو، تهران: نگاه.
    • مارسدن، پیتر (1394)، طالبان: جنگ، مذهب و نظم نوین در افغانستان. ترجمه نجله خندق، تهران: مرکز.
    • مژده، وحید (1400)، افغانستان و 5 سال سلطه طالبان. تهران: نی.
    • مقدس، اعظم (1400)، بررسی علل و زمینه‌های بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان (2015- 2021)، یک تحلیل سه سطحی. جامعه‌شناسی سیاسی جهان اسلام، 9(19)، 55-82.
    • نامدار وندائی، سالار و قریبی، حسین (1401)، انعطاف رژیم بین‌المللی مقابله با تروریسم در برابر طالبان. سیاست خارجی، 36(141)، 5-26.
    • هدایتی شهیدانی، مهدی؛ سلمانزاده، میلاد و بابایی، محمدرضا (1399)، واکاوی سیاست خارجی ترامپ نسبت به افغانستان با تأکید بر توافق‌نامه صلح با طالبان در سال 2020. سیاست و روابط بین‌الملل، 4(8)، 1-22.
    • همایی راد، خلیل الله (1400)، طالبان: مروری بر رخدادهای افغانستان؛ از طوفان 333 تا فرار 15 آگوست. تهران: الماس البرز.
    • یوانز، مارتین (1400)، افغانستان: مردم و سیاست. ترجمه سیما مولایی، تهران: ققنوس.
    • Afzal, M. (2021), The US State-Building Failure in Afghanistan. European Scientific Journal, 17(33), 1-16. DOI: https://doi.org/10.19044/esj.2021.v17n33p27
    • Clayton, T. (2022), Afghanistan: Background and U.S. Policy: In Brief. Washington. D.C: Congressional Research Service.
    • Cogan, M., & Gill, D. (2022), Legitimacy and International Development in a Taliban- dominated Afghanistan. Journal of Indo-Pacific Affairs, 14(6), 20-36.
    • Crews, D. (2021), The Challenge of Taliban Ideology for International Politics: Religious Competition, Counterterrorism, and the Search for
    • Dam, B. (2021), Looking for the Enemy: Mullah Omar and the Unknown Taliban. NewYork: HarperCollins.
    • Dodge, T. (2021), Afghanistan and the Failure of Liberal Peacebuilding. Global Politics and Strategy, 63(5), 47-58. Doi.org/10.1080/00396338.2021.1982197
    • Giustozzi, A. (2022), The Taliban at War: 2001 – 2021. London: Oxford University Press.
    • Kotoky, A., & Borthakur, A. (2021), The Ideological Trajectory within the Taliban Movement in Afghanistan. Asian Journal of Middle Eastern and Islamic Studies, 15(2), 115- 128.
    • Journal of International Analytics, 12(4), 50-66. Doi: 10.46272/2587-8476-2021-12-4-50-67
    • Mazhdeh, V. (2021), Afghanistan and 5 years of Taliban rule. Tehran: Ney. (In Persin)
    • Steinberg, G., & Albrecht, A. (2022), Terror against the Taliban. Berlin: German Institute for International and Security Affairs.
    • Wentworth, M. (2022), Weapons in Afghanistan: The Taliban’s Spoils of War. Washington D.C: Policy Brief.
رهیافت‌های سیاسی و بین ‌المللی
دوره 14، شماره 3 - شماره پیاپی 73
فروردین 1402
صفحه 183-200

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار