راهبردهای برجسته سازی و به‌حاشیه‌رانی در گفتمان انتخاباتی حسن روحانی (مطالعه موردی: انتخابات ریاست جمهوری سال 1396)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم و اندیشه سیاسی دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

10.29252/piaj.2021.214487.0

چکیده

برجسته‌سازی و به‌حاشیه‌رانی یکی از فرایندهای اثرگذار در منازعات گفتمانی در انتخابات است. در واقع، یکی از ویژگی‌های گفتمان پیروز آن است که توانایی برجسته‌سازی نقاط قوت خود و نقاط ضعف حریف و به‌حاشیه‌رانی نقاط قوت رقیب و نقاط ضعف خود را داشته باشد.  مقاله حاضر درصدد است در چارچوب نظریه تحلیل گفتمان لاکلاو و با مورد‌پژوهی انتخابات سال 96 به پاسخ به این پرسش بپردازد که راهبردهای گفتمان پیروز در برجسته‌سازی و به‌حاشیه‌رانی چه بود؟ یافته‌های تحقیق با تمرکز بر سخنرانی‌های انتخاباتی، مستند تبلیغاتی و مناظرات انتخاباتی حسن روحانی مبنی بر آن است که روحانی با استفاده از غیریت‌سازی با دولت قبل و تسری بار منفی آن به نامزدهای اصولگرا و توجه به بعد اسطوره‌ای گفتمان خود و رقیب به برجسته‌سازی نقاط مثبت خود و نقاط ضعف رقیب پرداخته است. وی همچنین با توسل به دال تهی و قابلیت اعتبار به برجسته‌سازی نقاط ضعف رقیب و به حاشیه‌رانی برخی نقاط قوت آن روی ‌آورده است. و در نهایت، وی برای خنثی نمودن تبلیغات رقیب، دال امنیت را در منظومه گفتمانی خود جای داده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Foregrounding and exclusion strategies in Rouhani's election discourse (case study: 2017 presidential election)

نویسندگان [English]

  • mohamad ali hosainizadah 1
  • rasool zareazadeh 2
1 Shahid Beheshti University
2 PhD student in Political Science, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Foregrounding and exclusion are of effective processes in discourse debates in elections. In fact, one of the characteristics of a victorious discourse is that it has the ability to foreground its strong points and its opponent's weak points and to exclude its opponent's strong points and its own weak points. Having regard to the Laclau‎ discourse analysis and case study of 2017 election, the present research seeks to find an answer to the question "what were the victorious discourse strategies in foregrounding and exclusion?" Findings of the research which focus on Rouhani's election speeches, campaign documentaries, and elections debates are based on this proposition that he used otherness against former administration and spread its negative impacts on conservative candidates. He also sought to foregrounf his own strong points and his opponent's weak points with the use of mythical characteristic of his discourse. Also, with respect to the empty signifier and credibility, he used agenda setting of opponent's weak points and exclusion of its strong points. Consequently, in order to neutralize opponent's propaganda, Rouhani used security signifier in his discourse.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : foregrounding and exclusion
  • election discourse
  • 12th presidential election
  • otherness
  • mythical characteristic
  • empty signifier
  • credibility
  • منابع

    • آشنا، حسام الدین،(26/1/1396)، «گفتمان روحانی در دور دوم چیست؟»، بازیابی شده از سایت انصاف نیوز به آدرس: http://www.ensafnews.com/57687
    • بی‌نام، (22/2/96)، «مشروح سومین مناظره نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری 96 در رسانه ملی»، بازیابی شده از سایت باشگاه خبرنگاران جوان به آدرس: https://www.yjc.ir/fa/news/6079958/
    • _______(15/2/96)، «مشروح دومین مناظره نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری 96 در رسانه ملی»، بازیابی شده از سایت باشگاه خبرنگاران جوان به آدرس: https://www.yjc.ir/fa/news/6074428/
    • حسینی زاده، محمدعلی(1386)، اسلام سیاسی در‌ایران، قم: دانشگاه علوم انسانی مفید.
    • رضاپور، ابراهیم و آقاگل‌زاده، فردوس(1391)، «نقش استعاره در برجسته‌سازی و حاشیه‌رانی ایدئولوژی در روزنامه‌های داخلی»، دوفصلنامه زبان‌پژوهی دانشگاه الزهرا، سال چهارم، شماره 7، پاییز و زمستان.
    • رضایی‌پناه، امیر و شوکتی مغرب، سمیه (1394)، هویت، گفتمان و انتخابات در ایران(مبانی ایدئولوژیک انتخابات 1392)، تهران: نشر نویسه فارسی.
    • روحانی، حسن(1391)، امنیت ملی و نظام اقتصادی ایران، تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک.
    • ________ (3/2/96)، «سخنرانی انتخاباتی در قزوین»، بازیابی شده از سایت سفرهای استانی به آدرس:
    • http://safarostani.ir/Portal/Home/ShowPage.aspx?Object=NEWS&ID=f15750b8-fcb1-4afa.

     

    • ______(24/2/96)، «سخنرانی انتخاباتی در اصفهان»، بازیابی شده از سایت تجارت امروز به آدرس: https://tejaratemrouz.ir/fa/news/21089
    • ________ (16/2/96)، «مستند تبلیغاتی حسن روحانی»، بازیابی شده از: باشگاه خبرنگاران جوان به آدرس: https://www.yjc.ir/fa/news/6076374/
    • ________ (18/2/96)، «سخنرانی انتخاباتی در همدان»، بازیابی شده از سایت مشرق نیوز به آدرس: https://www.mashreghnews.ir/news/721613
    • ________ (18/2/96)، «سخنرانی انتخاباتی در کرمانشاه»، بازیابی شده از سایت تجارت امروز به آدرس: http://tejaratemrouz.ir/fa/news/21015/
    • ________ (25/2/96)، «سخنرانی انتخاباتی در تبریز»، بازیابی شده از سایت آفتاب نیوز به آدرس: https://aftabnews.ir/fa/news/445943
    • ________ (27/2/96)، «سخنرانی انتخاباتی در مشهد»، بازیابی شده از سایت تجارت امروز به آدرس: https://tejaratemrouz.ir/fa/news/2114/
    • سلطانی، علی اصغر(1396)، قدرت، گفتمان و زبان: سازوکارهای جریان قدرت در جمهوری اسلامی‌ایران، تهران: نشر نی، چاپ پنچم.
    • عالی‌پور،کامین و کزازی، میرجلال‌الدین(1396)، «تبیین انگیزه های برجسته سازی، به حاشیه رانی و غیریت سازی دررباعیات خیام براساس تحلیل انتقادی گفتمان»، دوفصلنامة زبان و ادبیات فارسی، سال ٢٥ ، شمارة ٨٣ ، پاییز و زمستان.
    • قهرمانپور، رحمان (1394)، بازی انتخابات ریاست جمهوری در‌ایران، تهران، تیسا.
    • کریمی‌فیروزجائی، علی(1396)، گفتمان‌شناسی انتقادی، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
    • مجیدی، حسن و رحیمی‌نیا، محسن(1397)،«تحلیل گفتمان اعتدال در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم»، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال هفتم، شماره 25، تابستان.
    • مهدوی، محمدصادق و کلهر، سینا(1394)، «بررسی ضعف دستگاه فرهنگی ج.ا. در برجسته‌سازی و حاشیه‌رانی گفتمان فرهنگی»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، سال 12، ش. 40، بهار.
    • ون دایک، تئون‌ای(1394)،‌ایدئولوژی و گفتمان: درآمدی چند رشته‌ای،‌ترجمه محسن نوبخت، تهران: انتشارات سیاهرود.
    • هوارث، دیوید(1397)، گفتمان،‌ترجمه روح ا... قاسمی، تهران،‌اندیشه احسان.
    • یورگنس، ماریان و فیلیپس(1389) ، نظریه و روش در تحلیل گفتمان،‌ترجمه‌هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
    • Holzscheiter, Anna (2010), Children’s Rights in International Politics: The Transformative Power of Discourse. London: Palgrave Macmillan.
    • Laclau,E. (1990), New Reflections on the Revolution of Our Time, London:Verso
    • Van Dijk, Teun A. (2008), Discourse and Context; a Sociocognitive approach, Capbridg University Press.