کاربردِ مفهومِ«فَرّه» و «کرامت» در اندیشه سیاسی ایرانِ باستان و اسلام؛ تحلیلی مقایسه‌ای

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکده حقوق، علوم سیاسی و تاریخ دانشگاه یزد

10.29252/piaj.2022.227382.1253

چکیده

وقتی‌که به منابع برجسته در تاریخِ فکرِ ایران باستان و تفکر اسلامی رجوع می‌کنیم، دو مفهومِ «فَرّه» و «کرامت» بسیار خودنمایی می‌کنند. شاید در نگاه اول نتوان رشته پیوندی میان این دو مفهوم برقرار کرد، اما با ریشه‌یابی مفهومی این دو واژه در دو سنتِ فکری ایرانی و اسلامی و جایگاه آن‌ها در امر سیاسی، قرابت معنایی و کاربرد بسیاری میان آن‌ها می‌توان یافت. در این مقاله درصدد نشان دادن قرابت مفهومی و کاربردی این دو واژه به‌عنوان مفهوم مرکزی در اندیشه سیاسی ایران باستان و اسلام هستیم، لذا سؤال اصلی این تحقیق این است: چه ارتباطی میان مفهوم «فَرّه» در اندیشه سیاسی ایرانی و «کرامت» در اندیشه سیاسی اسلامی وجود دارد؟ روش مورداستفاده در این تحقیق، مقایسه‌ای و بر مبنای الگوی توافق و اختلاف پرزورسکی و توین است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Application of the concept of "Farah" and "Dignity" in the political thought of ancient Iran and Islam; a comparative analysis

نویسنده [English]

  • mohammad kamali gooki
Assistant Professor, Law, Political Sciences and History Department - Political Sciences
چکیده [English]

When referring to prominent sources in the history of the thought of ancient Iran and Islamic thought, two concepts of "Farrah" and "Dignity" are very revealing. Perhaps can not be established at first glance, the link between these two concepts. But with the Conceptual rooting of these two words in the Iranian and Islamic Intellectual tradition and their position in the political affairs, they can be found in the semantic and practical relationship between them. In this article, we try to show the conceptual and practical relationship between these two words as a central concept in the Islamic political and ancient Iranian thought. Farah and dignity can be considered in a general definition of meaning, and that particular attribute of man, which makes him different in nature and owns the right. The main question of this research is: What is the relationship between the concept of "Farah" in Iranian political thought and "dignity" in Islamic political thought? The method used in this research is comparative and based on the pattern of agreement and the difference Przeworski and Twain.

کلیدواژه‌ها [English]

  • “Farah
  • Dignity
  • Iran
  • Islam
  • political thought
  •  

    • آموزگار، ژاله؛ تفضّلی، احمد) 1386)، دینکرد پنجم، تهران، انتشارات معین.
    • آموزگار، ژاله (1374)، فره این نیروی جادویی و آسمانی، مجله کلک، شماره شصت و هشت، ص32-40.
    • اکرمی، وحیده (1387)، سعادت و کرامت انسانی از دیدگاه امام خمینی (ره)» در اصول و مبانی کرامت انسان،ج7، تهران، چاپ و نشر عروج.
    • اسفندیار، بهاالدین محمدبن(1389)، تاریخ طبرستان، تصحیح عباس اقبال اشتیانی، تهران: اساطیر.
    • بهار، مهرداد (1384)، پژوهشی در اساطیر ایران. ویراستار: کتایون مزداپور. چاپ پنجم. تهران: انتشارات آگاه.
    • بلعمی، ابو علی محمد بن محمد (1385)، تاریخ بلعمی، تصحیح محمد تقی بهار، تهران: زوار.
    • تبریزی شهروی، زهرا «فرشاهان و پهلوانان ایرانیِ فرهمند»، فصلنامه عرفانیات در ادب فارسی، تابستان 1392, دوره 4, شماره15.
    • ثعالبی، عبدالملک بن محمد (1385)، شاهنامه ثعالبی در شرح احوال سلاطین ایران، محمود هدایت (مترجم)،تهران: اساطیر.
    • سارو خانی، باقر (1377)، روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی، ج 2، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی.
    • سنگاری، اسماعیل، «رابطة مفاهیم فره و خویشکاری براساس متون پهلوی و کارکرد اجتماعی آن‌ها در اندیشه سیاسی ایران باستان»، فصلنامه مطالعات ایرانی، دوره 16، شماره 31، تابستان 1396، صفحه125-139
    • شریفی، گلفام (1386)، «تحول معنایی واژه فره در متن‌های اوستایی و پهلوی»، مطالعات ایرانی، شماره 11، ص 99.
    • رزمجو، شاهرخ (1389)، استوانه کورش بزرگ، تهران: نشر فرزان روز.
    • دادگی، فرنبغ (1369)، بندهشن، ترجمه مهرداد بهار. تهران: توس.
    • جعفری، محمد تقی (1390)، فلسفه و هدف زندگی، تهران: موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری
    • جعفری، محمد تقی (1387)، حکمت اصول سیاسی اسلام؛ تفسیر فرمان مالک اشتر، تهران: موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری
    • طباطبایی، فاطمه (1387)، «تحلیل مفهومی کرامت در قرآن»، در اصول و مبانی کرامت انسان،ج2، تهران، چاپ و نشر عروج.
    • عالمیان، علی‌اکبر (1387)، «کرامت انسان در نهج‌البلاغه»، در اصول و مبانی کرامت انسان،ج3، تهران، چاپ و نشر عروج.
    • کمالی گوکی، محمد و دیگران (زمستان 1395)، «ملاک کرامت‏مندی انسان در اندیشه سیاسی کانت و علامه جعفری در قالب سه نظریه انسان‌گرایانه، افزوده و انسانیت بالقوه»، فصلنامه علوم سیاسی، دوره 19، شماره 74- تابستان 95، صفحه 91-118.
    • کدیور، محسن (تیرماه ۱۳۸۲) «حقوق بشر و روشنفکری دینی» مجله آفتاب، شماره ۲۷.
    • منوچهری، عباس (1390)، رهیافت و روش در علوم سیاسی، تهران، سمت.
    • مارش و استوکر (1385)، روش و نظریه در علوم سیاسی، امیرمحمد حاجی یوسفی (مترجم)،تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی
    • مکنزی، دیوید نیل (1379)، فرهنگ کوچک زبان پهلوی. ترجمه مهشید میرفخرایی. چاپ دوم. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    • محمدی، ذکرالله، «انتقال و تحول اندیشه سیاسی فره ایزدی از ایران باستان به ایران اسلامی» سخن تاریخ، بهار 1391، سال ششم، شماره16.
    • میر فخرایی، مهشید (1367)، روایت پهلوی، ترجمه از پهلوی به فارسی، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
    • مرادی غیاث آبادی، رضا (1385)، زامیاد یشت، ترجمه شده در سایت: http://ghiasabadi.com/avesta-zamyad.html
    • مصباح یزدی، محمدتقی (1380)، نظریه حقوقی اسلام، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ۱۳۸۰.
    • نوبهار رحیم (اردیبهشت ۱۳۸۲،، «دین و کرامت انسانی؛ مبانی نظری حقوق بشر» (مجموعه مقالات دومین همایش بین‌المللی حقوق بشر؛ ۲۷ و ۲۸) قم، دانشگاه مفید، ۱۳۸۴، ص ۶۱۳-۶۳۲.
    • یعقوبی، احمد (1387)، تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، تهران: علمی و فرهنگی.
    • Henry Campbell (1991), Black's law Dictionary, 6th. U.S.A. West Publisher.
    • Joyce M. Hawkins (1996), The Oxford Encyclopedic English Dictionary, Published October 3rd by Oxford University Press, USA