وارونگی رابطه‌ی نظر و عمل و پیامدهای سیاسی آن؛ با تأکید بر دیدگاه ویتگنشتاین و مایکل اُکشات

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران

2 دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

تاریخ اندیشه­‌ی سیاسی همواره تحت تأثیر یک دیدگاه مسلم در مورد نسبت نظریه با عمل سیاسی بوده است. بر مبنای این دیدگاه، نظر بر عمل تقدم داشته و بدینسان هر کنش سیاسی در گام نخست نیاز به متابعت از یک نظریه­‌ی سیاسی دارد. با این حال، این پیش­‌فرض کلاسیک فلسفی از سوی فیلسوفان متأخری همچون ویتگنشتاین و اُکشات به چالش کشیده شده است. در همین راستا، این پرسش اساسی قابل طرح است که «از نظر ویتگنشتاین و اُکشات، چه رابطه‌­ای میان نظر و عمل وجود دارد و پیامدهای سیاسی آن چه می‌تواند باشد؟» فرضیه­‌ی پژوهش از این قرار است که «ویتگنشتاین و اُکشات برخلاف روال رایج، قائل به برتری عمل بر نظر و واژگونی دیدگاه سنتی تقدم نظر بر عمل هستند و به‌تبع آن سیاست از حوزه­‌ی انتزاع محض فاصله گرفته و به زندگی روزمره وتجربه‌­ی زیسته­‌ی انسان نزدیک می‌شود و بدین‌ترتیب، درک ما از نظریه­‌ی سیاسی و نسبت آن با عمل سیاسی دچار تغییرات بنیادین می‌شود». روش پژوهش، مقایسه‌­ای و چارچوب نظری، نظریه‌­ی انسان‌شناسانه­‌ی ویتگنشتاین و اُکشات، یعنی انسان بوطیقایی است.

کلیدواژه‌ها


  1. الف) فارسی
  2. بشیریه، حسین. (1376). تاریخ اندیشه‌های سیاسی قرن بیستم: جلد اول اندیشه‌های مارکسیستی، تهران: نی.
  3. ویتگنشتاین، لودویگ. (1380). پژوهش‌های فلسفی، ترجمه‌ی فریدون فاطمی، تهران: مرکز.
  4. هولاب، رابرت. (1376). یورگن هابرماس: نقد در حوزه‌ی عمومی، ترجمه‌ی حسین بشیریه، تهران: نی.
  5. ب) منابع انگلیسی
  6. Apel, Karl Otto. (1980). Towards a Transformation of Philosophy, Translated by G. Adey and D. Frisby, London: Routledge and Kegan Paul.
  7. Cavell, Stanley. (1979). The Claim of Reason: Wittgenstein, Skepticism, Morality, and Tragedy, New York: Oxford University Press.
  8. Dreyfus, L. Hubert. (1991). Being in the world, MIT Press.
  9. Isaacs, Stuart. (2006). The Politics and Philosophy of Michael Oakeshott, London and New York: Rutledge.
  10. Oakeshott, Michael. (1975). On Human Conduct, Oxford: Clarendon Press.
  11. Oakeshott, Michael. (1962). Rationalism in Politics and Other Essays, London: Methuen.
  12. Oakeshott, Michael. (1990). Experience and its modes, Londen: Cambridge.
  13. O’Connor, Brian. (2004). Adorno’s Negative Dialectic, MIT Press.