عدم موازنه و الگوهای رفتاری نامتجانس قدرت‌های خاورمیانه در مدیریت بحران سوریه (2019-2011)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه رازی

10.29252/piaj.2019.99851

چکیده

با از بین رفتن ساختار دوقطبی، عدم‌توازن‌ بر نظام بین‌الملل حاکم شد. در موازنه­ ی قدرت، مدیریت بحران‌ها توسط دو بلوک انجام می‌شد، اما پس از فروپاشی این نظام، مدیریت بحران‌ها بالأخص در مناطقی چون خاورمیانه، امری دور از دسترس به نظر می‌رسد. منازعه ­ی فرامنطقه‌ای چندین­ ساله در سوریه، مثال بارز این گفته است. این پژوهش با رویکردی توصیفی-تحلیلی در پی پاسخ به «چرایی استمرار بحران سوریه و عدم مدیریت آن در شرایط فقدان موازنه­ ی قوا در نظام بین‌الملل» است. با بهره‌ گیری از روش کتابخانه‌ای، می‌توان یکی از دلایل عدم مدیریت بحران سوریه را «عدم تجانس میان الگوهای رفتاری اتخاذشده توسط قدرت‌های منطقه (جمهوری اسلامی ایران، ترکیه، عربستان) جهت مدیریت بحران در شرایط فقدان موازنه در ساختار نظام» دانست. جمهوری اسلامی ایران با اتخاذ الگوی رفتاری مبتنی بر خویشتن‌داری، عربستان با الگوی رفتاری تهاجمی و ترکیه با رفتاری بدون ملاحظه، تجانسی در رویکردهای خود به بحران سوریه نداشتند. بررسی امنیت و سازوکار مدیریت بحران و قدرت‌های دخیل در این فرآیند، حائز اهمیت بسیاری است. هدف این نوشتار، تبیین الگوی رفتاری قدرت‌های منطقه است تا نشان دهد که تعارض عملکرد آنان چگونه مدیریت بحران و صلح در خاورمیانه را به امری غیرمعمول تبدیل کرده است. چارچوب نظری پژوهش از پارادایم واقع‌گرایی بهره گرفته است. در قالب این فرانظریه، از رهیافت‌های چندگانه ­ی مطرح‌شده توسط بنجامین میلر که در حیطه­ ی مدیریت بحران چارچوبی منحصربه‌فرد است استفاده شده است. صلح در خاورمیانه نیازمند الگوهای رفتاری متجانس سه قدرت یادشده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Imbalance‌ and‌ Heterogeneous‌ Behavioral‌ Patterns‌ of‌ Regional‌ Powers‌ in‌ Syria‌ Crisis‌ Managment

نویسندگان [English]

  • Neda Kahrizi
  • Ghodrat Ahmadian
Razi University, Iran
چکیده [English]

The collapse of the bipolar structure of the international system caused imbalance in the international system. In the bipolar structure, the balance of power crisis management was carried out by two blocs, but by the collapse of the system, crisis management especially in areas like the Middle East seems unreachable. Long term regional conflict in Syria is a clear example of such situation. This research, by a descriptive approach, looking for an answer to the question of "Why does the Syrian crisis with its unmanagement in the imbalance of power in international system continues as such?" One of the reasons of the unmanaging the Syrian crisis- by using the library method- is the heterogeneity of behavioral patterns adopted by the regional powers, such as Islamic Republic of Iran, Turkey and Saudi Arabia, to manage the crisis in the unbalanceed structure of the system. Iran by adopting a restrained behavior pattern, Saudi Arabia by an aggressive conduct and Turkey by a reckless conduct, had no congruency to the Syrian crisis. Examining the security and crisis management mechanism and the powers involved in this process is very important. purpose of this article is to explain the behavior of the powers of the region which as a result of their conflict of behavior has made crisis management and peace in the Middle East unusual. The theoretical framework of the research uses the realism paradigm; in this paradigm we have used Benjamin Miller's Multiple Approaches that is a unique method in the compass of crisis management. Peace in the Middle East requires congruent behavioral patterns of the three powers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Crisis Management
  • Behavioral Patterns
  • Regional Powers
  • Structure of International System
  1. الف) منابع فارسی
  2. امیدی، علی و آقامحمدی، زهرا. (1396). بحران سوریه بر اساس نظریه مکعب بحران، فصلنامه روابط خارجی، 4 (9)، زمستان.
  3. بارانی، کاظم، کنگاوری، روحالله، فراتی، محمدرضا. (1390)، تحلیل ژئوپلیتیک سوریه، بستری برای تدوین سیاست خارجی ایران در خاورمیانه، مجله سیاست دفاعی، 20 (77).
  4. برچر، مایکل و وینکلفلد، جاناتان. (1382). بحران، تعارض و بی‌ثباتی، ترجمه علی صبحدل، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  5. پوستینچی، زهره و پازن، مژگان. (1392). الگوی مدیریت بحران در پرتو گسلهای هویتی خاورمیانه، فصلنامه سیاست جهانی، 4 (2).
  6. تاجیک، هادی و سعادتی، ابوالفضل. (1395). بررسی سیاست خارجی ترکیه در دوره اسلام‌گرایان در قبال سوریه و تأثیر آن بر محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران، مجله سیاست دفاعی. 24 (95). تابستان.
  7. ترابی، قاسم و محمدیان، علی. (1394). تبیین سیاست خارجی ج.ا.ایران در قبال بحران سوریه از منظر واقعگرایی تدافعی، فصلنامه سیاستپژوهی، 2 (3).
  8. جکسون، رابرت و سورنسون، گئورگ. (1394). درآمدی بر روابط بینالملل نظریهها و رهیافتها، ترجمه مهدی ذاکریان و دیگران، تهران: نشر میزان.
  9. چگینی زاده، غلامعلی. (1389). تحول در نظریههای موازنه قوا، تهران: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر.
  10. دانش نیا، فرهاد و هاشمی، مسعود. (1393). تحولات سیاست خارجی ترکیه در قبال سوریه و تبیین مؤلفه‌های تأثیرگذار بر آن، رهیافتهای سیاسی و بینالمللی، 6 (39).
  11. سیمبر، رضا، پادرروند، مهدی و دیگران. (1396). بررسی سیاست خارجی ایران در بحران سوریه با تأکید بر نظریه موازنه تهدید 2011 تا 2017، دو فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، 3 (1).
  12. شیرازی، ابوالحسن. (1394). رویکرد شورای امنیت در مواجهه با بحران کشور اسلامی سوریه (2011-2016)، فصلنامه پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، 5 (4).
  13. شهیدانی، مهدی و مرادیکلارده، سجاد. (1393). مؤلفه‌های مؤثر بر سیاست خارجی عربستان در قبال تروریسم تکفیری، فصلنامه آفاق امنیت، 7 (23)، تابستان.
  14. شهیدانی، مهدی و ولادیمیروویچ، رمان. (1394). الگوهای رفتاری روسیه و آمریکا در مدیریت بحران‌های منطقهای.
  15. قربانی، احمد و قربانی، محسن. (1394). سیاست خارجی ایران در قبال تحولات سوریه و پیامدهای منطقهای آن، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، 3 (12).
  16. قاسمیان، روحالله. (1392). کنکاشی در تحولات سوریه، ریشه‌ها، بازیگران و پیامدها، چاپ اول.
  17. قوام، عبدالعلی. (1384). روابط بین‌الملل، نظریه‌ها و رویکردها، تهران: سمت.
  18. کاظمی، علیاصغر. (1370). مدیریت بحران‌های بین‌المللی، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وابسته به وزارت امور خارجه.
  19. کوهکن، علیرضا و تجری، سعید. (1393). بحران سوریه و سیاست منطقه‌ای عربستان 2011 تا 2014، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، 3 (10)، پاییز.
  20. کیانی، داوود و خانمحمدی، زهره. (1392). واکاوی علل حضور روسیه در بحران سوریه، فصلنامه راهبرد، 22 (69).
  21. لاوسون، استفانی. (1394). نظریه‌های روابط بین‌الملل و رویکردهای متعارض به سیاست جهانی، ترجمه دکتر عبدالمجیدسیفی، تهران: نشر مخاطب.
  22. موسوی، محمد. (1396). واقع‌گرایی ساختاری و جایگاه سوریه در سیاست‌های منطقه‌ای ایران و روسیه، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، 7 (4)، زمستان.
  23. میرزاده، مهدی. (1393). استراتژی جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران سوریه سناریو و پیامدها، پژوهشنامه دفاع مقدس، 2 (11)، پاییز.
  24. میلر، بنجامین. (1376). الگوی رفتاری قدرت‌های بزرگ در مدیریت بحران‌های بینالمللی، ترجمه‌ی قدرت احمدیان، مجله سیاست دفاعی، پاییز و زمستان، شماره 21-20.
  25. نجات، سیدعلی. (1393). راهبردهای ایران و عربستان در قبال بحران سوریه، فصلنامه سیاست خارجی، زمستان، 28 (4).
  26. نیاکویی، سیدامیر و بهمنش، حسین. (1391). بازیگران معارض در بحران سوریه، اهداف و رویکردها، فصلنامه روابط خارجی، زمستان، 4 (4).
  27. والتز، کنت. (1392). نظریه سیاست بین‌الملل، ترجمه چگینیزاده و دیگران، تهران: مرکز آموزش و پژوهشهای بینالملل.
  28. ب) منابع انگلیسی
  29. Benedetta, Berti and Yoel, Guzansky. (2012). The Syrian Crisis and the Saudi-Iran Rivalry, Foreign Policy Research Institute, October.
  30. Grumet, Talirachel. (2015). New Middle East Cold War:Saudi Arabia and Irans Rivalry, University of Denver,Graduate Studies, August.
  31. Mingst, Karen. (2003). Essentiales of International Relation, Library of Congress Cataroging in Publication Data.
  32. Philips, Cristopher. (2012). Into the Quagmire: Turkey’s Frustrated Syria Policy, Middle East and North Africa Programme.
  33. Taspinar, Omer. (2012).Turkey’s Strategic Vision and Syria, The Washington Quarterly, Summer.
  34. .Stein-aaron, Itani Faysal. (2016). Turkey’s Syria Predicament.
  35. Ferris, Elizabeth and Kirisci, Kemal (.2015). The Consequences of Chaos, chapter1, the content,causes,and consequences of Syrian displacement.
  36. Humud,Carla, Blanchard, Christopher and Others. (2019). Armed Conflict in Syria: Overview and U.S Response, Congressional Research Service, crs report.
  37. ج) منابع اینترنتی
  38. مشرق نیوز. (25 اردیبهشت، 1397). آغاز نهمین دور مذاکرات صلح سوریه در آستانه، بازیابی شده از http://www.mashreghnews.ir/news/855706 .
  39. ایران دیپلماسی. (بهمن 1396). اردوغان و سنگی که در چاه انداخت، بازیابی شده از www.irdiplomacy.ir/fa/page/1974685.
  40. سایت قطره. (29 اردیبهشت، 1397). گزارشهای جهان در خصوص حمله به تأسیسات پزشکی سوریه، بازیابی شده از http://www.ghatreh.com/news/nn42662771 .
  41. BBC. (15 March 2018). Why is There a War in Syria? available at:
  42. http://www.bbc.com/news/world-middle-east-35806229 .
  43. Iamsyria. (May 2018). Total Death Count due to Conflict, available at:
  44. http://www.iamsyria.org/death-toolls.html.
  45. CNN. (March 2018). Syrian Civil War Fast Facts, available at:
  46. http://www.cnn.com/2013/08/27world/syria-civil-war-fast-facts/index.html