نوع مقاله : علمی - پژوهشی
چکیده
جایگاه و نقش دولت در اقتصاد و نوع این حضور، مسئله ی مهم محققان توسعه بوده است. در ایران نیز این موضوع مناقشه ی زیادی بین طرفداران تصدیگری دولت و ایفای وظایف حاکمیتی ایجاد کرده است. سؤال مهم مقاله ی حاضر، بررسی ویژگیهای دولت و نقشهای آن در اجرای برنامه ی سوم توسعه از منظر نهادگرایی است. «دولت خودگردان» و «دولت خودگردان متکی بر جامعه» مهمترین شاخصهای دولت توسعهگرا از دیدگاه ایوانز هستند. نقشهای تولیگری، تصدیگری، قابلگی و پرورشگری دولت نیز قانونمندیهای ایوانز برای تعریف دخالت دولت در توسعه ی صنعتی است. فرضیه ی تحقیق آن است که دولت در برنامه ی سوم توسعه، در شاخصهایی مانند «دیوانسالاری کارآمد، استقلال نسبی دولت و خوداتکایی متکی به جامعه»، افقهایی برای حل مشکلات ساختاری دولت ترسیم کرد، هرچند در حل آنها با چالشهایی مواجه بود. همچنین در این برنامه، بر گسترش برخی از صنایع تأکید شد که ایوانز آنها را مادر صنایع لقب داده است و قدرت «سرریز» و حرکت دهنده به سایر صنایع را دارند. روش این مقاله، تبیینی و از نوع مطالعات کتابخانهای و اسنادی است. هدف تأکید بر اهمیت جایگاه دولت در مسیر توسعه ی ایران و شناسایی نقشهای دولت، بر مبنای دیدگاه ایوانز است تا قوت و ضعف یکی از برنامههای توسعه از منظر اقتصاد سیاسی مشخص شود.
کلیدواژهها