فروپاشی حکومت مبارک در مصر؛ یک تحلیل ساختاری

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی

2 دانشگاه بروکسل

چکیده

با گذشت چند سال از فروپاشی حکومت مبارک در مصر، بررسی­های متعددی در زمینه­های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی درباره علل وقوع این رخداد ارائه شده است. در همین زمینه، مقاله حاضر تلاش می­کند با تکیه بر رهیافتی ساختاری و با توجه به تحلیلی دولت­محور به مهم­ترین علل وقوع انقلاب در مصر بپردازد. بر این اساس، سوال اصلی مقاله مربوط به «چرایی» آسیب­پذیری حکومت حسنی مبارک در مصر است. به نظر می­رسد بررسی نقش سه عامل/ متغیر اصلی ساختاری در قالب یک چارچوب تحلیلی و نظری بتواند به این پرسش پاسخ دهد. عامل اول به ماهیت خاصی از رژیم­های اقتدارگرا اشاره دارد به این صورت که ماهیت سلطانی حکومت مبارک، رژیم را به مرحله فروپاشی نزدیک کرد. عامل دوم معطوف به ماهیت اقتصاد سیاسی رژیم­های اقتدارگراست بدین­گونه که رژیم­های اقتدارگرای رانتیر و یا نیمه­ رانتیر در آسیب­پذیری و تغییر رفتار سیاسی آن نقش مهمی دارند. عامل سوم مربوط به رابطه رژیم­های اقتدارگرای منطقه با ابرقدرت­ها است بدین شکل که وابستگی سیاسی و اقتصادی به ابر قدرت­ها، و مشخصا ایالات متحده، رژیم را در معرض آسیب­پذیری بیشتر قرار می­دهد. ترکیب این سه عامل/ متغیر، وضعیتی را ایجاد می­کند که یک رژیم را در آستانه فروپاشی قرار می­دهد. این نوشته مبتنی بر داده­های تاریخی درباره سه دهه حکومت مبارک در مصر (1981-2011) است که به شیوه اسنادی و کتابخانه­ای جمع­آوری شده است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Collapse of Mubarak’s Government: A Structural Analysis

نویسندگان [English]

  • Seyed Abdolamir Nabavi 1
  • Saleh Zamani 2
چکیده [English]

Among other analyses addressing the collapse of Mubarak regime
in Egypt, the present study attempts to explain the Egyptian 2011
revolution on the basis of the state’s structure in the country.
Indeed, the focal point of the study is to reveal “why” Mubarak’s
regime was so vulnerable towards the social turbulency. It seems
that a three-pillar approach can lead to a proper answer, whose
pillars consist of: 1. The patrimonial structure of the state; 2. The
nature of the political economy in authoritarian states (which leads
to vulnerability towards the changes in socio-political behavior);
and 3. The economic and political dependency of the authoritarian
regimes on the super-powers (which makes them more vulnerable).
On the basis of the historical data on the Mubarak regime (1981-
2011), the present study attempts to credit this three-pillar approach
towards the regime change in Egypt.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Egyptian State
  • Patrimonial State
  • Rentier State
  • Suppress
  • Political Dependency